آیات الاحکام: تفاوت میان نسخه‌ها
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) (جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1') |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
آیاتُ‌الاَحکام (Ayat al-Ahkam) <br><p>در [[قرآن]]، آن دسته از آیات که دربردارندۀ حکم یا احکام فقهی باشند. «فقه‌القرآن» نیز کمابیش مترادف آن است. به گفته‌ای یک‌چهارم و به گفته‌ای پانصد آیۀ قرآن دربارۀ احکام فقهی است. بیشتر آیات احکام در سوره‌های مدنی قرآن، به‌ویژه [[بقره، سوره|بقره]]، [[نساء، سوره|نساء]]، [[مایده، سوره|مائده]]، و [[انعام، سوره|انعام]] آمده است. </p> | |||
<p>آیات‌الاحکام را چند گونه تقسیم کرده‌اند: ۱. آیاتی که زمان و مکان و شأن نزول آن‌ها معلوم است و آیاتی که چنین نیست؛ ۲. آیاتی که انشائی است و آیاتی که خبری است؛ ۳. آیاتی که صریحاً حکمی را بیان می‌کند و یا تصریحی به حکم ندارد؛ ۴. آیاتی که در جواب سؤالی نازل شده و آیاتی که چنین نیست. در برخی آیات یک قاعدۀ فقهی بیان شده؛ مانند قاعدۀ نفی عسر که از سورۀ بقره، آیۀ ۱۸۵ استخراج و استنباط شده است. رشته‌ای از کتاب‌ها نیز در این باره و گاه با همین نام تألیف شده‌اند. از مهم‌ترین این کتاب‌ها ''آیات‌الاحکام'' تألیف محمد بن علی استرآبادی است. از دیگر کتاب‌ها در این زمینه می‌توان به این موارد اشاره کرد: ''فقه‌القرآن'' [[راوندی، قطب الدین ( ـ قم ۵۷۳ق)|قطب‌الدین راوندی]]؛ ''احکام‌القرآن'' [[شافعی، محمد بن ادریس (غزه ۱۵۰ ـ مصر ۲۰۴ق)|امام شافعی]]؛ ''احکام‌القرآن'' [[ابن عربی، ابوبکر محمد بن عبدالله (۴۶۸ـ۵۴۳ق)|ابن عربی]]؛ ''کنزالعرفان'' [[فاضل مقداد، جمال الدین ( ـ نجف ۸۲۶ق)|فاضل مقداد]]؛ ''زبدةالبیان فی احکام‌القرآن'' [[مقدس اردبیلی، احمد ( ـ نجف ۹۹۳ق)|مقدس اردبیلی]]؛ ''تفسیر شاهی'' امیر ابوالفتح حسینی جرجانی عربشاهی، و ''احکام قرآن''، [[خزایلی، محمد (اراک ۱۲۹۲ـ تهران ۱۳۵۳ش)|محمد خزائلی]] به فارسی.</p> | |||
<br><!--10274900--> | <br><!--10274900--> | ||
---- | |||
[[رده:دین اسلام]] | [[رده:دین اسلام]] | ||
[[رده:فقه و اصول و احکام]] | [[رده:فقه و اصول و احکام]] | ||
[[رده:دین اسلام]] | [[رده:دین اسلام]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۲
آیاتُ‌الاَحکام (Ayat al-Ahkam)
در قرآن، آن دسته از آیات که دربردارندۀ حکم یا احکام فقهی باشند. «فقه‌القرآن» نیز کمابیش مترادف آن است. به گفته‌ای یک‌چهارم و به گفته‌ای پانصد آیۀ قرآن دربارۀ احکام فقهی است. بیشتر آیات احکام در سوره‌های مدنی قرآن، به‌ویژه بقره، نساء، مائده، و انعام آمده است.
آیات‌الاحکام را چند گونه تقسیم کرده‌اند: ۱. آیاتی که زمان و مکان و شأن نزول آن‌ها معلوم است و آیاتی که چنین نیست؛ ۲. آیاتی که انشائی است و آیاتی که خبری است؛ ۳. آیاتی که صریحاً حکمی را بیان می‌کند و یا تصریحی به حکم ندارد؛ ۴. آیاتی که در جواب سؤالی نازل شده و آیاتی که چنین نیست. در برخی آیات یک قاعدۀ فقهی بیان شده؛ مانند قاعدۀ نفی عسر که از سورۀ بقره، آیۀ ۱۸۵ استخراج و استنباط شده است. رشته‌ای از کتاب‌ها نیز در این باره و گاه با همین نام تألیف شده‌اند. از مهم‌ترین این کتاب‌ها آیات‌الاحکام تألیف محمد بن علی استرآبادی است. از دیگر کتاب‌ها در این زمینه می‌توان به این موارد اشاره کرد: فقه‌القرآن قطب‌الدین راوندی؛ احکام‌القرآن امام شافعی؛ احکام‌القرآن ابن عربی؛ کنزالعرفان فاضل مقداد؛ زبدةالبیان فی احکام‌القرآن مقدس اردبیلی؛ تفسیر شاهی امیر ابوالفتح حسینی جرجانی عربشاهی، و احکام قرآن، محمد خزائلی به فارسی.