آینه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۵۶

آینه (mirror)

هر نوع سطح صیقلی بازتابندۀ نور. غالباً شیشه‌ای است که پشت آن را با آلیاژ^[۱]ی از جیوه^[۲] پوشش داده‌اند. آینۀ تخت^[۳] تصویری مستقیم^[۴]، مجازی^[۵]، و هم‌اندازه^[۶] با جسم در پشت آینه و در فاصله‌ای برابر با فاصلۀ جسم از سطح آینه تشکیل می‌دهد. آینۀ مقعر کروی^[۷]، بسته به فاصلۀ جسم تا آینه^[۸]، تصویری کوچکتر، معکوس، و حقیقی در جلو آینه، یا تصویری بزرگتر، مستقیم، و مجازی در پشت آن تشکیل می‌دهد. آینۀ محدب کروی^[۹] تصویری کوچکتر، مستقیم، و مجازی در پشت آینه تشکیل می‌دهد. آینۀ خودروها از این نوع است. به نظر می‌رسد در آینۀ تخت پرتوهای نور از پشت آینه می‌آیند، اما عملاً چنین نیست. تصویر حقیقیِ معکوسِ آینۀ مقعر کروی جایی تشکیل می‌شود که پرتوهای نور از سطح آینه گذشته‌اند. فاصلۀ کانونی^[۱۰] (f) آینۀ کروی برابر است با نصف شعاع انحنا^[۱۱]ی آن. فاصلۀ کانونی، فاصلۀ تصویر تا آینه^[۱۲] (v) و فاصلۀ جسم تا آینه (u)، را فرمول زیر به هم مرتبط می‌سازد:

جنس موادی که معمولاً برای ساخت آینه به کار می‌روند عبارت‌اند از آلومینیوم^[۱۳]، مس^[۱۴]، مولیبدن^[۱۵]، و کاربید سیلیسیم^[۱۶]. برای ساختن آینه‌های بازتابی^[۱۷] دقیق، مانند آینه‌های تلسکوپ‌^[۱۸]های نجومی بزرگ، از بخار سیلیسیم کاربید^[۱۹] که به روش شیمیایی پشت سطح نشانده می‌شود، و فرآیند صیقل‌کاری الکترولیزی^[۲۰] استفاده می‌کنند. این فرآیند در ۱۹۸۹م ابداع شد. دقت آینه‌هایی که با این روش ساخته می‌شوند در حدود چند آنگستروم^[۲۱] است.
آینه‌های مایع^[۲۲]. این گونه آینه‌ها را با چرخاندن مایعی مثل جیوه می‌سازند، به قسمی که نیروهای گرانش^[۲۳] و گریز از مرکز^[۲۴] آن را به شکل سهمی کامل درمی‌آورند. مزایای آینه‌های مایع نسبت به آینه‌های جامد عبارت است از (۱) این نوع آینه‌ها گود نمی‌افتند و بنابه تئوری می‌توان آن‌ها را بسیار بزرگ ساخت، (۲) ارزان‌ترند، و (۳) نیاز به صیقل‌کاری ندارند. در ۱۹۹۴م تعداد معدودی تلسکوپ با آینۀ مایع برای فعالیت‌های پژوهشی ساخته شد. در ۱۹۹۵م، بزرگ‌ترین تلسکوپ با آینۀ مایعی به قطر سه متر برای رصدخانۀ اربیتال دبریس^[۲۵]، متعلق به ناسا و واقع در ایالت نیومکزیکو^[۲۶]ی امریکا، ساخته شد.

↑ alloy
↑ mercury
↑ flat (plane) mirror
↑ erect
↑ virtual
↑ same-size
↑ spherical concave mirror
↑ object distance
↑ spherical convex mirror
↑ focal length
↑ radius of curvature
↑ image distance
↑ aluminium
↑ copper
↑ molybdenum
↑ silicon carbide
↑ reflective mirrors
↑ telescope
↑ silicon carbide
↑ electrolytic in-process dressing (ELID)
↑ angstrom
↑ liquid mirror
↑ gravity force
↑ centrifugal force
↑ Orbital Debris Observatory
↑ New Mexico

[1] y

[2] rcury

[3] t (plane) mirror

[4] rect

[5] virtual

[6] same-size

[7] spherical concave mirror

[8] t distance

[9] spherical convex mirror

[10] th

[11] radius of curvature

[12] stance

[13] uminium

[14] r

[15] ybdenum

[16] silicon carbide

[17] reflective mirrors

[18] telescope

[19] silicon carbide

[20] trolytic in-process dressing (ELID)

