هاشم رضی: تفاوت میان نسخه‌ها

زادروز	تهران 26 تیر 1313ش;
درگذشت	تهران 18 بهمن 1400ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	پژوهشگر و مترجم متون زرتشتی
آثار	حكمت خسروانی؛ آيين مهر؛ دانشنامۀ ايران باستان؛ تاريخ اديان؛ اديان بزرگ جهان؛ ونديداد (ترجمه، شرح، واژه‌نامه)؛ اوستا: گاثاها، يسنا، يشت‌ها، ويسپرد و خرده اوستا
گروه مقاله	ادیان و فرقه‌های غیر اسلام

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۲

هاشم رضی (تهران 26 تیر 1313ش- تهران 18 بهمن 1400ش)

پژوهشگر و مترجم ایرانی. عمدۀ فعالیت او در زمینۀ تاریخ، فرهنگ و متون ایران باستان (و خاصه در زمینۀ آیین زرتشتی) بوده است.

در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و رشد کرد. از زمان نوجوانی، به سفارش محمدتقی مصطفوی به فراگیری زبان فرانسوی پرداخت و پس از آن نیز زبان‌های انگلیسی و آلمانی را نیز یاد گرفت. از نخستین تألیفاتش ادیان بزرگ جهان بود. سپس وندیداد را از روی متن اصلی ترجمه کرد و برای آشنایی با واژه‌های اوستایی و سانسکریت، نزد محمدرضا جلالی نائینی به آموختن زبان‌های باستانی پرداخت. در ۲۲ سالگی ترجمۀ چند رمان را با نام مستعار منتشر كرد و در همان سال‌ها مجموعه‌شعری نیز از او نشر یافت. كتاب اصول روانكاوى، پيدايش روانكاوى و سه رساله دربارۀ تئورى ميل جنسى را از فرويد ترجمه كرد. در زمینۀ پژوهش‌های دينی نخستین كتابش تاريخ اديان بود كه تاكنون شش جلد آن چاپ شده است. از مهم‌ترين تألیفات هاشم رضى، كتاب حكمت خسروانى است. در اين كتاب، عرفان و حكمت از زرتشت تا عصر سهروردى و پژوهش‌هاى تطبيقى از كهن‌ترين ازمنه ايرانى تا ملاهادى سبزوارى در فرهنگ‌هاى يونانى، رومى و جهان اسلام، مورد مقايسه و سنجش و پژوهش قرار گرفته و مستندات بسيارى فراهم آمده است.

بنیاد فرهنگی «جمشید جاماسیان» در برنامه‌ای هم‌زمان با برگزاری جشن مهرگان سال ۱۳۹۴ خورشیدی، بزرگداشتی برای هاشم رضی برگزار کرد. وی که در دهه‌های آخر حیاتش، از حضور در مجامع فرهنگی پرهیز داشت و صرفاً وقتش را صرف نوشتن می‌کرد، پس از یک دوره نقاهت از دنیا رفت. هاشم رضی طی دهۀ 1340 نزد ابراهیم پورداوود به دامنۀ دانشش در زمینۀ ایران‌شناسی و مزدیسناشناسی افزود و هم در آن دهه و دهه‌های بعد به تشویق پورداوود و بهرام فره‌وشی به صورت جدی‌تر به پژوهش و تألیف و ترجمه در زمینه‌های ذکر شده پرداخت. همچنین وی در سال‌های پیش از انقلاب جز تدریس تاریخ ایران در دبیرستان‌های تهران به صورت پراکنده نیز در مراکز زرتشتیان در حوزۀ اوستاشناسی تدریس می‌کرد.

