آذربایجان شرقی
آذربایجان شرقی East Azerbaijan (province)
| آذربایجان شرقی | |
|---|---|
| کشور | ایران |
| جمعیت | ۳,۶۰۳,۴۵۶ نفر (۱۳۸۵ش) |
| موقعیت | جنوب جمهوری آذربایجان، غرب استان اردبیل، شمال استان‌های زنجان و آذربایجان غربی، شرق دریاچۀ ارومیه و استان آذربایجان غربی |
| مرکز | تبریز |
| تعداد شهرستان‌ها | ۱۹ |
| تعداد بخش ها | ۴۲ |
| شهرهای مهم | میانه، مراغه، هشترود، سراب، اهر، مرند، جلفا، کلیبر، شبستر، و بُناب |
| کوه‌های استان | ارسباران، میشوداغ، سهند (۳,۷۰۷ متر)، کیامکی داغ (۳,۳۴۷ متر)، بلقیس (۳,۳۳۲ متر)، بزقوش (۳,۳۰۲ متر)، سلطان جهانگیر (۳,۲۵۵ متر)، و علمدار (۳,۱۵۵ متر) |
| رودهای استان | ارس، قره‌سو، قتور (قطور) چای، تلخه‌رود (آجی‌چای)، قرنقو، آیدوغموش، صوفی‌چای، لیلان‌چای، موردق‌چای، و شهرچای |
| ارتفاع متوسط | حدود ۱,۶۰۰ متر |
| اقلیم | معتدلِ مایل به سرد |
| تولیدات و صنایع مهم | فرآورده‌های کشاورزی و دامی: گندم و جو، بقولات، دانه‌های روغنی به‌ویژه آفتابگردان و سویا، انواع میوه و خشکبار، چغندرقند، توتون، سیب‌زمینی و پیاز، و لبنیات و گوشت - فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی: ماشین‌سازی و توریسم - منابع زیرزمینی: سرب و روی، مس، گوگرد، زغال سنگ، و کائولین |
استان ایرانی، از شمال، از طریق رود ارس، با جمهوری آذربایجان هم‌مرز است و از شرق به استان اردبیل، از جنوب به استان‌های زنجان و آذربایجان غربی، و از غرب به دریاچۀ ارومیه و استان آذربایجان غربی محدود است. سرزمینی کوهستانی است و کوه‌های ارسباران در شمال، کوه‌های بزقوش، سهند، و میشوداغ در مرکز و کوه بلند بلقیس در جنوب آن قرار دارند. ارتفاع متوسط این استان حدود ۱,۶۰۰ متر و کوه سهند با ارتفاع ۳,۷۰۷ متر، واقع در شرق دریاچۀ ارومیه، بلندترین نقطۀ آن است. کوه‌های کیامکی داغ (۳,۳۴۷ متر)، بلقیس (۳,۳۳۲ متر)، بزقوش (۳,۳۰۲ متر)، سلطان جهانگیر (۳,۲۵۵ متر)، و علمدار (۳,۱۵۵ متر) از دیگر نقاط مرتفع این استان محسوب می‌شوند. استان آذربایجان شرقی از پرآب‌ترین استان‌های ایران و رودخانۀ ارس، که در مرز این استان با جمهوری آذربایجان قرار دارد، بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رود آن است. رودخانۀ قره‌سو بخشی از مرز این استان با استان اردبیل و رودخانۀ قتور (قطور) چای نیز قسمتی از مرز آن با استان آذربایجان غربی را تشکیل می‌دهد. افزون‌بر رودخانه‌های مزبور، دیگر رودهای مهم این سرزمین عبارت‌اند از تلخه‌رود (آجی‌چای)، قرنقو، آیدوغموش، صوفی‌چای، لیلان‌چای، موردق‌چای، و شهرچای. اقلیم آن معتدلِ مایل به سرد است و میزان بارندگی آن پس از نواحی ساحلی دریای خزر در درجۀ دوم قرار دارد. آذربایجان شرقی با ۳,۶۰۳,۴۵۶ نفر (۱۳۸۵) جمعیت از نوزده شهرستان و ۴۲ بخش با مرکزیت اداری شهر تبریز تشکیل شده است و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از میانه، مراغه، هشترود، سراب، اهر، مرند، جلفا، کلیبر، شبستر، و بُناب. فعالیت‌های صنعتی این استان، به‌ویژه ماشین‌سازی، عمدتاً در شهرستان تبریز متمرکز است و مردمان سایر نواحی آن غالباً به کشاورزی و دامداری اشتغال دارند و صنعت توریسم نیز بخشی از فعالیت‌های اقتصادی آن محسوب می‌شود. سرب و روی، مس، گوگرد، زغال سنگ، و کائولین از منابع زیرزمینی این استان است. فرآورده‌های کشاورزی و دامی آن عبارت‌اند از گندم و جو، بقولات، دانه‌های روغنی به‌ویژه آفتابگردان و سویا، انواع میوه و خشکبار، چغندرقند، توتون، سیب‌زمینی و پیاز، و لبنیات و گوشت.