استرالیا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۴: خط ۴:
  |موقعیت = در آب‌های جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب شرقی قارّه آسیا  | جمعیت = ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر |تراکم نسبی (نفر در کيلومتر مربع)=۲.۸ |رشد سالانه (درصد) = ۱.۳ |مساحت = (همراه با جزیرۀ تاسمانی) ۷,۶۸۲,۳۰۰ |پایتخت = کانبرا | شهرهای اصلی = کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید و پرت | نظام سیاسی = فرمانداری کل | شهرستان = تهران | بخش = تهران |زبان = انگلیسی | گروه‌های قومی = سفید پوست (۹۲ %)، آسیایی ( ۷ %) و سایر نژادها (۱ %)| دین = مسیحیت (۶۸ %)، اسلام (۲ %) و بودیسم (۲ %) | درآمد سرانه (دلار) = ۳۹,۶۹۹دلار (۲۰۱۰) | واحد پول = دلار}}
  |موقعیت = در آب‌های جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب شرقی قارّه آسیا  | جمعیت = ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر |تراکم نسبی (نفر در کيلومتر مربع)=۲.۸ |رشد سالانه (درصد) = ۱.۳ |مساحت = (همراه با جزیرۀ تاسمانی) ۷,۶۸۲,۳۰۰ |پایتخت = کانبرا | شهرهای اصلی = کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید و پرت | نظام سیاسی = فرمانداری کل | شهرستان = تهران | بخش = تهران |زبان = انگلیسی | گروه‌های قومی = سفید پوست (۹۲ %)، آسیایی ( ۷ %) و سایر نژادها (۱ %)| دین = مسیحیت (۶۸ %)، اسلام (۲ %) و بودیسم (۲ %) | درآمد سرانه (دلار) = ۳۹,۶۹۹دلار (۲۰۱۰) | واحد پول = دلار}}


اُسترالیا (Australia)<br/> [[File:11257000-2.jpg|thumb|نمايي از شهر سيدني]][[File:11257000.jpg|thumb|نمايي از شهر سيدني]]'''موقعیت'''. کشور مشترک‌المنافع استرالیا در آب‌های جنوب غربی اقیانوس آرام و در جنوب شرقی قارّه آسیا جا دارد. از شمال به دریای تی‌مور<ref>Timor Sea  
اُسترالیا (Australia)<br /> [[File:11257000-2.jpg|thumb|نمايي از شهر سيدني]][[File:11257000.jpg|thumb|نمايي از شهر سيدني]]'''موقعیت'''. کشور مشترک‌المنافع استرالیا در آب‌های جنوب غربی [[اقیانوس آرام]] و در جنوب شرقی [[آسیا، قاره|قاره آسیا]] جا دارد. از شمال به دریای تی‌مور<ref>Timor Sea  
</ref> و [[آرافورا، دریای|دریای آرافورا]]<ref>Arafura Sea</ref> از شرق به اقیانوس آرام ([[کورال، دریای|دریای کورال]]<ref> Coral Sea </ref> و [[تاسمان، دریای|دریای تاسمان]]<ref>Tasman Sea </ref>)، از جنوب و غرب به [[اقیانوس هند]] محدود شده است. مساحت این کشور همراه با جزیرۀ [[تاسمانی]]<ref>Tasmania Island </ref> ۷,۶۸۲,۳۰۰ کیلومتر مربع است و شهر [[کانبرا]]<ref>Canberra</ref> پایتخت آن است.


</ref> و دریای آرافورا<ref>Arafura Sea</ref> از شرق به اقیانوس آرام (دریای کورال<ref> Coral Sea </ref> و دریای تاسمان<ref>Tasman Sea </ref>)، از جنوب و غرب به اقیانوس هند محدود شده است. مساحت این کشور همراه با جزیرۀ تاسمانی<ref>Tasmania Island </ref> ۷,۶۸۲,۳۰۰ کیلومتر مربع است و شهر کانبرا<ref>Canberra</ref>&nbsp;پایتخت آن است.
