سیردریا، رود

From ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سیردریا، رود (Syr Darya)

25331200.jpg

(یا: سیحون؛ نام باستانی: یاکْسارْتِس[۱]) رودی در آسیای مرکزی. بخش‌های علیای آن از کوه‌های آلای[۲] و تین شان[۳] سرچشمه می‌گیرند. سیردریا در جهت شمال غربی به طول ۲,۲۱۲ کیلومتر در قرقیزستان[۴]، ازبکستان، و قزاقستان[۵] جاری است و به دریای آرال[۶] می‌ریزد. از ریزابه‌های آن برای آبیاری استفاده می‌شود؛ رود مزبور در مسیر خود از درّۀ حاصل‌خیز فرغانه[۷] و حاشیه‌های شمالی بیابان قزل‌قوم می‌گذرد. مهم‌ترین شهرهایی که بر مسیر رود قرار دارند عبارت‌اند از خجند و قزل‌اوردا. سیردریا و آمودریا[۸]، بیش از نیمی از زمین‌های کشاورزی را در جمهوری‌های آسیای مرکزی آبیاری می‌کنند و ۹۰درصد از منابع آب حوضۀ دریاچۀ آرال را تشکیل می‌دهند. همچون آمودریا، بخش بزرگی از آب‌های سیردریا برای مقاصد آبیاری منحرف شده و همین امر سبب کاهش شدید حجم آب دریاچۀ آرال شده است.

 


  1. Jaxartes
  2. Alay
  3. Tien Shan
  4. Kyrgyzstan
  5. Kazakhstan
  6. Aral Sea
  7. Fergana Valley
  8. Amu Darya