[21] strom

[22] quid mirror

[23] ravity force

[24] trifugal force

[25] Orbital Debris Observatory

[26] New Mexico

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 آینه (mirror)
-هر نوع سطح صیقلی بازتابندۀ [[نور]]. غالباً شیشه‌ای است که پشت آن را با [[آلیاژ]]<ref>alloy</ref>ی از [[جیوه]]<ref>mercury</ref> پوشش داده‌اند. آینۀ تخت<ref>flat (plane) mirror</ref> تصویری مستقیم<ref>erect</ref>، مجازی<ref>virtual</ref>، و هم‌اندازه<ref>same-size</ref> با جسم در پشت آینه و در فاصله‌ای برابر با فاصلۀ جسم از سطح آینه تشکیل می‌دهد. [[آینه مقعر|آینۀ مقعر]] کروی<ref>spherical concave mirror</ref>، بسته به فاصلۀ جسم تا آینه<ref>object distance</ref>، تصویری کوچکتر، معکوس، و حقیقی در جلو آینه، یا تصویری بزرگتر، مستقیم، و مجازی در پشت آن تشکیل می‌دهد. [[آینه کوژ|آینۀ محدب]] کروی<ref>spherical convex mirror</ref> تصویری کوچکتر، مستقیم، و مجازی در پشت آینه تشکیل می‌دهد. آینۀ خودروها از این نوع است. به نظر می‌رسد در آینۀ تخت پرتوهای نور از پشت آینه می‌آیند، اما عملاً چنین نیست. تصویر حقیقیِ معکوسِ آینۀ مقعر کروی جایی تشکیل می‌شود که پرتوهای نور از سطح آینه گذشته‌اند. [[فاصله کانونی|فاصلۀ کانونی]]<ref>focal length</ref> (f) آینۀ کروی برابر است با نصف شعاع انحنا<ref>radius of curvature</ref>ی آن. فاصلۀ کانونی، فاصلۀ تصویر تا آینه<ref>image distance</ref> (v) و فاصلۀ جسم تا آینه (u)، را فرمول زیر به هم مرتبط می‌سازد: (فرمول ۱).
+هر نوع سطح صیقلی بازتابندۀ [[نور]]. غالباً شیشه‌ای است که پشت آن را با [[آلیاژ]]<ref>alloy</ref>ی از [[جیوه]]<ref>mercury</ref> پوشش داده‌اند. آینۀ تخت<ref>flat (plane) mirror</ref> تصویری مستقیم<ref>erect</ref>، مجازی<ref>virtual</ref>، و هم‌اندازه<ref>same-size</ref> با جسم در پشت آینه و در فاصله‌ای برابر با فاصلۀ جسم از سطح آینه تشکیل می‌دهد. [[آینه مقعر|آینۀ مقعر]] کروی<ref>spherical concave mirror</ref>، بسته به فاصلۀ جسم تا آینه<ref>object distance</ref>، تصویری کوچکتر، معکوس، و حقیقی در جلو آینه، یا تصویری بزرگتر، مستقیم، و مجازی در پشت آن تشکیل می‌دهد. [[آینه کوژ|آینۀ محدب]] کروی<ref>spherical convex mirror</ref> تصویری کوچکتر، مستقیم، و مجازی در پشت آینه تشکیل می‌دهد. آینۀ خودروها از این نوع است. به نظر می‌رسد در آینۀ تخت پرتوهای نور از پشت آینه می‌آیند، اما عملاً چنین نیست. تصویر حقیقیِ معکوسِ آینۀ مقعر کروی جایی تشکیل می‌شود که پرتوهای نور از سطح آینه گذشته‌اند. [[فاصله کانونی|فاصلۀ کانونی]]<ref>focal length</ref> (f) آینۀ کروی برابر است با نصف شعاع انحنا<ref>radius of curvature</ref>ی آن. فاصلۀ کانونی، فاصلۀ تصویر تا آینه<ref>image distance</ref> (v) و فاصلۀ جسم تا آینه (u)، را فرمول زیر به هم مرتبط می‌سازد: [[پرونده:تصویر ریاضی.jpg|بندانگشتی|فرمول]]