'''سیمای طبیعی'''. استرالیا، ششمین کشور وسیع جهان، در نیمکرۀ جنوبی زمین قرار دارد و از نظر ارتفاع هموارترین قارۀ روی زمین محسوب می‌شود. میانگین ارتفاع این سرزمین ۳۰۰ متر، درازای آن از غرب به شرق ۴هزار کیلومتر، و حداکثر پهنای آن از شمال به جنوب ۳,۶۸۰ کیلومتر است. این کشور به سه منطقۀ فرابومان غربی<ref>Western Highlands</ref>، سنترال لولندز (زمین‌های پست مرکزی)<ref> Central Lowlands</ref>، و ارتفاعات شرقی<ref> Eastern Heights</ref> تقسیم می‌شود. ۱) فرابومان غربی، که حدود نیمی از کشور را شامل می‌شود، از رشته ارتفاعات نه‌چندان بلندِ هَمِرزلی<ref> Hamersley </ref> در کرانه‌های غربی و ماسگریو<ref>Musgrave </ref>، و مَکدانِل<ref>Mac Donnel </ref> در نواحی مرکزی تشکیل شده است و فلات کیمبرلی<ref>Kimberley Plateau </ref> در شمال آن قرار دارد و بیابان‌هایی مانند صحرای بزرگ ویکتوریا<ref>Great Victoria Desert </ref> و صحرای گیبسون<ref>Gibson Desert</ref> و گریت سندی دیزرت (شنزار بزرگ)<ref> Great Sandy Desert </ref> نواحی شمالی آن را تشکیل می‌دهند و [[سیمپسون، صحرای|صحرای سیمپسون]]<ref>Simpson Desert </ref> در نواحی مرکزی آن واقع است. صخرۀ معروف [[آیرز راک]]<ref>Ayers Rock </ref> واقع در پارک ملی اولورو<ref>Uluro National Park </ref>، که بر اثر گردش آفتاب رنگارنگ می‌شود، در شمال کوه‌های ماسگریو قرار دارد. ۲) فروبومان مرکزی از حوضۀ بزرگ آرتزین<ref>Great Artesian Basins </ref> یا حوضۀ دریاچۀ اِر<ref>Eyre Lake </ref> و حوضۀ رود ماری<ref>Murray</ref> تشکیل شده و سرشار از آب‌های زیرزمینی است. این قسمت به‌سبب داشتن چراگاه‌های وسیع در شمال و کشتزارهای پهناور در جنوب، به مرکز بزرگ دامداری و کشاورزی استرالیا مبدل شده است. ۳) ارتفاعات شرقی، که از شمال شبه‌جزیرۀ [[کیپ یورک]]<ref> Cape York Peninsula </ref> تا شمال [[باس، تنگه|تنگۀ باس]]<ref>Bass Strait </ref>، به موازات کرانه‌های شرقی کشیده شده، از آلپ‌های استرالیا<ref>Australian Alps </ref> در جنوب و رشته‌کوه‌های گریت دیوایدینگ رینج (رشتۀ آب‌پخشان بزرگ)<ref>Great Dividing Range</ref>، در شمال پدید آمده است. بلندترین قلّۀ آن یا مرتفع‌ترین نقطۀ کشور، با نام [[کازیسکو، کوه|کوه کازیسکو]]<ref> Cosciusko </ref> با ارتفاع ۲,۲۲۸ متر در آلپ‌های استرالیا و در ۱۳۰کیلومتری جنوب غربی شهر کانبرا، واقع است. رودخانه‌های بزرگ و مهم این کشور عبارت‌اند از ماری، [[مارمبیجی]]<ref>Murrumbidgee </ref>، لاکلن<ref>Lachlan </ref>، [[دارلینگ، رود|دارلینگ]]<ref>Darling</ref>، [[فیتسروی (رود)|فیتسروی]]<ref> Fitzroy </ref>، و بلیَندو<ref>Belyando </ref> که از کوه‌های مذکور سرچشمه می‌گیرند. کرانه‌های استرالیا از بریدگی‌ها، خلیج‌ها، و جزایر ساحلی تشکیل شده است و [[استرالیا، خلیج بزرگ|خلیج بزرگ استرالیا]]<ref>Great Australian Bight</ref> در جنوب و [[کارپنتاریا، خلیج|خلیج کارپنتاریا]]<ref> Carpentaria </ref> و نیز شبه‌جزیرۀ [[کیپ یورک|کیپ‌یورک]] در شمال، مهم‌ترین عوارض ساحلی این کشورند. سرزمین جنوبگانی استرالیا<ref>Australian Antarctic Territory </ref> و جزایر دیگری که در فواصل دورتری از ساحل قرار دارند، بخش‌هایی از این کشور محسوب می‌شوند. رشته آبسنگ‌های مرجانی<ref>coral reef </ref>ی معروف به [[گریت بریر ریف]] (سد آبسنگی بزرگ)<ref>Great Barrier Reef </ref> واقع در آب‌های شمال شرقی، مهم‌ترین و جالب‌ترین عوارض ساحلی استرالیا به‌شمار می‌روند. استرالیا به هشت ایالت و سرزمین فدرال تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، [[آدلایید|آدلائید]]<ref>Adelaide </ref>، و [[پرت، شهر|پرت]]<ref>Perth </ref>. اقلیم استرالیا از چهار فصل متمایز تشکیل شده است. بهار آن از شهریور تا آبان، تابستان از آذر تا بهمن، پاییز از اسفند تا اردیبهشت، و زمستان آن از خرداد تا مرداد به درازا می‌کشد. فصل بارندگی شمال استرالیا از آبان تا اسفند طول می‌کشد و زمستان نواحی جنوبی و جزیرۀ تاسمانی پربارش‌ترین فصل‌های آن است. میانگین دمای شهر کانبرا در دی‌ماه بیست درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه ۵.۶ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۳۵ میلی‌متر می‌رسد. نواحی شمالی و سواحل شرقی این کشور از گیاهان بومی، مانند [[اوکالیپتوس]] و [[اقاقیا]]، مستور است و نواحی درون‌بومی را درختچه‌ها و علفزارهای پراکنده پوشانده است. کانگورو، کوآلا، وومبت<ref>wombat </ref>، شتر وحشی، ماریغ<ref>possum</ref> و گونه‌های متنوع پرنده و خزنده و آبزی، حیات وحش آن را تشکیل داده‌اند.


'''سیمای طبیعی'''. استرالیا، ششمین کشور وسیع جهان، در نیمکرۀ جنوبی زمین قرار دارد و از نظر ارتفاع هموارترین قارۀ روی زمین محسوب می‌شود. میانگین ارتفاع این سرزمین ۳۰۰ متر، درازای آن از غرب به شرق ۴هزار کیلومتر، و حداکثر پهنای آن از شمال به جنوب ۳,۶۸۰ کیلومتر است. این کشور به سه منطقۀ فرابومان غربی<ref>Western Highlands</ref>، سنترال لولندز (زمین‌های پست مرکزی)<ref> Central Lowlands</ref>، و ارتفاعات شرقی<ref> Eastern Heights</ref> تقسیم می‌شود. ۱) فرابومان غربی، که حدود نیمی از کشور را شامل می‌شود، از رشته ارتفاعات نه‌چندان بلندِ هَمِرزلی<ref> Hamersley </ref> در کرانه‌های غربی و ماسگریو<ref>Musgrave </ref>، و مَکدانِل<ref>Mac Donnel </ref> در نواحی مرکزی تشکیل شده است و فلات کیمبرلی<ref>Kimberley Plateau </ref> در شمال آن قرار دارد و بیابان‌هایی مانند صحرای بزرگ ویکتوریا<ref>Great Victoria Desert </ref> و صحرای گیبسون<ref>Gibson Desert</ref> و گریت سندی دیزرت (شنزار بزرگ)<ref> Great Sandy Desert </ref> نواحی شمالی آن را تشکیل می‌دهند و صحرای سیمپسون<ref>Simpson Desert </ref> در نواحی مرکزی آن واقع است. صخرۀ معروف آیرز راک<ref>Ayers Rock </ref> واقع در پارک ملی اولورو<ref>Uluro National Park </ref>، که براثر گردش آفتاب رنگارنگ می‌شود، در شمال کوه‌های ماسگریو قرار دارد. ۲) فروبومان مرکزی از حوضۀ بزرگ آرتزین<ref>Great Artesian Basins </ref> یا حوضۀ دریاچۀ اِر<ref>Eyre Lake </ref> و حوضۀ رود ماری<ref>Murray</ref> تشکیل شده و سرشار از آب‌های زیرزمینی است. این قسمت به‌سبب داشتن چراگاه‌های وسیع در شمال و کشتزارهای پهناور در جنوب، به مرکز بزرگ دامداری و کشاورزی استرالیا مبدل شده است. ۳) ارتفاعات شرقی، که از شمال شبه‌جزیرۀ کیپ یورک<ref> Cape York Peninsula </ref> تا شمال تنگۀ باس<ref>Bass Strait </ref>، به موازات کرانه‌های شرقی کشیده شده، از آلپ‌های استرالیا<ref>Australian Alps </ref> در جنوب و رشته‌کوه‌های گریت دیوایدینگ رینج (رشتۀ آب‌پخشان بزرگ)<ref>Great Dividing Range</ref>، در شمال پدید آمده است. بلندترین قلّۀ آن یا مرتفع‌ترین نقطۀ کشور، با نام کوه کازیسکو<ref> Cosciusko </ref> با ارتفاع ۲,۲۲۸ متر در آلپ‌های استرالیا و در ۱۳۰کیلومتری جنوب غربی شهر کانبرا، واقع است. رودخانه‌های بزرگ و مهم این کشور عبارت‌اند از ماری، مارمبیجی<ref>Murrumbidgee </ref>، لاکلن<ref>Lachlan </ref>، دارلینگ<ref>Darling</ref>، فیتسروی<ref> Fitzroy </ref>، و بلیَندو<ref>Belyando </ref> که از کوه‌های مذکور سرچشمه می‌گیرند. کرانه‌های استرالیا از بریدگی‌ها، خلیج‌ها، و جزایر ساحلی تشکیل شده است و خلیج بزرگ استرالیا<ref>Great Australian Bight</ref> در جنوب و خلیج کارپنتاریا<ref> Carpentaria </ref> و نیز شبه‌جزیرۀ کیپ‌یورک در شمال، مهم‌ترین عوارض ساحلی این کشورند. سرزمین جنوبگانی استرالیا<ref>Australian Antarctic Territory </ref> و جزایر دیگری که در فواصل دورتری از ساحل قرار دارند، بخش‌هایی از این کشور محسوب می‌شوند. رشته آبسنگ‌های مرجانی<ref>coral reef </ref>ی معروف به گریت بریر ریف (سد آبسنگی بزرگ)<ref>Great Barrier Reef </ref> واقع در آب‌های شمال شرقی، مهم‌ترین و جالب‌ترین عوارض ساحلی استرالیا به‌شمار می‌روند. استرالیا به هشت ایالت و سرزمین فدرال تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید<ref>Adelaide </ref>، و پرت<ref>Perth </ref>. اقلیم استرالیا از چهار فصل متمایز تشکیل شده است. بهار آن از شهریور تا آبان، تابستان از آذر تا بهمن، پاییز از اسفند تا اردیبهشت، و زمستان آن از خرداد تا مرداد به درازا می‌کشد. فصل بارندگی شمال استرالیا از آبان تا اسفند طول می‌کشد و زمستان نواحی جنوبی و جزیرۀ تاسمانی پربارش‌ترین فصل‌های آن است. میانگین دمای شهر کانبرا در دی‌ماه بیست درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه&nbsp;۵.۶ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۳۵ میلی‌متر می‌رسد. نواحی شمالی و سواحل شرقی این کشور از گیاهان بومی، مانند اوکالیپتوس و اقاقیا، مستور است و نواحی درون‌بومی را درختچه‌ها و علفزارهای پراکنده پوشانده است. کانگورو، کوآلا، وومبت<ref>wombat </ref>، شتر وحشی، ماریغ<ref>possum</ref> و گونه‌های متنوع پرنده و خزنده و آبزی، حیات وحش آن را تشکیل داده‌اند.
'''اقتصاد'''. اقتصاد پیش‌رفتۀ استرالیا، مدیون غنای منابع طبیعی و کشاورزی آن است. بیشتر اراضی این کشور را چراگاه‌های وسیع تشکیل داده و تولیدات کشاورزی آن بعد از دهۀ ۱۹۵۰ با به‌کارگیری روش‌های مکانیزه تا ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. نیشکر، گندم، پنبه، سیب‌زمینی، برنج، مرکبات، موز و انواع میوه، به‌ویژه انگور، از فرآورده‌های مهم کشاورزی این کشورند و شراب یکی از اقلام مهم صادراتی آن محسوب می‌شود. نزدیک به یک‌سوم از اراضی استرالیا به پرورش گوسفند اختصاص یافته و این کشور اولین تولیدکنندۀ پشم جهان است. فرآورده‌های گوشتی و لبنی آن نیز از موقعیت ممتازی برخوردارند. تولید چوب از جنگل‌های استرالیا، که بیشتر در ارتفاعات شرقی و جزیرۀ تاسمانی و استرالیای غربی قرار دارند، یکی از منابع مهم درآمد این کشور است. وسعت جنگل‌های این کشور ۱۶۴.۵میلیون هکتار است و تولید چوب و الوار آن به ۲۴میلیون متر مکعب در سال می‌رسد. استرالیا بزرگ‌ترین معادن آهن و بوکسیت و اورانیوم جهان را دارد و الماس، طلا، نقره، زغال سیاه، منگنز، و مس از دیگر معادن آن است. منابع نفت و گاز طبیعی این کشور در دوراب<ref> off shore </ref>های ساحل ایالت ویکتوریا قرار دارند. ذخیره نفت آن به ۲.۹میلیارد بشکه و منابع گاز طبیعی آن به ۱,۲۶۰میلیارد متر مکعب بالغ می‌شود. بیشتر نیروی الکتریسیتۀ استرالیا با سوخت‌هایی چون زغال و گاز طبیعی تأمین می‌شود و تولید آن بالغ بر ۱۶۲میلیارد کیلووات ساعت است. صنعت این کشور بیشتر بر تولید آهن، فولاد، وسایل موتوری، پالایش نفت و گاز، مواد پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، وسایل الکتریکی، و الکترونیکی و ماشین‌های کشاورزی استوار است و محصول شیلات آن به ۲۳۰هزار تن در سال بالغ می‌شود.


