دیر، شهرستان

دیِّر، شهرستان (County) Daye

دیر، شهرستان
کشور	ایران
استان	بوشهر
بخش	آبدان، بردخون و مرکزی
جمعیت	60,612نفر (1395ش)
موقعیت	جنوبِ شهرستان دشتی، غرب شهرستان‌های دشتی و جم، و غرب و شمال خلیج فارس
نوع اقلیم	در نواحی ساحلی بسیار گرم و مرطوب و در باقی مناطق خشک
تولیدات و صنایع مهم	صید و فروش و صادرات ماهی و میگو، تجارت، مشاغل مربوط به گردشگری و حمل و نقل دریایی و کشت خرما
نام لاتین	Dayyer
شهر ها و آبادی های مهم	شهرهای آبدان، بردخون، بردستان، بندر دیر و دوراهک

نقشۀ تقسیمات شهرستان دیر

بازماندۀ قلعۀ تاریخیِ شهر بردستان

واقع در استان بوشهر، مشتمل بر بخش‌های آبدان، بردخون و مرکزی، با مرکزیت اداری شهر بندر دیر. این شهرستان در سال 1359ش ایجاد شده است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395ش، جمعیت شهرستان دیر 60,612نفر است. این شهرستان که از شهرستان‌های جنوبی بوشهر است، شامل شش دهستان به نام‌های آبدان، آبکش، اولی، بردخون، حومه و سرمستان و پنج شهر به نام‌های آبدان، بردخون، بردستان، بندر دیر و دوراهک می‌شود. از شمال و شمال شرقی به شهرستان دشتی، از شرق به شهرستان جم، از جنوب شرقی به شهرستان کنگان، و از جنوب و غرب به خلیج فارس محدود است. شهرستان دیر از نواحی شمال شرقی شهر آبدان، از طریق جادۀ بوشهر- بندرعباس، به زنجیرۀ ارتباطی کشوری وصل است و از طریق اسکله‌های بندر دیر امکان ارتباطات بین‌المللی (با لنج و کشتی‌های کوچک) دارد.

اقلیم این شهرستان در نواحی ساحلی بسیار گرم و مرطوب و در باقی مناطق خشک است. دیر ارتفاعات درخور ذکری ندارد و جز کوهستانی که ادامۀ نواحی جنوبی کوهستان زاگرس است و کوه‌های آن شکل چین‌های کم‌خیز تپه‌مانند دارند، اثری از قلل مرتفع زاگرس در آن نیست. خاک این شهرستان به دلایلی، از جمله به خاطر مجاورت با نواحی ساحلی خلیج فارس و بالا بودن سطح آب‌های شور و همچنین دمای زیاد هوا، مناسب کشاورزی نیست، اما با این‌حال در این شهرستان چند نوع خرمای مرغوب به دست می‌آید. تنها رودخانۀ دائمی این شهرستان که به صورت گذری در بخشی از آن جریان دارد، رود مند است که از ۷۵کیلومتری غرب شمالی شیراز سرچشمه می‌گیرد و به‌ سوی جنوب شرقی روان می‌شود و پس از عبور از شهرستان‌های شیراز، جهرم، فیروزآباد در استان فارس و جم، دشتی و دیر در استان بوشهر در ۵۶کیلومتری جنوب غربی خورموج به خلیج فارس می‌ریزد. بافت جمعیتی این شهرستان ترکیبی از اقوام فارس (اکثریت) و عرب با تابعیت از مذاهب تسنن و شیعۀ دوازده‌امامی (اکثریت) و زیدی است. اقتصاد مردم این شهر بر پایۀ صید و فروش و صادرات ماهی و میگو، تجارت، مشاغل مربوط به گردشگری و حمل و نقل دریایی و کشت خرما می‌چرخد.

شهرستان دیر چندین جزیرۀ کوچک دارد که همگی غیرمسکونی و حیات وحش جانداران مختلف هستند یا که به منظور صیادی یا امور نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

---