گزیدۀ کتابشناسی

حكمت خسروانی
آيين مهر (دوجلد)
دانشنامۀ ايران باستان (5 جلد)
تاريخ اديان (6 جلد آن منتشر شده است)
اديان بزرگ جهان
ونديداد (ترجمه، شرح، واژه‌نامه- ٤ جلد)
اوستا: گاثاها، يسنا، يشت‌ها، ويسپرد و خرده اوستا
گنجينۀ اوستا
تاريخ مطالعات دين‌های ايرانی خودآموز خط و زبان اوستايی
آموزش خط میخی
دستور زبان اوستايی
آيين مغان: آموزه‌ها و مراسم و باورهای بنيادی، پژوهشی دربارۀ دين‌های ايران باستان
گاهشماری جشن‌های ايران باستان
ادبیات سنتی زرتشتی
فرهنگ نام‌های اوستا (4 جلد)
دين و فرهنگ ايرانی پيش از عصر زرتشت
جشن‌های آب
جشن‌های آتش
زرتشت پيامبر ايران باستان
آيين زروانی
متون شرقی و سنتی زرتشتی
تاريخ تمدن و زندگی مردم جهان
زرتشت در گاثاها (والتر هينتس- ترجمه)
تاریخ زرتشتیان ایران: اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زرتشتیان در دورۀ قاجار
مدعیات نبوت و مهدویت
حکمت خسروانی: سیر تطبیقی فلسفه و حکمت و عرفان در ایران باستان از زرتشت تا سهروردی و استمرار آن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{جعبه زندگینامه
+|عنوان =
+|نام =
+|نام دیگر=
+|نام اصلی=هاشم رضی
+|نام مستعار=
+|لقب=
+|زادروز=تهران 26 تیر 1313ش
+|تاریخ مرگ=تهران 18 بهمن 1400ش
+|دوره زندگی=
+|ملیت=ایرانی
+|محل زندگی=
+|تحصیلات و محل تحصیل=
+| شغل و تخصص اصلی =پژوهشگر و مترجم متون زرتشتی
+|شغل و تخصص های دیگر=
+|سبک =
+|مکتب =
+|سمت =
+|جوایز و افتخارات =
+|آثار =حكمت خسروانی؛ آيين مهر؛ دانشنامۀ ايران باستان؛ تاريخ اديان؛ اديان بزرگ جهان؛ ونديداد (ترجمه، شرح، واژه‌نامه)؛ اوستا: گاثاها، يسنا، يشت‌ها، ويسپرد و خرده اوستا
+|خویشاوندان سرشناس =
+|گروه مقاله =ادیان و فرقه‌های غیر اسلام
+|دوره =
+|فعالیت های مهم =
+|رشته =
+|پست تخصصی =
+|باشگاه =
+}}[[پرونده:2042164527.jpg|جایگزین=هاشم رضی|بندانگشتی|هاشم رضی]]
 هاشم رضی (تهران 26 تیر 1313ش- تهران 18 بهمن 1400ش)
-پژوهشگر و مترجم ایرانی. عمدۀ فعالیت او در پژوهش، نوشتن و ترجمه تاریخ، فرهنگ و متون ایران باستان بوده است.
+پژوهشگر و مترجم ایرانی. عمدۀ فعالیت او در زمینۀ تاریخ، فرهنگ و متون ایران باستان (و خاصه در زمینۀ آیین زرتشتی) بوده است.
+در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و رشد کرد. از زمان نوجوانی، به سفارش [[محمدتقی مصطفوی کاشانی|محمدتقی مصطفوی]] به فراگیری زبان فرانسوی پرداخت و پس از آن نیز زبان‌های انگلیسی و آلمانی را نیز یاد گرفت. از نخستین تألیفاتش ''ادیان بزرگ جهان'' بود. سپس [[وندیداد]] را از روی متن اصلی ترجمه کرد و برای آشنایی با واژه‌های اوستایی و [[سانسکریت]]، نزد [[جلالی نایینی، محمدرضا (نایین ۱۲۹۳)|محمدرضا جلالی نائینی]] به آموختن زبان‌های باستانی پرداخت. در ۲۲ سالگی ترجمۀ چند رمان را با نام مستعار منتشر كرد و در همان سال‌ها مجموعه‌شعری نیز از او نشر یافت. كتاب ''اصول روانكاوى''، ''پيدايش روانكاوى'' و ''سه رساله دربارۀ تئورى ميل جنسى'' را از [[فروید، زیگموند (۱۸۵۶ـ۱۹۳۹)|فرويد]] ترجمه