آیت، حسن (نجف آباد ۱۳۱۷ـ۱۳۶۰ش)
آیت، حسن (نجف‌آباد ۱۳۱۷ـ۱۳۶۰ش) Ayat, Hassan
رجل سیاسی ایرانی، نمایندۀ مجلس شورای اسلامی و از بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در نجف‌آباد و اصفهان به پایان رساند و برای ادامۀ تحصیل به تهران رفت و در دانشسرای عالی در رشتۀ تربیت معلم مدرک کارشناسی گرفت. سپس، در رشتۀ جامعه‌شناسی تحصیل کرد و در ۱۳۴۰ش، از مؤسسۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران دانشنامۀ کارشناسی ارشد گرفت. در ۱۳۴۵ش نیز از دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران با اخذ مدرک کارشناسی فارغ‌التحصیل شد.
آیت ازجمله فعالان جوان در دورۀ جبهۀ دوم و سوم بود و به حزب زحمتکشان و رهبر آن دکتر مظفر بقایی تمایل داشت. همین مسئله از او منتقدی سرسخت نسبت به دکتر محمد مصدق، جبهۀ ملّی و نهضت آزادی ساخت و تا پایان عمر بر همین روش انتقادی پای فشرد. روابط او با بقایی و نامه‌هایی که میان آن‌ها ردوبدل شد، بخشی از تاریخ معاصر ایران و گرایشی خاص در سیاست را نشان می‌دهد. پس از پیروزی انقلاب، همراه با دکتر بهشتی و دیگران حزب جمهوری اسلامی را تأسیس کرد. وی نمایندۀ مردم اصفهان در مجلس خبرگان قانون اساسی در ۱۳۵۸ش بود و در تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز نقش داشت. همچنین در اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی پس از انقلاب، نمایندۀ مردم تهران بود.
آیت از برجسته‌ترین منتقدان و معترضان به ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، بود و در زمستان ۱۳۵۸ش، ماجرای انتشار برخی سخنان او در روزنامۀ انقلاب اسلامی، ارگان بنی‌صدر، بحران شدیدی در کشور به‌وجود آورد. سرانجام در ۱۳۶۰ش به‌دست چند تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق ترور شد و به شهادت رسید.