-فرمول ۱:<br /> جنس موادی که معمولاً برای ساخت آینه به کار می‌روند عبارت‌اند از [[آلومینیوم]]<ref>aluminium</ref>، [[مس (شیمی)|مس]]<ref>copper</ref>، [[مولیبدن]]<ref>molybdenum</ref>، و [[کاربید سیلیسیم]]<ref>silicon carbide</ref>. برای ساختن آینه‌های بازتابی<ref>reflective mirrors</ref> دقیق، مانند آینه‌های [[تلسکوپ|تلسکوپ‌]]<ref>telescope</ref>های نجومی بزرگ، از بخار سیلیسیم کاربید<ref>silicon carbide</ref> که به روش شیمیایی پشت سطح نشانده می‌شود، و فرآیند صیقل‌کاری الکترولیزی<ref>electrolytic in-process dressing (ELID)</ref> استفاده می‌کنند. این فرآیند در ۱۹۸۹م ابداع شد. دقت آینه‌هایی که با این روش ساخته می‌شوند در حدود چند [[آنگستروم]]<ref>angstrom</ref> است.<br /> '''آینه‌های مایع<ref>liquid mirror</ref>'''. این گونه آینه‌ها را با چرخاندن مایعی مثل جیوه می‌سازند، به قسمی که نیروهای گرانش<ref>gravity force</ref> و [[گریز از مرکز، نیروی|گریز از مرکز]]<ref>centrifugal force</ref> آن را به شکل سهمی کامل درمی‌آورند. مزایای آینه‌های مایع نسبت به آینه‌های جامد عبارت است از (۱) این نوع آینه‌ها گود نمی‌افتند و بنابه تئوری می‌توان آن‌ها را بسیار بزرگ ساخت، (۲) ارزان‌ترند، و (۳) نیاز به صیقل‌کاری ندارند. در ۱۹۹۴م تعداد معدودی تلسکوپ با آینۀ مایع برای فعالیت‌های پژوهشی ساخته شد. در ۱۹۹۵م، بزرگ‌ترین تلسکوپ با آینۀ مایعی به قطر سه متر برای رصدخانۀ اربیتال دبریس<ref>Orbital Debris Observatory</ref>، متعلق به [[ناسا]] و واقع در ایالت [[نیو مکزیکو|نیومکزیکو]]<ref>New Mexico</ref>ی امریکا، ساخته شد.
+جنس موادی که معمولاً برای ساخت آینه به کار می‌روند عبارت‌اند از [[آلومینیوم]]<ref>aluminium</ref>، [[مس (شیمی)|مس]]<ref>copper</ref>، [[مولیبدن]]<ref>molybdenum</ref>، و [[کاربید سیلیسیم]]<ref>silicon carbide</ref>. برای ساختن آینه‌های بازتابی<ref>reflective mirrors</ref> دقیق، مانند آینه‌های [[تلسکوپ|تلسکوپ‌]]<ref>telescope</ref>های نجومی بزرگ، از بخار سیلیسیم کاربید<ref>silicon carbide</ref> که به روش شیمیایی پشت سطح نشانده می‌شود، و فرآیند صیقل‌کاری الکترولیزی<ref>electrolytic in-process dressing (ELID)</ref> استفاده می‌کنند. این فرآیند در ۱۹۸۹م ابداع شد. دقت آینه‌هایی که با این روش ساخته می‌شوند در حدود چند [[آنگستروم]]<ref>angstrom</ref> است.<br /> '''آینه‌های مایع<ref>liquid mirror</ref>'''. این گونه آینه‌ها را با چرخاندن مایعی مثل جیوه می‌سازند، به قسمی که نیروهای گرانش<ref>gravity force</ref> و [[گریز از مرکز، نیروی|گریز از مرکز]]<ref>centrifugal force</ref> آن را به شکل سهمی کامل درمی‌آورند. مزایای آینه‌های مایع نسبت به آینه‌های جامد عبارت است از (۱) این نوع آینه‌ها گود نمی‌افتند و بنابه تئوری می‌توان آن‌ها را بسیار بزرگ ساخت، (۲) ارزان‌ترند، و (۳) نیاز به صیقل‌کاری ندارند. در ۱۹۹۴م تعداد معدودی تلسکوپ با آینۀ مایع برای فعالیت‌های پژوهشی ساخته شد. در ۱۹۹۵م، بزرگ‌ترین تلسکوپ با آینۀ مایعی به قطر سه متر برای رصدخانۀ اربیتال دبریس<ref>Orbital Debris Observatory</ref>، متعلق به [[ناسا]] و واقع در ایالت [[نیو مکزیکو|نیومکزیکو]]<ref>New Mexico</ref>ی امریکا، ساخته شد.
 &nbsp;