'''اقتصاد'''. اقتصاد پیش‌رفتۀ استرالیا، مدیون غنای منابع طبیعی و کشاورزی آن است. بیشتر اراضی این کشور را چراگاه‌های وسیع تشکیل داده و تولیدات کشاورزی آن بعد از دهۀ ۱۹۵۰ با به‌کارگیری روش‌های مکانیزه تا ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. نیشکر، گندم، پنبه، سیب‌زمینی، برنج، مرکبات، موز و انواع میوه، به‌ویژه انگور، از فرآورده‌های مهم کشاورزی این کشورند و شراب یکی از اقلام مهم صادراتی آن محسوب می‌شود. نزدیک به یک‌سوم از اراضی استرالیا به پرورش گوسفند اختصاص یافته و این کشور اولین تولیدکنندۀ پشم جهان است. فرآورده‌های گوشتی و لبنی آن نیز از موقعیت ممتازی برخوردارند. تولید چوب از جنگل‌های استرالیا، که بیشتر در ارتفاعات شرقی و جزیرۀ تاسمانی و استرالیای غربی قرار دارند، یکی از منابع مهم درآمد این کشور است. وسعت جنگل‌های این کشور&nbsp;۱۶۴.۵میلیون هکتار است و تولید چوب و الوار آن به ۲۴میلیون متر مکعب در سال می‌رسد. استرالیا بزرگ‌ترین معادن آهن و بوکسیت و اورانیوم جهان را دارد و الماس، طلا، نقره، زغال سیاه، منگنز، و مس از دیگر معادن آن است. منابع نفت و گاز طبیعی این کشور در دوراب<ref> off shore </ref>های ساحل ایالت ویکتوریا قرار دارند. ذخیره نفت آن به&nbsp;۲.۹میلیارد بشکه و منابع گاز طبیعی آن به ۱,۲۶۰میلیارد متر مکعب بالغ می‌شود. بیشتر نیروی الکتریسیتۀ استرالیا با سوخت‌هایی چون زغال و گاز طبیعی تأمین می‌شود و تولید آن بالغ بر ۱۶۲میلیارد کیلووات ساعت است. صنعت این کشور بیشتر بر تولید آهن، فولاد، وسایل موتوری، پالایش نفت و گاز، مواد پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، وسایل الکتریکی، و الکترونیکی و ماشین‌های کشاورزی استوار است و محصول شیلات آن به ۲۳۰هزار تن در سال بالغ می‌شود.
'''حکومت و سیاست'''. نظام حاکم بر استرالیا، دولت پارلمانی فدرال، تحت نظارت تشریفاتی ملکۀ انگلستان است. فرماندار کل استرالیا به پیشنهاد نخست‌وزیر این کشور و با تصویب ملکۀ انگلستان منصوب می‌شود. ۷۶ عضو مجلس سنای آن برای دوره‌های شش‌ساله و ۱۴۸ عضو مجلس نمایندگان این کشور برای دوره‌های سه‌ساله انتخاب می‌شوند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز مسئولیت نخست‌وزیری و اجرایی کشور را برعهده می‌گیرد.


