مونته وردی، کلاودیو جووانی (۱۵۶۷ـ۱۶۴۳م): تفاوت میان نسخه‌ها

Claudio Giovanni Monteverdi
کلاودیو جووانی مونته وردی; Claudio Giovanni Monteverdi
زادروز	کرمونا ۱۵۶۷م;
درگذشت	۱۶۴۳م
ملیت	ایتالیایی
شغل و تخصص اصلی	آهنگ ساز
آثار	افسانه اورفیوس (۱۶۰۷)؛ تاج گذاری پوپه آ (۱۶۴۲)
گروه مقاله	موسیقی
خویشاوندان سرشناس	کلاودیا کاتانیو (همسر)

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۵

مونته‌وردی‌، کلاودیو جووانّی‌ (۱۵۶۷ـ۱۶۴۳)

(Monteverdi, Claudio Giovanni)

آهنگ‌ساز ایتالیایی. با آثاری همچون افسانۀ اورفئوس^[۱] (۱۶۰۷) و تاج‌گذاری پوپه‌آ^[۲] (۱۶۴۲) نقش مهمی در پیشرفت و تکامل اپرا ایفا کرد. علاوه‌بر آن، مادریگال‌ها، موتت‌ها، و آثار مذهبی نیز می‌ساخت که از آن میان به وسپرها^[۳] (۱۶۱۰) می‌توان اشاره کرد. مونته‌وردی در کرِمونا^[۴] به‌دنیا آمد. از حدود ۱۵۹۱ تا ۱۶۱۲ به دوکِ مانتوا^[۵] خدمت می‌کرد، و از ۱۶۱۳ سرپرست موسیقی کلیسای سان مارکو^[۶]، در ونیز بود. نخستین کسی بود که از یک ارکستر استفاده کرد و قابلیت‌های نمایشی فرم اپرایی را نشان داد. مونته‌وردی پسر یک پزشک بود. در گروه کر کلیسای جامع کرِمونا^[۷] آواز می‌خواند و از اینجِنیری^[۸] تعلیم می‌گرفت، سپس ارگ‌نواز و نوازندۀ ویول شد و در ۱۵۸۳، در ۱۶‌سالگی، مادریگال‌های مذهبی خود را انتشار داد. در حدود ۱۵۹۱ با سِمت نوازندۀ ویولا و خواننده به خدمت دوک مانتووا، وینچنتسو گنتساگا^[۹]، درآمد، و در آن‌جا با کلاودیا کاتانئو^[۱۰]، هارپ‌نواز، ازدواج کرد. احتمالاً ائورودیکه^[۱۱] اثر پِری^[۱۲] را در سال ۱۶۰۰ در فلورانس شنید و در ۱۶۰۲ استاد موسیقی دربار مانتووا شد. همسرش در ۱۶۰۷ پس از یک بیماری طولانی درگذشت، و همان سال مونته‌وردی نخستین اپرای خود، افسانۀ اورفئوس، را به‌پایان رساند؛ قدیمی‌ترین اپرایی که تا امروز هم مرتب اجرا می‌شود. اپرای بعدی او، آریانا^[۱۳]، که اکنون تمامی آن غیر از قسمت معروف «شکوه و زاری^[۱۴]» مفقود شده است، شهرت گسترده‌ای برای او به‌همراه داشت. در همان حال مونته‌وردی نخستین کتاب از پنج کتاب مادریگال‌های خود را نوشت، که اهمیت‌شان در پیشرفت این‌گونه کم نیست. در ۱۶۱۰ مجموعۀ آثار کلیسایی خود، وسپرها، را به پاپ پل پنجم^[۱۵] اهدا کرد؛ در این اثر، از کرال آغازین برمبنای توکاتای اورفئوس تا ماگنیفیکات پایانی، حرکت موسیقی برای نخستین‌بار از کاربرد خصوصی به‌سوی عرصه‌های همگانی آشکار است. در ۱۶۱۳ از سوی ونیز به او سِمت مائستروی کلیسای سان مارکو داده شد، که برترین منصب کلیسایی در شمال ایتالیا است. مونته‌وردی تا پایان عمر در ونیز ماند و آثار کلیسایی عظیم و شگفت‌انگیزی را به دستاورد قبلی خود افزود؛ او تا آن زمان آثار کلیسایی فراوان و مادریگال‌های متعددی ساخته بود. موسیقی کلیسایی او با به‌کارگیری معماری خاص کلیسای سان مارکو جلوه‌های فوق‌العاده‌ای را ایجاد کرد، زیرا ساختمان این کلیسا به گروه‌های سازی و آوازی امکان می‌داد تا از‌هم جدا باشند و جلوه‌های آنتی‌فونال پدید آورند. ۹ کتاب مادریگال از قطعه‌های کوچکِ ۱۵۸۷ تا فرم‌های بی‌نهایت بسط‌یافتۀ کتاب هشتم در ۱۶۳۸ تشکیل شدند. مونته‌وردی در ۱۶۳۰ پس از گریختن از طاعون ونیز به ‌لباس روحانیت درآمد. در ۱۶۳۹ دومین سالن اپرای عمومی ونیز، تئاتر دئی سانتی جووانی اِ پائولو^[۱۶]، با اپرای آدونیس^[۱۷] مونته‌وردی گشایش یافت، و آریانا نیز همان سال با آغاز فعالیت تئاترو دی سان مویزه^[۱۸] به اجرای مجدد رسید. دو اپرای دیگر نیز از این دوره به‌جا مانده‌اند: بازگشت اولیس به وطن^[۱۹] (۱۶۴۱)، و آخرین اپرای او تاج‌گذاری پوپه‌آ، که امروزه با انواع و اقسام ویراست‌ها در همه‌جا به‌اجرا درمی‌آید. کار مونته‌وردی در این گونه (ژانر)، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و تأثیر فراوانی بر ساختار اپرا در این دوران اولیه گذاشته است. در معنای وسیع‌تر، مونته‌وردی چهره‌ای بسیار مهم در ایجاد انگیزۀ تحول بود، تحولی که در آن موسیقی غیرمذهبی و موسیقی برای عموم مردم اهمیتی فزاینده می‌یافت. از‌جمله آثار اوست: اپرا جدال تانکردی و کلوریندا^[۲۰] (از روی تاسّو^[۲۱]، ۱۶۲۴). باله‌ها مجلس رقص ناسپاسان^[۲۲] (۱۶۰۸) و تیرزیاس و کلوریس^[۲۳] (۱۶۱۹). آوازی مس‌ها، ماگنیفیکات‌ها، و مزامیر؛ سانکتا ماریا^[۲۴] برای خواننده و هشت ساز؛ ۴۰ مادریگال مذهبی؛ ۲۱ کانتسونتو^[۲۵] برای سه خواننده، مادریگال‌های عشق و جنگ^[۲۶] ؛ ۲۵ اسکرتسوی موسیقایی^[۲۷] برای یک تا سه خواننده (۱۶۰۷).

