جنگ های هرات
جنگ‌های هرات (Herat Wars)
عنوان یک رشته جنگ میان ایران و افغان‌ها در دورۀ قاجاریه، برای بازپس‌گیری هرات[۱]. در سال 1249ق عباس میرزا از طرف فتحعلی‌شاه به هرات حمله کرد تا حاکم آن شهر را به تبعیت از دولت مرکزی وادارد. اما به‌دنبال بیماری فتحعلی‌شاه و نیز مرگ ناگهانی عباس‌میرزا، سپاه ایران از محاصره هرات دست کشید و به تهران بازگشت. محمدشاه قاجار در 1253ق مجدداً هرات را محاصره کرد اما با تهدید و مداخلۀ انگلیس مواجه شد و پس از تلفات و خسارات فراوان دست از محاصرۀ آن کشید. سلطان مراد میرزا حسام‌السلطنه والی خراسان، در 1272ق عازم تصرف هرات شد و پس از چند ماه جنگ و محاصره و دستور اکید ناصرالدین شاه، آن شهر را در ماه صفر 1273ق به تصرف درآورد. اما این‌بار هم انگلیس با لشکرکشی به بنادر و جزایر جنوب ایران و تصرف بوشهر و پیشروی به‌سوی شیراز موجب انصراف ایران از نگهداری هرات گردید و براساس عهدنامۀ صلح پاریس[۲] که در 1273ق میان ایران و انگلیس منعقد شد، قوای ایران هرات را تخلیه کرد و این سرزمین برای همیشه از ایران جدا شد.