سوادکوه شمالی، شهرستان
سوادکوه شمالی، شهرستان (County) North Savadkuh
واقع در نواحی شمالی ایران در حد فاصل کوهستان البرز مرکزی و دریای خزر، در نیمۀ شرقی استان مازندران، به مرکزیت اداری شهر شیرگاه. در اوائل سال 1392ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 13 اسفند 1391ش، ضمن تغییر و اصلاحاتی در بخش شیرگاه و انتزاع آن از شهرستان سوادکوه ایجاد شده است. تاریخ این شهرستان نه تنها اکنون، بلکه از گذشته‌های دور به سوادکوه و تپورستان/طبرستان بسته است. حتی پاره‌ای مورخان قدیم و جدید عنوان پتشخوارگر را که عموماً برای کل منطقۀ طبرستان به کار می‌رفته، محدود به ناحیۀ سوادکوه کرده و بلکه سوادکوه را شکل دگرگون‌شدۀ این واژه می‌دانند. از اواخر دورۀ ساسانیان حکومت طبرستان و دیلمستان در اختیار اسپهبدان بود. این فرمانروایان تا چند سده پس از ورود اسلام در برابر خلفای اسلامی مقاومت کرده و گاه‌به‌گاه یا به صورت مستقل یا خراج‌گزار آنان بر این مناطق حکومت می‌کردند. در همین دوره طی حکومت 60-70سالۀ علویان زیدی بر سرتاسر طبرستان، مردم این منطقه به‌تدریج به اسلام و خاصه مذهب تشیع گرویدند. دهستان کنونی لفور طی سده‌های میانی اسلامی گاه تختگاه برخی پادوسبانان و حکام محلی بوده است.
شهرستان کنونی سوادکوه شمالی متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با حدود 50 روستای مسکونی) و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های «شرق و غرب شیرگاه» و لفور[۱]، به مرکزیت شهر شیرگاه)، و بخش نارنجستان (مشتمل بر دهستان‌های چایباغ[۲] و هتکه[۳]، به مرکزیت روستای چایباغ). براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت سوادکوه شمالی 24,834نفر بوده است که به‌طور تقریبی یک‌سوم این مقدار ساکن شهر شیرگاه و باقی ساکن نقاط روستایی بوده‌اند. شهرستان سوادکوه شمالی در شمال با شهرستان قائمشهر، در شرق با شهرستان ساری، در جنوب با شهرستان سوادکوه، و در غرب با شهرستان بابل محدود شده است.