↑ La favola d’ Orfeo/The Legend of Orpheus
↑ L’incoronazione di Poppea/The Coronation of Poppea
↑ Vespers
↑ Cremona
↑ Duke of Mantua
↑ St Mark’s
↑ Cremona Cathedral
↑ Ingegneri
↑ Vincenzo Gonzaga
↑ Claudia Cataneo
↑ Euridice
↑ Peri
↑ Arianna
↑ Lament
↑ Pope Paul V
↑ Teatro dei SS Giovanni e Paolo
↑ Adone
↑ Teatro di San Moisè
↑ Teatro di d’Ulisse in patria
↑ Il combattimento di Tancredi e Clorinda
↑ Tasso
↑ Ballo delle ingrate
↑ Tirsi e Clori
↑ Sancta Maria
↑ Canzonette
↑ Madrigali guerrieri e amorosi/Madrigals of love and War
↑ Scherzi Musicali

[1] La favola d’ Orfeo/The Legend of Orpheus

[2] L’incoronazione di Poppea/The Coronation of Poppea

[3] Vespers

[4] Cremona

[5] Duke of Mantua

[6] St Mark’s

[7] Cremona Cathedral

[8] Ingegneri

[9] Vincenzo Gonzaga

[10] Claudia Cataneo

[11] Euridice

[12] Peri

[13] Arianna

[14] Lament

[15] Pope Paul V

[16] Teatro dei SS Giovanni e Paolo

[17] Adone

[18] Teatro di San Moisè

[19] Teatro di d’Ulisse in patria

[20] Il combattimento di Tancredi e Clorinda

[21] Tasso

[22] Ballo delle ingrate

[23] Tirsi e Clori

[24] Sancta Maria

[25] Canzonette

[26] Madrigali guerrieri e amorosi/Madrigals of love and War

[27] Scherzi Musicali

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

@@ خط ۲۸: / خط ۲۸: @@
 |باشگاه =
 }}
-مونْته‌وِرْدی‌، کلاودیو جووانّی‌ (۱۵۶۷ـ۱۶۴۳)(Monteverdi, Claudio Giovanni )<br/> [[File:38529200.jpg|thumb|مونْته‌وِرْدي‌، کلاوديو جووانّي‌]]
+مونته‌وردی‌، کلاودیو جووانّی‌ (۱۵۶۷ـ۱۶۴۳)
-آهنگ‌ساز ایتالیایی. با آثاری همچون''افسانۀ اورفئوس''<ref>''La favola d’ Orfeo/The Legend of Orpheus''</ref> (۱۶۰۷) و ''تاج‌گذاری پوپه‌آ''<ref>''L’incoronazione di Poppea/The Coronation of Poppea''</ref> (۱۶۴۲) نقش مهمی در پیشرفت و تکامل اپرا ایفا کرد. علاوه‌بر آن، مادریگال‌ها، موتت‌ها، و آثار مذهبی نیز می‌ساخت که از آن میان به ''وسپرها''<ref>''Vespers''</ref> (۱۶۱۰) می‌توان اشاره کرد. مونته‌وردی در کرِمونا<ref>Cremona </ref> به‌دنیا آمد. از حدود ۱۵۹۱ تا ۱۶۱۲ به دوکِ مانتوا<ref>Duke of Mantua </ref> خدمت می‌کرد، و از ۱۶۱۳ سرپرست موسیقی کلیسای سان مارکو<ref>St Mark’s </ref>، در ونیز بود. نخستین کسی بود که از یک ارکستر استفاده کرد و قابلیت‌های نمایشی فرم اپرایی را نشان داد. مونته‌وردی پسر یک پزشک بود. در گروه کر کلیسای جامع کرِمونا<ref>Cremona Cathedral </ref> آواز می‌خواند و از اینجِنیری<ref>Ingegneri </ref> تعلیم می‌گرفت، سپس ارگ‌نواز و نوازندۀ ویول شد و در ۱۵۸۳، در ۱۶‌سالگی، مادریگال‌های مذهبی خود را انتشار داد. در حدود ۱۵۹۱ با سِمت نوازندۀ ویولا و خواننده به خدمت دوک مانتووا، وینچنتسو