بویراحمد
| بویراحمد | |
|---|---|
| استان | کهگیلویه و بویراحمد |
| بخش | مرکزی، لوداب، سپیدار و کبگیان |
| جمعیت | ۲99,885نفر (1395ش) |
| موقعیت | شرق استان کهگیلویه و بویراحمد |
| نوع اقلیم |
در ارتفاعات سرد و در درّه‌ها معتدل تا معتدلِ مایل به سرد از نظر بارندگی جزء نواحی نیمه‌خشک |
| نام لاتین | Boyer-Ahmad |
| شهر ها و آبادی ها | شهر یاسوج |
بویراحمد (County) Boyer-Ahmad
شهرستانی در شرق استان کهگیلویه و بویراحمد، مشتمل بر بخش‌های مرکزی، لوداب[۱]، سپیدار[۲] و کبگیان[۳] با مرکزیت اداری شهر یاسوج. از شمال با شهرستان‌های دنا و مارگون، از شمال شرقی با شهرستان سمیرم (استان اصفهان)، از شرق با شهرستان سپیدان (استان فارس)، از جنوب با شهرستان‌های رستم و ممسنی (استان فارس)، از جنوب غربی با شهرستان چرام، و از غرب با شهرستان کهگیلویه محدود شده است.
این شهرستان کلاً سرزمینی کوهستانی است با رشته‌کوه‌هایی که از شمالِ غرب به جنوبِ شرق کشیده شده‌اند. این رشته‌کوه‌ها درّه‌های موازی و متعددی را بین خود پدید آورده‌اند، که رودخانۀ بشار و ریزابه‌های آن مانند سپیدار، دشت روم، کهگول، و سقاوه در آن‌ها جریان دارند. کوه دنا با ارتفاع ۴,۴۰۹متر، که در مرز استان کهگیلویه و بویراحمد و استان اصفهان قرار دارد، بلندترین کوه این شهرستان (همچنین بلندترین قلۀ کوهستان زاگرس) است و کوه‌های کلاغ، ساورز، سفید، و راه‌باریک، که ارتفاعشان بالاتر از ۳هزار متر است، از دیگر کوه‌های مرتفع این شهرستان محسوب می‌شوند. اقلیم آن در ارتفاعات سرد و در درّه‌ها معتدل تا معتدلِ مایل به سرد، از نظر بارندگی جزء نواحی نیمه‌خشک، و جمعیت آن ۲99,885نفر بوده است (۱۳9۵ش)، که از این مقدار حدود 50درصد ساکن نقاط شهری و باقی روستانشینان و عشایر بوده‌اند. شهرها و آبادی‌های مهم آن عبارتند از: یاسوج، گراب سفلی، مادوان، تل‌خسرو، حسین‌آباد، سپیدان، و کاکان. راه شیراز به شهرکرد و راه بندر بوشهر به سمیرم و اصفهان راه‌های ارتباطی آن را تشکیل می‌دهند.
گندم، جو، چغندرقند، برنج، تره‌بار، گردو، بادام و انگور مهم‌ترین تولیدات کشاورزی، لبنیات و عسل از فرآورده‌های دامی، و تولید قند و شکر ازجمله فعالیت‌های صنعتی آن است. صنایع دستی مانند قالی، گلیم و جاجیم‌بافی از دیگر فعالیت‌های اقتصادی اهالی این شهرستان است. مردم شهرستان بویراحمد به زبان لری (گویش بویراحمدی) سخن می‌گویند و شیعۀ دوازده‌امامی‌اند.
تل خسرو مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد در روستایی به همین نام در پنج کیلومتری جنوب یاسوج از آثار تاریخی بویراحمد است که به ثبت ملی رسیده است.