آتش خاموش کن

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آتش‌خاموش‌کن (fire extinguisher)

آتش‌خاموش‌کن

وسیله‌ای برای خاموش‌کردن آتش. براساسِ ازبین‌بردن یکی از سه شرط لازم برای ادامۀ آتش (گرما، اکسیژن، و مادۀ سوختنی) عمل می‌کند یا با سردکردن آتش (کاهش دما به کمتر از نقطۀ اشتعال) یا با حذف اکسیژن. ساده‌ترین نوع آتش‌خاموش‌کن‌ها حاوی آب است. آب هنگامی‌که بر آتش پاشیده شود آن را سرد می‌کند، اما برای خاموش‌کردن آتش‌های ناشی از برق (الکتریسیته) کاربرد ندارد، زیرا احتمال برق‌گرفتگی وجود دارد. همچنین، برای آتش‌های ناشی از سوختن نفت از آب استفاده نمی‌کنند، زیرا با پخش‌شدن نفت روی آب دامنۀ آتش‌سوزی گسترده‌تر می‌شود. بسیاری از آتش‌خاموش‌کن‌های خانگی حاوی دی‌اکسید کربنِ[۱] (CO۲)، به‌صورت مایعِ تحت‌ِ فشارند. هنگامی‌که دستۀ آن‌ها را فشار دهند، دی‌اکسید کربن به‌صورت گاز رها می‌شود و روی مواد سوختنی را می‌پوشاند و از رسیدن اکسیژن به آن‌ها جلوگیری می‌کند. آتش‌خاموش‌کن‌های خشک[۲] گَردهایی را می‌پراکنند که بر اثر آتش گاز دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند. آتش‌خاموش‌کن‌های مرطوب[۳] غالباً از نوع اسیدـ‌سودا[۴]یند و هنگامی‌که فعال شوند سبب مخلوط‌شدن اسید سولفوریک[۵] و بی‌کربنات سدیم[۶] می‌شوند و دی‌اکسید کربن تولید می‌کنند. فشار گاز محلول را از درون ناوک (نازل) بیرون می‌راند. به این نوع عامل کف‌زایی[۷] نیز می‌افزایند. برخی از آتش‌خاموش‌کن‌ها هالون[۸] دارند. هالون هیدروکربنی است که یک یا چند هیدروژن آن با هالوژن[۹]هایی مانند کلر[۱۰]، بروم[۱۱] یا فلوئور[۱۲] جانشین شده‌ است. این آتش‌خاموش‌کن‌ها برای خاموش‌کردن آتش‌ بسیار مؤثرند، اما به لایۀ اُوزن[۱۳] آسیب می‌رساند و به همین سبب، اکنون کاربرد این نوع را ممنوع کرده‌اند.

 


  1. carbon dioxide
  2. dry extinguishers
  3. wet extinguishers
  4. soda-acid
  5. sulphuric acid
  6. sodium bicarbonate
  7. foaming agent
  8. halon
  9. halogen
  10. chlorine
  11. bromine
  12. flourine
  13. ozone layer