گنتساگا<ref>Vincenzo Gonzaga </ref>، درآمد، و در آن‌جا با کلاودیا کاتانئو<ref>Claudia Cataneo </ref>، هارپ‌نواز، ازدواج کرد. احتمالاً''ائورودیکه''<ref>''Euridice''</ref> اثر پِری<ref>Peri </ref> را در سال ۱۶۰۰ در فلورانس شنید و در ۱۶۰۲ استاد موسیقی دربار مانتووا شد. همسرش در ۱۶۰۷ پس از یک بیماری طولانی درگذشت، و همان سال مونته‌وردی نخستین اپرای خود، ''افسانۀ اورفئوس''، را به‌پایان رساند؛ قدیمی‌ترین اپرایی که تا امروز هم مرتب اجرا می‌شود. اپرای بعدی او، ''آریانا''<ref>''Arianna''</ref>، که اکنون تمامی آن غیر از قسمت معروف «شکوه و زاری<ref>Lament </ref>» مفقود شده است، شهرت گسترده‌ای برای او به‌همراه داشت. در همان حال مونته‌وردی نخستین کتاب از پنج کتاب مادریگال‌های خود را نوشت، که اهمیت‌شان در پیشرفت این‌گونه کم نیست. در ۱۶۱۰ مجموعۀ آثار کلیسایی خود، وسپرها، را به پاپ پل پنجم<ref>Pope Paul V </ref> اهدا کرد؛ در این اثر، از کرال آغازین برمبنای توکاتای اورفئوس تا ماگنیفیکات پایانی، حرکت موسیقی برای نخستین‌بار از کاربرد خصوصی به‌سوی عرصه‌های همگانی آشکار است. در ۱۶۱۳ از سوی ونیز به او سِمت مائستروی کلیسای سان مارکو داده شد، که برترین منصب کلیسایی در شمال ایتالیا است. مونته‌وردی تا پایان عمر در ونیز ماند و آثار کلیسایی عظیم و شگفت‌انگیزی را به دستاورد قبلی خود افزود؛ او تا آن زمان آثار کلیسایی فراوان و مادریگال‌های متعددی ساخته بود. موسیقی کلیسایی او با به‌کارگیری معماری خاص کلیسای سان مارکو جلوه‌های فوق‌العاده‌ای را ایجاد کرد، زیرا ساختمان این کلیسا به گروه‌های سازی و آوازی امکان می‌داد تا از‌هم جدا باشند و جلوه‌های آنتی‌فونال پدید آورند. ۹ کتاب مادریگال از قطعه‌های کوچکِ ۱۵۸۷ تا فرم‌های بی‌نهایت بسط‌یافتۀ کتاب هشتم در ۱۶۳۸ تشکیل شدند. مونته‌وردی در ۱۶۳۰ پس از گریختن از طاعون ونیز به ‌لباس روحانیت درآمد. در ۱۶۳۹ دومین سالن اپرای عمومی ونیز، تئاتر دئی سانتی جووانی اِ پائولو<ref>Teatro dei SS Giovanni e Paolo </ref>، با اپرای ''آدونیس''<ref>''Adone''</ref> مونته‌وردی گشایش یافت، و آریانا نیز همان سال با آغاز فعالیت تئاترو دی سان مویزه<ref>Teatro di San Moisè </ref> به اجرای مجدد رسید. دو اپرای دیگر نیز از این دوره به‌جا مانده‌اند: ''بازگشت اولیس به وطن''<ref>''Teatro di d’Ulisse in patria''</ref> (۱۶۴۱)، و آخرین اپرای او ''تاج‌گذاری پوپه‌آ''، که امروزه با انواع و اقسام ویراست‌ها در همه‌جا به‌اجرا درمی‌آید. کار مونته‌وردی در این گونه (ژانر)، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و تأثیر فراوانی بر ساختار اپرا در این دوران اولیه گذاشته است. در معنای وسیع‌تر، مونته‌وردی چهره‌ای بسیار مهم در ایجاد انگیزۀ تحول بود، تحولی که در آن موسیقی غیرمذهبی و موسیقی برای عموم مردم اهمیتی فزاینده می‌یافت. از‌جمله آثار اوست: اپرا ''جدال تانکردی و کلوریندا''<ref>''Il