كرد. در زمینۀ پژوهش‌های دينی نخستین كتابش ''تاريخ اديان'' بود كه تاكنون شش جلد آن چاپ شده است. از مهم‌ترين تألیفات هاشم رضى، كتاب ''حكمت خسروانى'' است. در اين كتاب، عرفان و حكمت از [[زرتشت]] تا عصر [[سهروردی، شهاب الدین یحیی (سهرورد ۵۴۹ـ حلب ۵۸۷ق)|سهروردى]] و پژوهش‌هاى تطبيقى از كهن‌ترين ازمنه ايرانى تا [[سبزواری، هادی (سبزوار ۱۲۱۲ـ ۱۲۸۹ق)|ملاهادى سبزوارى]] در فرهنگ‌هاى يونانى، رومى و جهان اسلام، مورد مقايسه و سنجش و پژوهش قرار گرفته و مستندات بسيارى فراهم آمده است.
+بنیاد فرهنگی «جمشید جاماسیان» در برنامه‌ای هم‌زمان با برگزاری [[مهرگان|جشن مهرگان]] سال ۱۳۹۴ خورشیدی، بزرگداشتی برای هاشم رضی برگزار کرد. وی که در دهه‌های آخر حیاتش، از حضور در مجامع فرهنگی پرهیز داشت و صرفاً وقتش را صرف نوشتن می‌کرد، پس از یک دوره نقاهت از دنیا رفت. هاشم رضی طی دهۀ 1340 نزد [[ابراهیم پورداود (رشت ۱۲۶۴ـ تهران ۱۳۴۷ش)|ابراهیم پورداوود]] به دامنۀ دانشش در زمینۀ ایران‌شناسی و مزدیسناشناسی افزود و هم در آن دهه و دهه‌های بعد به تشویق پورداوود و [[بهرام فره وشی|بهرام فره‌وشی]] به صورت جدی‌تر به پژوهش و تألیف و ترجمه در زمینه‌های ذکر شده پرداخت. همچنین وی در سال‌های پیش از انقلاب جز تدریس تاریخ ایران در دبیرستان‌های تهران به صورت پراکنده نیز در مراکز زرتشتیان در حوزۀ اوستاشناسی تدریس می‌کرد.
+'''گزیدۀ کتابشناسی'''
+*حكمت خسروانی
+*آيين مهر (دوجلد)
+*دانشنامۀ ايران باستان (5 جلد)
+*تاريخ اديان (6 جلد آن منتشر شده است)
+*اديان بزرگ جهان
+*ونديداد (ترجمه، شرح، واژه‌نامه-  ٤ جلد)
+*اوستا: گاثاها، يسنا، يشت‌ها، ويسپرد و خرده اوستا
+*گنجينۀ اوستا
+*تاريخ مطالعات دين‌های ايرانی خودآموز خط و زبان اوستايی
+*آموزش خط میخی
+*دستور زبان اوستايی
+*آيين مغان: آموزه‌ها و مراسم و باورهای بنيادی، پژوهشی دربارۀ دين‌های ايران باستان
+*گاهشماری جشن‌های ايران باستان
+*ادبیات سنتی زرتشتی
+*فرهنگ نام‌های اوستا (4 جلد)
+*دين و فرهنگ ايرانی پيش از عصر زرتشت
+*جشن‌های آب
+*جشن‌های آتش
+*زرتشت پيامبر ايران باستان
+*آيين زروانی
+*متون شرقی و سنتی زرتشتی
+*تاريخ تمدن و زندگی مردم جهان
+*زرتشت در گاثاها (والتر هينتس- ترجمه)
+*تاریخ زرتشتیان ایران: اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زرتشتیان در دورۀ قاجار
+*مدعیات نبوت و مهدویت
+*حکمت خسروانی: سیر تطبیقی فلسفه و حکمت و عرفان در ایران باستان از زرتشت تا سهروردی و استمرار آن
 ----
+* [https://www.isna.ir/news/1400111813846/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA هاشم رضی درگذشت]
+* [https://www.ibna.ir/fa/naghli/318293/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA هاشم رضی، پژوهشگر تاریخ ایران باستان درگذشت]
+* [https://shmi.ir/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%A7/ هاشم رضی و داشته‌های باستانی ما]<br />
-<br />
+[[رده:ادیان و فرقه های غیراسلام]]
+[[رده:تاریخ ایران]]
+[[رده:مورخان و کتابهای تاریخ]]