اشرف پهلوی
اشرف پهلوی (۱۲۹۸ – ۱۳۹۴ش)
فرزند رضاشاه پهلوی و خواهر دو قلوی محمدرضا پهلوی. او در چهارم آبان ۱۲۹۸ش، پنج ساعت پس از برادرش محمدرضا در تهران به دنیا آمد. نام اصلی اش زهرا بود و پس از به سلطنت رسیدن پدرش، به اشرف‌الملوک ملقب شد. مادرش ملکه تاج‌الملوک از خانواده‌های نظامی مهاجری بود که پس از انقلاب بلشویکی روسیه، از آذربایجان به ایران مهاجرت کرده بودند.
در مدرسۀ دخترانهٔ زرتشتی‌ها تحصیل کرد و زبان فرانسه را از آموزگار خانوادگی دربار، مادام ارفع فرا گرفت. نخستین آشنایی‌های او با غرب نیز از تعاریف مادام ارفع در همان جا شکل گرفت.
طی زندگی اش سه بار ازدواج کرد. همسر اول و دوم و سومش به ترتیب علی قوام، احمد شفیق، و مهدی بوشهری بودند. او در ۱۷ سالگی و بنا به توصیهٔ پدرش، با علی قوام پسر قوام‌الملک شیرازی ازدواج کرد که پس از شش سال، در شهریور ۱۳۲۰ش این ازدواج به طلاق انجامید. ثمرهٔ آن، پسری به نام شهرام پهلوی‌نیا بود.
اشرف پهلوی در ۱۳۲۲ش، برای همراهی فوزیه عازم مصر شد. آن جا با احمد شفیق آشنا شد و در نهایت با او ازدواج کرد. اما زندگی مشترک شان چند سال بیشتر دوام نیافت و آن دو در ۱۳۲۹ش و 9 سال پیش از طلاق رسمی، یکدیگر را ترک کردند. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های شهریار و آزاده شفیق بود. احمد شفیق مدتی رئیس کل شرکت هواپیمائی کشوری شد، سپس به کار تجارت پرداخت و سرانجام به علت ابتلا به سرطان درگذشت.
اشرف پهلوی در دههٔ ۱۳۴۰ش با جوان تحصیل کرده‌ای به نام مهدی بوشهری در پاریس ازدواج کرد.
اشرف در تعیین دولت‌های بعد از شهریور ۱۳۲۰ش همچون مخالفت با قوام، روی کار آمدن هژیر، و رزم‌آرا دخالت اساسی داشت.
از اشرف پهلوی به عنوان یکی از عوامل مؤثرجریان کودتای ۲۸ مرداد 1332ش و سقوط دکتر محمد مصدق نام برده شده است. چنین نوشته و عنوان شده که تحرکات او در ایجاد هماهنگی بین نیروهای وفادار به سلطنت در داخل و خارج از ایران، یکی از مهم‌ترین عوامل در موفقیت کودتای ۲۸ مرداد بود.. ظاهراً پس از کودتا، برادرش محمدرضا از وی خواسته بود تا مدتی به ایران نیاید.
او دیپلمات، رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد و کمیسیون حقوق زنان سازمان ملل بود. در ۱۳۲۵ش، او نقش مهمی در ترغیب ژوزف استالین به خروج ارتش سرخ از آذربایجان ایران داشت.
اشرف پهلوی در ۱۷ دی ۱۳۹۴، در 96 سالگی در منطقۀ مونت‌کارلو، شاهزاده‌نشین موناکو درگذشت.