combattimento di Tancredi e Clorinda''</ref> (از روی تاسّو<ref>Tasso </ref>، ۱۶۲۴). باله‌ها ''مجلس رقص ناسپاسان''<ref>''Ballo delle ingrate''</ref> (۱۶۰۸) و''تیرزیاس و کلوریس''<ref>''Tirsi e Clori''</ref> (۱۶۱۹). آوازی مس‌ها، ماگنیفیکات‌ها، و مزامیر؛ ''سانکتا ماریا''<ref>''Sancta Maria''</ref> برای خواننده و هشت ساز؛ ۴۰ مادریگال مذهبی؛ ۲۱ ''کانتسونتو''<ref>''Canzonette''</ref> برای سه خواننده، ''مادریگال‌های عشق و جنگ''<ref>''Madrigali guerrieri e amorosi/Madrigals of love and War''</ref> ؛ ۲۵''اسکرتسوی موسیقایی''<ref>''Scherzi Musicali''</ref> برای یک تا سه خواننده (۱۶۰۷).
+(Monteverdi, Claudio Giovanni)<br />
+[[پرونده:Monteverdi, Claudio Giovanni.jpg|بندانگشتی|کلاودیو جووانی مونته وردی]]
+آهنگ‌ساز ایتالیایی. با آثاری همچون ''افسانۀ اورفئوس''<ref>''La favola d’ Orfeo/The Legend of Orpheus''</ref> (۱۶۰۷) و ''تاج‌گذاری پوپه‌آ''<ref>''L’incoronazione di Poppea/The Coronation of Poppea''</ref> (۱۶۴۲) نقش مهمی در پیشرفت و تکامل اپرا ایفا کرد. علاوه‌بر آن، [[مادریگال|مادریگال‌]]<nowiki/>ها، [[موتت|موتت‌]]<nowiki/>ها، و آثار مذهبی نیز می‌ساخت که از آن میان به ''وسپرها''<ref>''Vespers''</ref> (۱۶۱۰) می‌توان اشاره کرد. مونته‌وردی در [[کرمونا، شهر|کرِمونا]]<ref>Cremona </ref> به‌دنیا آمد. از حدود ۱۵۹۱ تا ۱۶۱۲ به دوکِ مانتوا<ref>Duke of Mantua </ref> خدمت می‌کرد، و از ۱۶۱۳ سرپرست موسیقی [[سان مارکو، کلیسای|کلیسای سان مارکو]]<ref>St Mark’s </ref>، در [[ونیز]] بود. نخستین کسی بود که از یک ارکستر استفاده کرد و قابلیت‌های نمایشی فرم اپرایی را نشان داد. مونته‌وردی پسر یک پزشک بود. در گروه کر کلیسای جامع کرِمونا<ref>Cremona Cathedral </ref> آواز می‌خواند و از اینجِنیری<ref>Ingegneri </ref> تعلیم می‌گرفت، سپس [[ارگ|ارگ‌]]<nowiki/>نواز و نوازندۀ [[ویول]] شد و در ۱۵۸۳، در ۱۶‌سالگی، مادریگال‌های مذهبی خود را انتشار داد. در حدود ۱۵۹۱ با سِمت نوازندۀ ویولا و خواننده به خدمت دوک مانتووا، وینچنتسو گنتساگا<ref>Vincenzo Gonzaga </ref>، درآمد، و در آن‌جا با کلاودیا کاتانئو<ref>Claudia Cataneo </ref>، [[هارپ|هارپ‌]]<nowiki/>نواز، ازدواج کرد. احتمالاً ''ائورودیکه''<ref>''Euridice''</ref> اثر پِری<ref>Peri </ref> را در سال ۱۶۰۰ در [[فلورانس]] شنید و در ۱۶۰۲ استاد موسیقی دربار [[مانتووا، شهر|مانتووا]] شد. همسرش در ۱۶۰۷ پس از یک بیماری طولانی درگذشت، و همان سال مونته‌وردی نخستین اپرای خود، ''افسانۀ اورفئوس''، را به‌پایان رساند؛ قدیمی‌ترین اپرایی که تا امروز هم مرتب اجرا می‌شود. اپرای بعدی او، ''آریانا''<ref>''Arianna''</ref>، که اکنون تمامی آن غیر از قسمت معروف «شکوه و زاری<ref>Lament </ref>» مفقود شده است، شهرت گسترده‌ای برای او به‌همراه داشت. در همان حال مونته‌وردی نخستین کتاب از پنج