'''حکومت و سیاست'''. نظام حاکم بر استرالیا، دولت پارلمانی فدرال، تحت نظارت تشریفاتی ملکۀ انگلستان است. فرماندار کل استرالیا به پیشنهاد نخست‌وزیر این کشور و با تصویب ملکۀ انگلستان منصوب می‌شود. ۷۶ عضو مجلس سنای آن برای دوره‌های شش‌ساله و ۱۴۸ عضو مجلس نمایندگان این کشور برای دوره‌های سه‌ساله انتخاب می‌شوند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز مسئولیت نخست‌وزیری و اجرایی کشور را برعهده می‌گیرد.'''مردم و تاریخ'''. جمعیت استرالیا حدود ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر است&nbsp;(۲۰۱۱)&nbsp;و تراکم نسبی آن به&nbsp;۲.۸ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور&nbsp;۱.۳ درصد است و سفیدپوستان<ref>caucasian</ref> ۹۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۹۶ درصد از مردم آن مسیحی‌اند و ۹۱ درصدشان در شهرها زندگی می‌کنند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. میانگین امید به زندگی در استرالیا ۷۹ سال است و ۹۹ درصد بزرگ‌سالان آن باسوادند. بومیان اصلی استرالیا که در حدود ۴۰هزار سال پیش در این سرزمین ساکن شده‌اند، نخستین ساکنان کشور مزبور را تشکیل می‌دهند و به احتمال زیاد، نخستین بیگانگانی که از این سرزمین دیدار کرده‌اند، آسیایی‌ها بوده‌اند. لوئیس وائس دِ تورس<ref> Luis Vaez De Torres </ref>، دریانورد و پویندۀ اسپانیایی، در ۱۶۰۶ از سواحل شمالی این سرزمین دیدن کرد و از تنگۀ تورس<ref>Torres Strait </ref> گذشت. هلندی‌ها در همان سال در ساحل شرقی خلیج کارپنتاریا پیاده شدند و در نیمۀ اول قرن ۱۷ سواحل شمالی و غربی قارۀ مزبور را شناسایی کردند و آن‌جا را هلندنو نامیدند. آبل تاسمان<ref>Abel Tasman </ref> هلندی جزیرۀ تاسمانیا و نیوزیلند را شناسایی کرد و ویلیام دَمپیر<ref>William Dampier </ref> در ۱۶۸۸ از کرانه‌های شرقی آن دیدن کرد و آن را به مالکیت انگلستان درآورد. کاپیتان جیمز کوک<ref>Capt James Cook </ref> در ۱۷۷۰ به آن نواحی سفر کرد و نخستین ماندگاه<ref>settlement</ref> انگلیسی به نام پورت جکسون<ref> Port Jackson </ref> در ۱۷۸۸ احداث شد که بعدها به سیدنی تغییر نام یافت. متیو فلیندرز<ref>Matthew Flinders</ref> از ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۳ پیرامون این سرزمین را از سوی دریا پیمود و آن‌جا را استرالیا نامید. انگلیسی‌ها در ۱۸۲۹ سراسر آن را به مالکیت خود درآوردند و مکدوآل استوارت<ref> McDouall Stuart</ref> نیز در ۱۸۶۲ از شرق به غرب آن را پیمود. ماندگاه‌های گوناگونی که به مرور تأسیس شده بودند، با هم متحد شدند و انگلستان را برای کسب استقلال در فشار گذاشتند. آنان در ۱۹۰۱ کشور مشترک‌المنافع استرالیا را تأسیس کردند و نخستین قانون اساسی آن در ۱۹۰۲ تدوین و تصویب شد. ارتش استرالیا در جنگ جهانی دوم علیه آلمان نازی و ژاپن جنگید و در پایان جنگ مالکیت بعضی سرزمین‌ها و جزایر اطراف را به‌دست آورد.
