آزاد، عبدالقدیر (سبزوار ۱۲۷۲ـ۱۳۵۲ش)

آزاد، عبدالقدیر (سبزوار ۱۲۷۲ـ۱۳۵۲ش) Azad, Abdulqadir

عبدالقدیر آزاد Abdulqadir Azad
زادروز	سبزوار ۱۲۷۲ش
درگذشت	۱۳۵۲ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر	روزنامه‌نگار
گروه مقاله	تاریخ ایران

رهبر «حزب استقلال» ایران. در ۱۳۰۲ش روزنامه آزاد را در مشهد منتشر کرد و از آن پس نام آزاد را برای خود برگزید. وی در دوره رضاشاه بارها به حبس افتاد. در ۱۳۲۰ش حزبی به نام استقلال تأسیس کرد و روزنامه‌ «آزاد» را بار دیگر در تهران منتشر و آن را ارگان حزب خود کرد. آزاد در ۱۳۲۵ش به تشکیل حزب دموکرات ایران قوام کمک کرد و روزنامه‌اش را در اختیار آن حزب قرار داد. وی در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، نماینده مردم سبزوار در مجلس شد. آزاد در مجلس پانزدهم از چهره‌های شاخص و فعال مجلس بود. او همراه با چند تن دیگر از نمایندگان به مخالفت با کابینه قوام، اعلام جرم علیه هژیر و استیضاح وی درخصوص لایحه گس‌ـ‌گلشائیان و توقیف غیرقانونی مطبوعات پرداخت و با اعلام حکومت نظامی درپی قتل هژیر در ۱۳۲۸ش به زندان افتاد. عبدالقدیر آزاد در شمار یکی از بیست تن مؤسسان جبهه ملی ایران بود که در مهر ۱۳۲۸ش بنیان گرفت. آزاد در دوره‌های شانزدهم و هفدهم به نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی انتخاب شد. وی که در آغاز از حامیان و همراهان مصدق بود، در ۱۳۲۹ش جبهه ملی را ترک گفت و به رویارویی با دکتر مصدق پرداخت. آزاد در مرداد ۱۳۳۲ش زندانی و روزنامه‌اش توقیف شد اما با وقوع کودتای ۲۸ مرداد آزاد شد و تشکیل مجدد حزب خود را اعلام کرد. وی در دوره پس از کودتا مدتی رئیس هیئت‌مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران شد.

 

---