رودبار جنوب، شهرستان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رودبار جنوب، شهرستان (County) Rudbar-e Jonub

واقع در مناطق جنوب شرقی استان کرمان، به مرکزیت اداری شهر رودبار. اگرچه این شهرستان در سال 1384ش با انتزاع بخش رودبار از شهرستان کهنوج ایجاد شده است، اما در تاریخ معاصر ایران تا سال 1402ش از حیث وسعت و تقسیمات کشوری و استانی تغییرات پر فراز و نشیبی داشته است. به دلیل گستردگی ناحیۀ رودبار جنوب و نتیجتاً مجاورت آن با هامون جزموريان و گذر هليل رود از این منطقه، رودبار ناميده شده است. با توجه به وجود ده‌ها محوطۀ باستانی و تاریخی در پیرامون شهر رودبار و آبادی‌های دیگر منطقه، می‌توان گفت که ناحیۀ رودبار کرمان از نخستین مراکز سکونت جوامع انسانی در جنوب شرق ایران بوده است. در دوره‌های اسلامی این ناحیه از توابع جیرفت و به دلیل ناامنی جزو مناطق کم‌رونق جنوب شرق ایران بوده است. در اواخر دورۀ صفوى، به دلیل ضعف حكومت مركزى، رودبار و مناطق پیرامونش عرصۀ تاخت و تاز ياغيان بلوچ شد. در دورۀ قاجار، رودبار از دهستان‌های بزرگ و آباد ولایت جيرفت و مركز آن، روستای كهنوج بود. ناحيۀ رودبار، در تقسيمات كشورى سال 1316ش، بخش كهنوج نام گرفت و همچنین يكى از دهستان‌هاى نه‌گانۀ اين بخش در شهرستان جيرفت، رودبار نام داشت. پس از ارتقاى بخش كهنوج به شهرستان در 1359ش، دهستان رودبار، به مركزيت اسلام‌آباد (رودبار)، به بخش و اسلام‌آباد در 1375ش به شهر ارتقا يافت. در سال 1384ش بخش رودبار به شهرستانی مشتمل بر بخش‌هاى مركزى و جازموريان و به مرکزیت شهر رودبار ارتقاء یافت. در سال 1402ش بخش جازموریان از این شهرستان جدا شد و به شهرستان ارتقاء یافت. در همین زمان و برای ایجاد شهرستان جازموریان تغییراتی در دهستان‌های شهرستان داده شد و بخش هلیل‌دشت در آن ایجاد گردید.