جنگ محمره
جنگ مُحَمَّرِه (Muhammara War)
مرحلهای از جنگ میان ایران[۱] و انگلیس[۲] در 1273ق. پس از فتح هرات[۳] به دست قوای دولت ایران، انگلیسیها کشتیهای جنگی خود را وارد خلیج فارس[۴] کردند و به تصرف بوشهر پرداختند. از اینرو خانلر میرزا حشامالدوله حکمران خوزستان اقدام به جمعآوری و تجهیز سپاه کرد و به محمّره (خرمشهر) آمد و آنجا را لشگرگاه ساخت. کشتیهای انگلیس در 1273ق بندر محمره را بمباران کردند و جنگ میان نیروهای طرفین برای یک شبانهروز درگرفت. سرانجام دربرابر فشار توپهای ناوگان جنگی انگلیس و سستی بعضی از فرماندهان سپاه ایران، خانلر میرزا تمام مهمات و تجهیزات سپاه ایران را برجای گذاشت و محمره را به دشمن سپرد و با سپاهیان خویش به طرف اهواز عقبنشینی کرد و سپس به شوشتر[۵] گریخت. متعاقب آن انگلیسیها اهواز را تصرف کردند و تنها پس از قبول شرایط صلح و عقد معاهدۀ صلح از جانب ناصرالدینشاه، از اهواز و محمره بیرون رفتند.