آخن
| آخن | |
|---|---|
| کشور | آلمان |
| نام فارسی | آخِن |
| نام لاتین | Aachen |
| جمعیت | 247,400 نفر |
| موقعیت | 64کیلومتری جنوب غربی کلن |
| تولیدات و صنایع مهم | صنایع الکترونیک، شیشه‌سازی، تولید مواد غذایی، بافندگی و لاستیک‌سازی |
| برخی بناهای مهم | ساختمان کنگره، مرکز بین‌المللی سوارکاری و دانشگاه فنی |
| استان یا ایالت | لاند نورد راین‌ـ‌وستفالن |
آخِن (Aachen)
(به زبان فرانسوی: اکس‌ـ‌لا‌ـ‌شاپل[۱]) شهر[۲]ی در (ایالت) لاند[۳] نورد راین‌ـ‌وستفالن[۴]، به فاصلۀ ۶۴کیلومتری جنوب غربی کلن[۵]، نزدیک مرزهای هلند و بلژیک. جمعیت آن 252,769 نفر (2023) و مساحتش 160.85 کیلومتر مربع است. در ارتفاع 173 متری از سطح دریا قرار دارد. دارای صنایع پُررونق الکترونیک، شیشه‌سازی، تولید مواد غذایی، بافندگی، و لاستیک‌سازی است و از مهم‌ترین مراکز تقاطع راه‌آهن آلمان به‌‌شمار می‌رود. همچنین، در مرکز منطقۀ زغال‌سنگ واقع شده، گرچه تولید آن کاهش یافته است. آخن شهر رومی آکوئیس‌گرانوم[۶]، و محل چندین حمام معدنی در قرن ۱م بود. از زمان روم باستان چشمه‌های آب گرم[۷] آن علاقه‌مندان بسیار داشت و تسهیلات چشمه‌های معدنی آن هنوز هم گردشگران را جذب می‌کند. شارلمانی[۸]، امپراتور مقدس روم[۹]، از ۸۰۰م، کلیسای جامعی در این شهر ساخت (۷۹۶م). آخن از قرن ۸م، به‌سبب مسائل استراتژیکی و چشمه‌های آب گرمش، به مرکز امپراتوری بزرگ شارلمانی تبدیل شد. کلیسایی که محل دفن شارلمانی و دارای جایگاه هم‌سرایان گوتیک[۱۰] است، در ۱۴۱۴ تکمیل شد؛ امپراتوران امپراتوری مقدس روم، سال‌ها در این شهر تاج‌گذاری می‌کردند (۸۱۳م ـ۱۵۳۱). در جنگ جهانی دوم، آخن نخستین شهر آلمانی بود که در اکتبر ۱۹۴۴، به تصرف ارتش اول امریکا[۱۱] درآمد و به دست متفقین[۱۲] افتاد؛ بخش بزرگی از شهر که ویران شده بود هنوز در دست بازسازی است. ساختمان کنگره، مرکز بین‌المللی سوارکاری، و یک دانشگاه فنی[۱۳] در این شهر واقع شده است. نقل است که شاتس‌کامر[۱۴]، واقع در شهر مزبور، ارزشمندترین گنجینه در اروپای شمالی[۱۵] است. به‌نظر می‌رسد، آخن محل تولد شارلمانی باشد، و ۲۸ امپراتور امپراتوری مقدس روم در این‌جا تاج‌گذاری کردند، که آخرین آنان فردیناند اول بود. پیمانی که، در این شهر امضا شد (۱۶۶۸) به جنگ انتقال[۱۶]، و پیمان ۱۷۴۸ آخن نیز به جنگ جانشینی اتریش[۱۷] پایان داد. در ۱۸۱۸، به‌منظور رسیدگی به امور و مسائل اروپا، پس از جنگ‌های ناپلئونی[۱۸]، کنگره‌ای در این شهر برپا شد.