'''مردم و تاریخ'''. جمعیت استرالیا حدود ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۲.۸ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۳ درصد است و سفیدپوستان<ref>caucasian</ref> ۹۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۹۶ درصد از مردم آن مسیحی‌اند و ۹۱ درصدشان در شهرها زندگی می‌کنند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. میانگین امید به زندگی در استرالیا ۷۹ سال است و ۹۹ درصد بزرگ‌سالان آن باسوادند. بومیان اصلی استرالیا که در حدود ۴۰هزار سال پیش در این سرزمین ساکن شده‌اند، نخستین ساکنان کشور مزبور را تشکیل می‌دهند و به احتمال زیاد، نخستین بیگانگانی که از این سرزمین دیدار کرده‌اند، آسیایی‌ها بوده‌اند. لوئیس وائس دِ تورس<ref> Luis Vaez De Torres </ref>، دریانورد و پویندۀ اسپانیایی، در ۱۶۰۶ از سواحل شمالی این سرزمین دیدن کرد و از [[تورس، تنگه|تنگۀ تورس]]<ref>Torres Strait </ref> گذشت. هلندی‌ها در همان سال در ساحل شرقی [[کارپنتاریا، خلیج|خلیج کارپنتاریا]] پیاده شدند و در نیمۀ اول قرن ۱۷ سواحل شمالی و غربی قارۀ مزبور را شناسایی کردند و آن‌جا را هلندنو نامیدند. آبل تاسمان<ref>Abel Tasman </ref> هلندی جزیرۀ تاسمانیا و نیوزیلند را شناسایی کرد و [[دمپیر، ویلیام (۱۶۵۲ـ۱۷۱۵)|ویلیام دَمپیر]]<ref>William Dampier </ref> در ۱۶۸۸ از کرانه‌های شرقی آن دیدن کرد و آن را به مالکیت انگلستان درآورد. کاپیتان [[کوک، جیمز (۱۷۲۸ـ۱۷۷۹)|جیمز کوک]]<ref>Capt James Cook </ref> در ۱۷۷۰ به آن نواحی سفر کرد و نخستین ماندگاه<ref>settlement</ref> انگلیسی به نام پورت جکسون<ref> Port Jackson </ref> در ۱۷۸۸ احداث شد که بعدها به سیدنی تغییر نام یافت. [[فلیندرز، متیو (۱۷۷۴ـ۱۸۱۴)|متیو فلیندرز]]<ref>Matthew Flinders</ref> از ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۳ پیرامون این سرزمین را از سوی دریا پیمود و آن‌جا را استرالیا نامید. انگلیسی‌ها در ۱۸۲۹ سراسر آن را به مالکیت خود درآوردند و مکدوآل استوارت<ref> McDouall Stuart</ref> نیز در ۱۸۶۲ از شرق به غرب آن را پیمود. ماندگاه‌های گوناگونی که به مرور تأسیس شده بودند، با هم متحد شدند و انگلستان را برای کسب استقلال در فشار گذاشتند. آنان در ۱۹۰۱ کشور مشترک‌المنافع استرالیا را تأسیس کردند و نخستین قانون اساسی آن در ۱۹۰۲ تدوین و تصویب شد. ارتش استرالیا در [[جنگ جهانی دوم]] علیه آلمان نازی و ژاپن جنگید و در پایان جنگ مالکیت بعضی سرزمین‌ها و جزایر اطراف را به‌دست آورد.


&nbsp;
&nbsp;
خط ۱۸: خط ۱۹:
----
----


[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:کشورهای اقیانوسیه]] [[Category:جغرافیای اقیانوسیه]] [[Category:جغرافیای انسانی اقیانوسیه]] [[Category:جغرافیای طبیعی اقیانوسیه]] [[Category:قاره ها و کشورها]] [[Category:کشورها]]
[[Category:تاریخ جهان]]  
[[Category:کشورهای اقیانوسیه]]  
[[Category:جغرافیای اقیانوسیه]]  
[[Category:جغرافیای انسانی اقیانوسیه]]  
[[Category:جغرافیای طبیعی اقیانوسیه]]  
[[Category:قاره ها و کشورها]]  
[[Category:کشورها]]
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۷

استرالیا
نام فارسی اُسترالیا
نام لاتین Australia
نظام سیاسی فرمانداری کل
درآمد سرانه (دلار) ۳۹,۶۹۹دلار (۲۰۱۰)
جمعیت ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر
موقعیت در آب‌های جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب شرقی قارّه آسیا 
پایتخت کانبرا
رشد سالانه (درصد) ۱.۳
شهرهای اصلی کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید و پرت
زبان انگلیسی
گروه‌های قومی سفید پوست (۹۲ %)، آسیایی ( ۷ %) و سایر نژادها (۱ %)
دین مسیحیت (۶۸ %)، اسلام (۲ %) و بودیسم (۲ %)
مساحت (کیلومتر مربع) (همراه با جزیرۀ تاسمانی) ۷,۶۸۲,۳۰۰
واحد پول دلار

اُسترالیا (Australia)

نمايي از شهر سيدني
نمايي از شهر سيدني

موقعیت. کشور مشترک‌المنافع استرالیا در آب‌های جنوب غربی اقیانوس آرام و در جنوب شرقی قاره آسیا جا دارد. از شمال به دریای تی‌مور[۱] و دریای آرافورا[۲] از شرق به اقیانوس آرام (دریای کورال[۳] و دریای تاسمان[۴])، از جنوب و غرب به اقیانوس هند محدود شده است. مساحت این کشور همراه با جزیرۀ تاسمانی[۵] ۷,۶۸۲,۳۰۰ کیلومتر مربع است و شهر کانبرا[۶] پایتخت آن است.

