آق سرای
آق‌سرای (Aksaray)
| آق سرای | |
|---|---|
| کشور | ترکیه |
| نام لاتین | Aksaray |
| موقعیت | بین کوه‌های جنوبی و شمالی آناتولی مرکزی |
| ارتفاع از سطح دریا | ۹۸۰ متر |
| تولیدات و صنایع مهم | کشاورزی |
(یا: آکسارای، به‌معنی کاخ یا سرای سپید) شهری بین کوه‌های جنوبی و شمالی آناتولی مرکزی، واقع در ترکیۀ کنونی. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۰ متر و بلندترین قلۀ کوه‌های آن (حَسَن‌داغی) ۳,۲۶۸ متر است. اقتصاد شهر بر پایۀ کشاورزی است. آثاری از سکونت انسان در هزارۀ ششم و هفتم پ‌م نزدیک این شهر یافته‌اند. بقایایی از تمدن حتّی‌ها (ح ۱۷۰۰پ‌م) نیز در آن‌جا کشف شده است. با حملۀ اعراب به قسطنطنیه، مسیحیان به این ناحیه کوچیدند (قرن ۷م). پس از فتح شهر به‌دست سلجوقیان (۱۱۴۲م) نام یونانی شهر، آرخِلائیس، به طاق‌سرا و بعد از بنای قصری از مرمر سفید برای قلیچ ارسلان دوم (۱۲۶۴ـ۱۲۶۵م)، به آق‌سرای تبدیل شد. عثمانیان در ۱۴۷۰م بر این شهر مسلط شدند و بسیاری از ساکنان آن‌جا را به استانبول کوچاندند. محلۀ آکسارای استانبول کنونی نام خود را از آن گرفته است. آرامگاه قلیچ ارسلان دوم، مساجد، کاروان‌سراها، کلیساها و صومعه‌هایی از عهد مسیحیان، و بناهای تاریخی متعدد دورۀ اسلامی در آق‌سرای باقی‌مانده است. سیف فرغانی نیز در حملۀ مغول به ایران، به تبریز گریخت و سپس به آق‌سرای رفت و در آن‌جا خانقاهی بنا کرد.