بندر بوشهر، شهر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بندر بوشهر، شهر
استان بوشهر
شهرستان بوشهر
جمعیت 223,504نفر (1395ش)
موقعیت ۷۵۱کیلومتری جنوب غربی تهران، در انتهای راه شیراز به خلیج فارس و سر راه بندرعباس به اهواز
نوع اقلیم گرمِ مرطوب
ارتفاع از سطح دریا ۵ متر

بندر بوشهر، شهر

بندر بوشهر، شهر
یکی از میدانگاه‌های اصلی بوشهر
منظره‌ای از سواحل بوشهر

واقع در استان بوشهر و مرکز اداری شهرستان بندر بوشهر. با ارتفاع پنج متر، در دشتی ساحلی در ۷۵۱کیلومتری جنوب غربی تهران، در انتهای راه شیراز به خلیج فارس و سر راه بندرعباس به اهواز، قرار دارد. اقلیم آن گرمِ مرطوب است. میانگین حداکثر دمای آن ۲۹درجه و میانگین حداقل دمای آن ۱۹درجۀ سانتی‌گراد، متوسط بارندگی سالانۀ آن ۲۲۰میلی‌متر، و جمعیت آن 223,504نفر است (۱۳9۵ش). مردم این شهر به زبان فارسی، لهجۀ بوشهری سخن می‌گویند و غالباً شیعۀ دوازده‌امامی‌اند. این شهر به دلیل پایین بودن سطح ارتفاع و نوع اقلیم و شوری آب شرایط مناسبی برای کشاورزی و باغداری ندارد. شغل غالب مردم شهر به دلیل موقعیت سوق‌الجیشی بندر، تجارت و حمل و نقل دریایی و مشاغل خدماتی مربوط به آن، صنایع کشتی‌سازی و ماهیگیری است.


تاریخچه

نام بوشهر را احتمالاً از بخت اردشیر یا ابوشهر اقتباس کرده‌اند. بنای بوشهر را به اردشیر ساسانی نسبت داده‌اند، اما عده‌ای از محققان، سابقۀ آبادانی و فعالیت آن را به روزگار عیلامی‌ها می‌رسانند. قدر مسلّم آن است که سابقۀ ریشهر، که در دَه‌کیلومتری جنوب شهر کنونی بوشهر قرار دارد، بیشتر از بوشهر است و آثار به‌‌دست‌آمده از شوش دالِّ بر این مدعاست. نادرشاه افشار در ۱۱۴۶ق بوشهر را پایگاه دریایی ایران کرد و آن را بندر نادریه نامید. در آن زمان، بوشهر دهکدۀ ساحلی کوچکی بود و ساکنان آن با صید ماهی روزگار می‌گذراندند. کارگاه کشتی‌سازی بوشهر، که چوب و الوار آن را از جنگل‌های شمال تأمین می‌کردند، به موفقیتی نرسید، ولی بوشهر به شهر کوچکی تبدیل شد و شرکت‌های هند شرقی، تجارت‌خانه‌هایی در آن تأسیس و به رونق و توسعۀ شهر کمک کردند. هنگامی‌که کریم خان زند شیراز را پایتخت خود کرد، موقعیت بوشهر اهمیت بیشتری یافت و بندر مهم خلیج فارس شد؛ در عوض، بندرعباس موقعیت خود را از دست داد. در جنگ کوتاه ایران و انگلستان، بوشهر به تصرف انگلیسی‌ها درآمد (۱۲۷۳ق) و مقرِّ نمایندۀ سیاسی بریتانیا در خلیج فارس شد. کشورهای دیگر نیز به تأسی از بریتانیا، دفاتر تجارتی در آن شهر دایر کردند. رونق بوشهر تا پایان حکومت قاجاریه همچنان ادامه داشت، ولی احداث خط آهن سراسری و توسعۀ بندرهای خرمشهر و شاپور موقتاً از رونق بوشهر کاست. احداث‌ راه‌های اتومبیل‌روِ مناسب، تأسیس فرودگاه، و استقرار پایانۀ نفتی در خارک باعث رونق دوبارۀ بوشهر و انتخاب آن به مرکزیت اداری استان بوشهر، در تقسیمات کشوری، شد. عواملی چون جنگ عراق علیه ایران، غیرقابل استفاده‌شدن بندر خرمشهر، و احداث کارخانۀ کشتی‌سازی بر روند توسعۀ شهر سرعت بخشید و آن را در ردیف بندرهای مهم ایران قرار داد.