ابرهای ماژلانی: تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi3 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)<br>در | ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)<br>در [[اخترشناسی]]، دو [[کهکشان]]<ref>galaxy</ref> از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها به [[راه شیری|راه شیری]]<ref>Milky Way</ref>. شکل نامنظمی دارند و به‌صورت دو تکۀ جداشده از مسیر راه کهکشان، در [[صورت فلکی|صورت‌های فلکی]]<ref>constellation</ref> جنوبی [[ماهی زرین]]<ref>Dorado</ref>، [[توکان (اخترشناسی)|توکان]]<ref>Tucana</ref>، و [[میز]]<ref>Mensa</ref> دیده می‌شوند. ابر ماژلانی بزرگ در محدودۀ صورت‌های فلکی ماهی زرین و میز گسترده شده است، در حالی‌که ابر ماژلانی کوچک در [[توکان (اخترشناسی)|صورت فلکی توکان]]<ref>Tucana</ref> قرار دارد. ابر ماژلانی بزرگ ۱۶۹هزار [[سال نوری]]<ref>light year</ref> از [[زمین]] فاصله دارد و قطر آن تقریباً یک‌سوم قطر کهکشان ماست؛ ابر ماژلانی کوچک در فاصلۀ ۱۸۰هزار سال نوری از زمین واقع، و قطر آن تقریباً یک‌پنجم قطر کهکشان راه شیری است. نام این دو ابر از نام دریانورد پرتغالی، [[ماژلان، فردیناند (ح ۱۴۸۰م ـ ح ۱۵۲۱)|فردیناند ماژلان]]<ref>Ferdinand Magellan</ref>، گرفته شده است که نخستین‌بار در اوایل قرن ۱۶م آن‌ها را توصیف کرد. این ابرها نزدیک‌ترین کهکشان‌های همسایۀ کهکشان ما هستند. در مقام مقایسه، سحابی بزرگ<ref>Great Nebula</ref> [[امراه المسلسله|امرأة‌المسلسله]]<ref>Andromeda</ref> ۲,۲۰۰,۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. به‌سبب همین نزدیکی ابرهای ماژلانی برای بررسی جمعیت‌های ستاره‌ای<ref>stellar populations</ref> و اجسامی مثل ستاره‌های ابرغول<ref>supergiant stars</ref> بسیار مفیدند. اولین‌بار [[لیویت، هنریتا سوان (۱۸۶۸ـ۱۹۲۱)|هنریتا لیویت]]<ref>Henrietta Leavitt</ref> در ۱۹۱۲م، رابطۀ بین دوره ـ درخشندگی<ref>period-luminosity</ref> را برای [[قیفاووسی ستارگان، متغیر|متغیرهای قیفاووسی]]<ref>cepheid variables</ref> در ابر ماژلانی کوچک به‌دست آورد.<br><!--11016900--> | ||
نسخهٔ ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۲
ابرهای ماژِلانی (Magellanic Clouds)
در اخترشناسی، دو کهکشان[۱] از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها به راه شیری[۲]. شکل نامنظمی دارند و به‌صورت دو تکۀ جداشده از مسیر راه کهکشان، در صورت‌های فلکی[۳] جنوبی ماهی زرین[۴]، توکان[۵]، و میز[۶] دیده می‌شوند. ابر ماژلانی بزرگ در محدودۀ صورت‌های فلکی ماهی زرین و میز گسترده شده است، در حالی‌که ابر ماژلانی کوچک در صورت فلکی توکان[۷] قرار دارد. ابر ماژلانی بزرگ ۱۶۹هزار سال نوری[۸] از زمین فاصله دارد و قطر آن تقریباً یک‌سوم قطر کهکشان ماست؛ ابر ماژلانی کوچک در فاصلۀ ۱۸۰هزار سال نوری از زمین واقع، و قطر آن تقریباً یک‌پنجم قطر کهکشان راه شیری است. نام این دو ابر از نام دریانورد پرتغالی، فردیناند ماژلان[۹]، گرفته شده است که نخستین‌بار در اوایل قرن ۱۶م آن‌ها را توصیف کرد. این ابرها نزدیک‌ترین کهکشان‌های همسایۀ کهکشان ما هستند. در مقام مقایسه، سحابی بزرگ[۱۰] امرأة‌المسلسله[۱۱] ۲,۲۰۰,۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. به‌سبب همین نزدیکی ابرهای ماژلانی برای بررسی جمعیت‌های ستاره‌ای[۱۲] و اجسامی مثل ستاره‌های ابرغول[۱۳] بسیار مفیدند. اولین‌بار هنریتا لیویت[۱۴] در ۱۹۱۲م، رابطۀ بین دوره ـ درخشندگی[۱۵] را برای متغیرهای قیفاووسی[۱۶] در ابر ماژلانی کوچک به‌دست آورد.