اتحادیه جهانی نابینایان
اتحادیه جهانی نابینایان (world Blind Union)
(نام اختصاری: دبلیو.بی.یو[۱]) سازمان بینالمللی مختص افراد نابینا یا کمبینا در سراسر جهان. سازمانی غیر دولتی، غیر مذهبی، غیر سیاسی و غیر انتفاعی با ساختار انتخاباتی است که برای پیشرفت آموزشی، فرهنگی و اجتماعی نابینایان و کمبینایان جهان فعالیت میکند. اصلیترین شعارش این است: «حل مشکلات نابینا به دست نابینا». بر این اساس درصدد سپردن مدیریت و مسئولیتها به نابینایان و کمبینایان است؛ مگر در مواردی که ممکن نیست. در سازمان ملل جایگاه مشورتی دارد از این طریق میتواند در تصمیمگیریها و اقدامات مرتبط به نابینایان جهان مؤثر باشد. دفتر مرکزی این سازمان در تورنتو، کانادا، است.
با ادغام فدراسیون بینالمللی نابینایان[۲] و شورای جهانی رفاه نابینایان[۳] در سال 1984م تأسیس شد. مؤسسان در ریاض حضور یافته و اولین مجمع عمومی توسط اعضاء انتخاب شدند. مجمع عمومی هر چهار سال یک بار تشکیل شده است. این اتحادیه جهان را به شش منطقه تقسیم کرده و هر منطقه مدیریت و تشکیلاتی مثل مرکز دارد که هماهنگ با آن عمل میکند. نمودار تشکیلاتی اتحادیه مخروطی است؛ در رأس اتحادیۀ جهانی نابینایان و در هر منطقه اتحادیۀ منطقهای نابینایان و در آخر در هر کشور، اتحادیۀ ملی هست. نهادهای نابینایی آفریقا، آمریکای شمالی و کارائیب، آسیا، آسیا ـ اقیانوسیه، آمریکای لاتین و اروپا هر کدام اتحادیهای ویژه و به نام خودشان دارند، مثل اتحادیه نابینایان آسیا[۴]. از اینرو همه کشورهای جهان را زیر پوشش گرفته است. هزینهها و نیازهای مالی از طریق کمکهای مردمی و مؤسسات خیریه تأمین میشود. ساختار مدیریتی مرکز شامل هیأت رئیسه، رؤسای مناطق و کمیتۀ اجرایی است. اداره هر منطقه هم همین ساختار را دارد. رئیس و مدیران ارشد توسط مجمع عمومی انتخاب میشوند. مجمع عمومی شامل مدیران تشکلهای نابینایان در کشورها و نمایندگان نهادهای بینالمللی است. ریاست اتحادیه از 2021م به عهده خانم مارتین آبل ویلیامسون[۵] بوده است. او نابینا، اهل نیوزلند و در امور فرهنگی و اجتماعی معلولان و نابینایان فعالیت و مسئولیت داشته است. اساسنامه اتحادیه بیانگر ساختار اداری، شرایط عضویت، مزایا، تعهدات اعضا، وظایف سازمانهای بینالمللی، ارتباط با سازمان ملل و دیگر ابعاد آن است. اتحادیه کارش را در سال 1984م با عضویت مؤسسات 60 کشور شروع کرد و بهتدریج زیاد شدند؛ اکنون به 190 کشور رسیده است. اینها از شش منطقه جغرافیایی جهان هستند: آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و کارائیب، آسیا ـ اقیانوسیه، آسیا، آفریقا و اروپا. این مناطق، مجموعاً پانصد عضو دارند که به چهار گروه تقسیم شدهاند: اعضای ملی، اعضای بینالمللی، اعضای وابسته و اعضای افتخاری.
مهمترین شرط عضویت، فعالیت مؤسسه یا سازمان در زمینۀ امور نابینایان و کمبینایان است. 285 میلیون نابینا و کمبینا از طریق این مؤسسهها و سازمانها، زیر پوشش اتحادیه هستند. اتحادیه درصدد پیگیری سه گونه اهداف عمومی، گروههای خاص و فرهنگی است:
- هدفهای عمومی: افزایش مشارکت و حضور اجتماعی نابینایان، ترویج باور به تواناییهای آنها، زدودن تعصبات و افکار منفی، دستیابی به جهان بهتر و امنتر.
- تأمین نیازهای گروههایی چون سالمندان، زنان، کودکان و جوانان.
- اهتمام نسبت به موارد ضروری مثل مناسبسازی دسترسپذیری منابع و فناوری اطلاعات. برای تحقق اینها، کمیتههای ویژۀ پیگیری و اجرا ایجاد شده است.
اتحادیه بر تواناسازی فرهنگی تأکید دارد و اکثر فعالیتهایش در این زمینه است، به عنوان نمونه، بورس تحصیلی برای نابینایان کمبرخوردار مالی میپردازد، خط بریل را ترویج میکند، استفاده از فناوری بریل را گسترش میدهد، دسترسپذیری منابع و اطلاعات را تسهیل میسازد، بر آموزش فراگیر، عادلانه و با کیفیت اصرار داشته و درصدد رفع موانع آن است.
اتحادیه نابینایان آسیا، کشورها را به سه منطقه تقسیم کرده: آسیای مرکزی شامل افغانستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان؛ آسیای جنوبی شامل بنگلادش، بوتان، هند، نپال، پاکستان، سریلانکا و مالدیو؛ خاورمیانه شامل بحرین، ایران، عراق، اردن، کویت، لبنان، عمان، یمن، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی. نابینایان ایران به دلیل سیاستهای انزواگرایانۀ حاکمیت در اتحادیۀ جهانی نابینایان نقشی ندارند. به همین دلیل نتوانستهاند از ظرفیتها و امکانات بینالمللی استفاده کنند.