کندی، اشعث بن قیس

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کندی، اشعث بن قیس (حضرموت حدود 596م- مدینه 660 یا 662م)  Ash’ath bin ghaysAl-Kendi


از صحابه‌ی پیامبر (ص). نام اصلی او معدی کرب بود، اما به سبب پر مو بودن سر و صورتش او را اشعث لقب دادند. اشعث در عهد جاهلیت از رؤسای قبیله‌ی کنده در یمن بود و برخی مورخان او را حاکم مطلق کنده دانسته‌اند. در سی و سه سالگی و در سال دهم هجری  در رأس هیاتی چند ده نفره از سواران قبیله‌ی کنده به مدینه رفت و در حضور پیامبر (ص) اسلام آورد و سپس به کنده بازگشت. در زمان خلافت ابوبکر همراه قبیله‌اش شورش کرد. سپاه ابوبکر به فرماندهی زیاد برای سرکوب کندیان روانه شد و آنان را شکست داد. اشعث که فرمانده کندیان بود به قلعه‌ای پناه برد. سپس درخواست امان کرد و زیاد پذیرفت و او و دیگر اسیران را به مدینه برد. ابوبکر او را آزاد کرد و خواهرش‌، ام فروه، را به همسری وی درآورد. اشعث بعد از آن در مدینه ماند، در فتح عراق به سپاه اسلام کمک کرد و در نبرد قادسیه و یرموک نیز شرکت داشت. در دوره‌ی خلافت عثمان، والی آذربایجان شد. امام علی (ع) پس از واقعه‌ی جنگ جمل او را از این سمت عزل کرد. با این حال وی در جنگ صفین در کنار امام بود و در نخستین برخورد با لشکر معاویه و بسته شدن نهر فرات به روی سپاه امام علی، با فداکاری سپاه معاویه را به عقب راند. در لیلة الهریر که نزدیک بود سپاه امام علی کار جنگ صفین را یکسره کند، خواستار نرمش و ترک مخاصمه شد. سپس تلاش کرد تا ابوموسی اشعری به حکمیت از سوی سپاه امام انتخاب شود. برخی گزارش‌های تاریخی مشارکت کندی در توطئه‌ی قتل امام علی و پناه دادن وی به ابن ملجم، قاتل امام را می‌رساند. اما او دست داشتن، مشارکت و اطلاع از این توطئه را انکار کرده است. دخترش جعده همسر امام حسن مجتبی بود که طبق روایات شیعی امام حسن را از طریق خوراندن سم به شهادت رساند. فرزند دیگر اشعث، به نام قیس، از کسانی بود که امام حسین را به کوفه دعوت کرد، اما به لشکر یزید پیوست. و همین پسرش بود که پس از شهادت امام حسین، جامه از پیکر او به درآورد.

بدنامی خاندان اشعث سبب شد تا چون یکی از نوادگان او خواست با امام صادق (ع) دیدار کند،‌ آن حضرت نپذیرد.