استقرا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


اِستِقرا (induction)<br/> در منطق و فلسفه، فرآیند مشاهدۀ موارد جزیی اشیا و امور به‌منظور رسیدن به احکام کلی و استنتاج قوانین طبیعت. استقرا در مقابل قیاس<ref>deduction  
اِستِقرا (induction)<br /> در [[منطق]] و [[فلسفه]]، فرآیند مشاهدۀ موارد جزیی اشیا و امور به‌منظور رسیدن به احکام کلی و استنتاج قوانین طبیعت. استقرا در مقابل [[قیاس]]<ref>deduction  
 
</ref> قرار دارد، که حرکتی است از احکام و اصول کلی به سمت موارد جزیی. [[هیوم، دیوید (۱۷۱۱ـ۱۷۷۶)|دیوید هیوم]]<ref>David Hume </ref>، فیلسوف اسکاتلندی، از استقرا انتقاد می‌کرد زیرا آن را بیشتر متکی بر اعتقاد<ref>belief</ref> می‌انگاشت تا بر استدلال معتبر. در فلسفۀ علم، «مسئلۀ استقرا» حوزۀ بحث بسیار حساس و مهمی است: برای هر [[گزاره]]<ref> proposition </ref>ای، هر قدر هم قراین فراوان در دست باشد، باز امکان ظهور یک نمونۀ خلاف<ref>counter-instance</ref> در آینده وجود دارد که اعتبار توضیح را از بین ببرد. بنابراین استدلال هیچ حکم علمی را نمی‌توان صادق و قطعی دانست. اما به نظر برخی دیگر، استقرای رایج در علوم، محصّل یقین است و احکام متکی بر آن صادق و قطعی است.
</ref> قرار دارد، که حرکتی است از احکام و اصول کلی به‌سمت موارد جزیی. دیوید هیوم<ref>David Hume </ref>، فیلسوف اسکاتلندی، از استقرا انتقاد می‌کرد زیرا آن را بیشتر متکی بر اعتقاد<ref>belief</ref> می‌انگاشت تا بر استدلال معتبر. در فلسفۀ علم، «مسئلۀ استقرا» حوزۀ بحث بسیار حساس و مهمی است: برای هر گزاره<ref> proposition </ref>ای، هر قدر هم قراین فراوان در دست باشد، باز امکان ظهور یک نمونۀ خلاف<ref>counter-instance</ref> در آینده وجود دارد که اعتبار توضیح را از بین ببرد. بنابراین استدلال هیچ حکم علمی را نمی‌توان صادق و قطعی دانست. اما به نظر برخی دیگر، استقرای رایج در علوم، محصّل یقین است و احکام متکی بر آن صادق و قطعی است.


&nbsp;
&nbsp;
خط ۸: خط ۷:
----
----


[[Category:فلسفه ، منطق و کلام]] [[Category:منطق]]
[[Category:فلسفه ، منطق و کلام]]  
[[Category:منطق]]
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۵

اِستِقرا (induction)
در منطق و فلسفه، فرآیند مشاهدۀ موارد جزیی اشیا و امور به‌منظور رسیدن به احکام کلی و استنتاج قوانین طبیعت. استقرا در مقابل قیاس[۱] قرار دارد، که حرکتی است از احکام و اصول کلی به سمت موارد جزیی. دیوید هیوم[۲]، فیلسوف اسکاتلندی، از استقرا انتقاد می‌کرد زیرا آن را بیشتر متکی بر اعتقاد[۳] می‌انگاشت تا بر استدلال معتبر. در فلسفۀ علم، «مسئلۀ استقرا» حوزۀ بحث بسیار حساس و مهمی است: برای هر گزاره[۴]ای، هر قدر هم قراین فراوان در دست باشد، باز امکان ظهور یک نمونۀ خلاف[۵] در آینده وجود دارد که اعتبار توضیح را از بین ببرد. بنابراین استدلال هیچ حکم علمی را نمی‌توان صادق و قطعی دانست. اما به نظر برخی دیگر، استقرای رایج در علوم، محصّل یقین است و احکام متکی بر آن صادق و قطعی است.

 


  1. deduction
  2. David Hume
  3. belief
  4. proposition
  5. counter-instance