دیر، شهرستان

دیِّر، شهرستان (County) Dayyer

واقع در استان بوشهر، مشتمل بر بخش‌های آبدان، بردخون و مرکزی، با مرکزیت اداری شهر بندر دیر. این شهرستان در سال 1359ش ایجاد شده است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395ش، جمعیت شهرستان دیر 60,612نفر است. این شهرستان که از شهرستان‌های جنوبی بوشهر است، شامل شش دهستان به نام‌های آبدان، آبکش، اولی، بردخون، حومه و سرمستان و پنج شهر به نام‌های آبدان، بردخون، بردستان، بندر دیر و دوراهک می‌شود. از شمال به شهرستان دشتی، از شرق به شهرستان جم، از جنوب شرقی به شهرستان کنگان، و از جنوب و غرب به خلیج فارس محدود است. شهرستان دیر از نواحی شمال شرقی شهر آبدان، از طریق جادۀ بوشهر- بندرعباس، به زنجیرۀ ارتباطی کشوری وصل است و از طریق اسکله‌های بندر دیر امکان ارتباطات بین‌المللی دارد.

اقلیم این شهرستان در نواحی ساحلی بسیار گرم و مرطوب و در باقی مناطق خشک است. دیر ارتفاعات درخور ذکری ندارد و جز کوهستانی که ادامۀ نواحی جنوبی کوهستان زاگرس است و کوه‌های آن شکل چین‌های کم‌خیز تپه‌مانند دارند، اثری از قلل مرتفع زاگرس در آن نیست. خاک این شهرستان به دلایلی، از جمله به خاطر مجاورت با نواحی ساحلی خلیج فارس و بالا بودن سطح آب‌های شور و همچنین دمای زیاد هوا، مناسب کشاورزی نیست، اما با این‌حال در این شهرستان چند نوع خرمای مرغوب به دست می‌آید. تنها رودخانۀ دائمی این شهرستان که به صورت گذری در بخشی از آن جریان دارد، رود مند است که از ۷۵کیلومتری غرب شمالی شیراز سرچشمه می‌گیرد و به‌ سوی جنوب شرقی روان می‌شود و پس از عبور از شهرستان‌های شیراز، جهرم، فیروزآباد در استان فارس و جم، دشتی و دیر در استان بوشهر در ۵۶کیلومتری جنوب غربی خورموج به خلیج فارس می‌ریزد. بافت جمعیتی این شهرستان ترکیبی از اقوام فارس و عرب با تابعیت از مذاهب تسنن و شیعۀ دوازده‌امامی و زیدی است.

---