کتاب مادریگال‌های خود را نوشت، که اهمیت‌شان در پیشرفت این‌گونه کم نیست. در ۱۶۱۰ مجموعۀ آثار کلیسایی خود، وسپرها، را به پاپ پل پنجم<ref>Pope Paul V </ref> اهدا کرد؛ در این اثر، از کرال آغازین برمبنای توکاتای اورفئوس تا ماگنیفیکات پایانی، حرکت موسیقی برای نخستین‌بار از کاربرد خصوصی به‌سوی عرصه‌های همگانی آشکار است. در ۱۶۱۳ از سوی ونیز به او سِمت مائستروی [[سان مارکو، کلیسای|کلیسای سان مارکو]] داده شد، که برترین منصب کلیسایی در شمال ایتالیا است. مونته‌وردی تا پایان عمر در ونیز ماند و آثار کلیسایی عظیم و شگفت‌انگیزی را به دستاورد قبلی خود افزود؛ او تا آن زمان آثار کلیسایی فراوان و مادریگال‌های متعددی ساخته بود. موسیقی کلیسایی او با به‌کارگیری معماری خاص کلیسای سان مارکو جلوه‌های فوق‌العاده‌ای را ایجاد کرد، زیرا ساختمان این کلیسا به گروه‌های سازی و آوازی امکان می‌داد تا از‌هم جدا باشند و جلوه‌های آنتی‌فونال پدید آورند. ۹ کتاب مادریگال از قطعه‌های کوچکِ ۱۵۸۷ تا فرم‌های بی‌نهایت بسط‌یافتۀ کتاب هشتم در ۱۶۳۸ تشکیل شدند. مونته‌وردی در ۱۶۳۰ پس از گریختن از [[طاعون]] ونیز به ‌لباس روحانیت درآمد. در ۱۶۳۹ دومین سالن اپرای عمومی ونیز، تئاتر دئی سانتی جووانی اِ پائولو<ref>Teatro dei SS Giovanni e Paolo </ref>، با اپرای ''آدونیس''<ref>''Adone''</ref> مونته‌وردی گشایش یافت، و آریانا نیز همان سال با آغاز فعالیت تئاترو دی سان مویزه<ref>Teatro di San Moisè </ref> به اجرای مجدد رسید. دو اپرای دیگر نیز از این دوره به‌جا مانده‌اند: ''بازگشت اولیس به وطن''<ref>''Teatro di d’Ulisse in patria''</ref> (۱۶۴۱)، و آخرین اپرای او ''تاج‌گذاری پوپه‌آ''، که امروزه با انواع و اقسام ویراست‌ها در همه‌جا به‌اجرا درمی‌آید. کار مونته‌وردی در این گونه (ژانر)، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و تأثیر فراوانی بر ساختار اپرا در این دوران اولیه گذاشته است. در معنای وسیع‌تر، مونته‌وردی چهره‌ای بسیار مهم در ایجاد انگیزۀ تحول بود، تحولی که در آن موسیقی غیرمذهبی و موسیقی برای عموم مردم اهمیتی فزاینده می‌یافت. از‌جمله آثار اوست: اپرا ''جدال تانکردی و کلوریندا''<ref>''Il combattimento di Tancredi e Clorinda''</ref> (از روی [[تاسو، تورکواتو (۱۵۴۴ـ۱۵۹۵)|تاسّو]]<ref>Tasso </ref>، ۱۶۲۴). باله‌ها ''مجلس رقص ناسپاسان''<ref>''Ballo delle ingrate''</ref> (۱۶۰۸) و ''تیرزیاس و کلوریس''<ref>''Tirsi e Clori''</ref> (۱۶۱۹). آوازی مس‌ها، ماگنیفیکات‌ها، و مزامیر؛ ''سانکتا ماریا''<ref>''Sancta Maria''</ref> برای خواننده و هشت ساز؛ ۴۰ مادریگال مذهبی؛ ۲۱ ''کانتسونتو''<ref>''Canzonette''</ref> برای سه خواننده، ''مادریگال‌های عشق و جنگ''<ref>''Madrigali guerrieri e amorosi/Madrigals of love and War''</ref> ؛ ۲۵ ''اسکرتسوی موسیقایی''<ref>''Scherzi Musicali''</ref> برای یک تا سه خواننده (۱۶۰۷).
 &nbsp;