آمد، شهر باستانی

آمِد، شهر باستانی (Amida ancient city)
نام باستانی دیاربَکر امروزی در ترکیه. شهری بود با طرحی رومی که سکنۀ آن را رومیان و یونانیان، و سُریانیان تشکیل می‌داد. شهر آمِد به‌سبب موقعیت ممتازش، که بر سر راه کاروان‌های تجاری غرب آناتولی و شمال بِینُ‌النَّهرِین بود، مورد توجه شاهان ساسانی بود. در ۳۶۰م شاپور دوم ساسانی بر یولیانوس مُرتَّد امپراتور روم پیروز شد و آمد را به قلمرو ایران افزود. شاپور مردم آمد را که صنعتگرانی ماهر بودند، به شوش تبعید کرد. سپس قُباد اول (۴۸۷ـ۵۳۱م) در نبردی خونین، که در آن بیش از ۵۰هزار سرباز ایرانی کشته شدند، شهر آمد را فتح کرد؛ اما رومیان بار دیگر شهر را پس گرفتند. در ۶۰۵م خسرو پرویز آمد را دوباره فتح و تاراج کرد؛ اما هِراکْلْیوس (هِرقِل) توانست آمد را دوباره پس بگیرد. از آن پس، آمد در قلمرو روم باقی ماند. نیز ← دیاربکر

---