آرال، دریای: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
آرال، دریای (Aral Sea)<br/> [[File:10073000.jpg|thumb|دريای آرال]](یا: دریای خوارزم؛ بحیرۀ خوارزم) دریایی درون‌بومی در [[آسیای مرکزی]]، در [[قزاقستان]]<ref>Kazakhstan (Kazakistan)</ref> و [[ازبکستان]]. چهارمین دریاچۀ بزرگ جهان است. آب رودهای [[سیحون]] و [[جیحون]] به این دریا می‌ریزد و تغییر در میزان آب آن‌ها سبب کاهش یا افزایش سطح آب آن می‌شود. وسعت آن سابقاً ۶۲هزار کیلومتر مربع بود که اکنون روبه کاهش است. در نیم قرن گذشته به علت بهره‌برداری بیش از اندازه از آب رودهای سیحون و جیحون، کاهش میزان آب ورودی به آرال، و بعضی عوامل ناشناختۀ دیگر سطح آب آن به‌شدت کاهش یافته و بخش وسیعی از آن خشک شده است. بعضی از جغرافی‌نویسان مسلمان، نظیر ابن حوقل، از اخبار ناموثق ارتباط میان دریای آرال با [[خزر، دریای|دریای خزر]] سخن گفته‌اند و به ثبات میزان آب دریای آرال اشاره کرده‌اند. با وجود این، اخباری بر تغییر سطح آب آن در قرون گذشته وجود دارد. دریای آرال اکنون به دو ناحیۀ آبی مجزا تقسیم شده است: دریای آرال بزرگ<ref>Large Aral Sea</ref> و دریای آرال کوچک<ref>Little Aral Sea</ref> که وسعت آن‌ها به ترتیب ۳۱هزار و ۲,۸۰۰ کیلومتر مربع است. دریای مزبور تا پیش از سال‌های اخیر جزایر متعددی داشت و از مراکز مهم ماهی‌گیری بود؛ تعداد ماهی‌های بومی آن از ۲۴ به چهار گونه کاهش یافته است. بالاترین میزان کم‌خونی جهان در میان زنان ازبکستان است که در سواحل دریال آرال زندگی می‌کنند. | |||
---- | ---- | ||
[[Category:جغرافیای آسیا]] [[Category:جغرافیای طبیعی سایر کشورهای آسیایی]] | [[Category:جغرافیای آسیا]] [[Category:جغرافیای طبیعی سایر کشورهای آسیایی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۲۵
آرال، دریای (Aral Sea)
(یا: دریای خوارزم؛ بحیرۀ خوارزم) دریایی درون‌بومی در آسیای مرکزی، در قزاقستان[۱] و ازبکستان. چهارمین دریاچۀ بزرگ جهان است. آب رودهای سیحون و جیحون به این دریا می‌ریزد و تغییر در میزان آب آن‌ها سبب کاهش یا افزایش سطح آب آن می‌شود. وسعت آن سابقاً ۶۲هزار کیلومتر مربع بود که اکنون روبه کاهش است. در نیم قرن گذشته به علت بهره‌برداری بیش از اندازه از آب رودهای سیحون و جیحون، کاهش میزان آب ورودی به آرال، و بعضی عوامل ناشناختۀ دیگر سطح آب آن به‌شدت کاهش یافته و بخش وسیعی از آن خشک شده است. بعضی از جغرافی‌نویسان مسلمان، نظیر ابن حوقل، از اخبار ناموثق ارتباط میان دریای آرال با دریای خزر سخن گفته‌اند و به ثبات میزان آب دریای آرال اشاره کرده‌اند. با وجود این، اخباری بر تغییر سطح آب آن در قرون گذشته وجود دارد. دریای آرال اکنون به دو ناحیۀ آبی مجزا تقسیم شده است: دریای آرال بزرگ[۲] و دریای آرال کوچک[۳] که وسعت آن‌ها به ترتیب ۳۱هزار و ۲,۸۰۰ کیلومتر مربع است. دریای مزبور تا پیش از سال‌های اخیر جزایر متعددی داشت و از مراکز مهم ماهی‌گیری بود؛ تعداد ماهی‌های بومی آن از ۲۴ به چهار گونه کاهش یافته است. بالاترین میزان کم‌خونی جهان در میان زنان ازبکستان است که در سواحل دریال آرال زندگی می‌کنند.