سیمای طبیعی. استرالیا، ششمین کشور وسیع جهان، در نیمکرۀ جنوبی زمین قرار دارد و از نظر ارتفاع هموارترین قارۀ روی زمین محسوب می‌شود. میانگین ارتفاع این سرزمین ۳۰۰ متر، درازای آن از غرب به شرق ۴هزار کیلومتر، و حداکثر پهنای آن از شمال به جنوب ۳,۶۸۰ کیلومتر است. این کشور به سه منطقۀ فرابومان غربی[۷]، سنترال لولندز (زمین‌های پست مرکزی)[۸]، و ارتفاعات شرقی[۹] تقسیم می‌شود. ۱) فرابومان غربی، که حدود نیمی از کشور را شامل می‌شود، از رشته ارتفاعات نه‌چندان بلندِ هَمِرزلی[۱۰] در کرانه‌های غربی و ماسگریو[۱۱]، و مَکدانِل[۱۲] در نواحی مرکزی تشکیل شده است و فلات کیمبرلی[۱۳] در شمال آن قرار دارد و بیابان‌هایی مانند صحرای بزرگ ویکتوریا[۱۴] و صحرای گیبسون[۱۵] و گریت سندی دیزرت (شنزار بزرگ)[۱۶] نواحی شمالی آن را تشکیل می‌دهند و صحرای سیمپسون[۱۷] در نواحی مرکزی آن واقع است. صخرۀ معروف آیرز راک[۱۸] واقع در پارک ملی اولورو[۱۹]، که بر اثر گردش آفتاب رنگارنگ می‌شود، در شمال کوه‌های ماسگریو قرار دارد. ۲) فروبومان مرکزی از حوضۀ بزرگ آرتزین[۲۰] یا حوضۀ دریاچۀ اِر[۲۱] و حوضۀ رود ماری[۲۲] تشکیل شده و سرشار از آب‌های زیرزمینی است. این قسمت به‌سبب داشتن چراگاه‌های وسیع در شمال و کشتزارهای پهناور در جنوب، به مرکز بزرگ دامداری و کشاورزی استرالیا مبدل شده است. ۳) ارتفاعات شرقی، که از شمال شبه‌جزیرۀ کیپ یورک[۲۳] تا شمال تنگۀ باس[۲۴]، به موازات کرانه‌های شرقی کشیده شده، از آلپ‌های استرالیا[۲۵] در جنوب و رشته‌کوه‌های گریت دیوایدینگ رینج (رشتۀ آب‌پخشان بزرگ)[۲۶]، در شمال پدید آمده است. بلندترین قلّۀ آن یا مرتفع‌ترین نقطۀ کشور، با نام کوه کازیسکو[۲۷] با ارتفاع ۲,۲۲۸ متر در آلپ‌های استرالیا و در ۱۳۰کیلومتری جنوب غربی شهر کانبرا، واقع است. رودخانه‌های بزرگ و مهم این کشور عبارت‌اند از ماری، مارمبیجی[۲۸]، لاکلن[۲۹]، دارلینگ[۳۰]، فیتسروی[۳۱]، و بلیَندو[۳۲] که از کوه‌های مذکور سرچشمه می‌گیرند. کرانه‌های استرالیا از بریدگی‌ها، خلیج‌ها، و جزایر ساحلی تشکیل شده است و خلیج بزرگ استرالیا[۳۳] در جنوب و خلیج کارپنتاریا[۳۴] و نیز شبه‌جزیرۀ کیپ‌یورک در شمال، مهم‌ترین عوارض ساحلی این کشورند. سرزمین جنوبگانی استرالیا[۳۵] و جزایر دیگری که در فواصل دورتری از ساحل قرار دارند، بخش‌هایی از این کشور محسوب می‌شوند. رشته آبسنگ‌های مرجانی[۳۶]ی معروف به گریت بریر ریف (سد آبسنگی بزرگ)[۳۷] واقع در آب‌های شمال شرقی، مهم‌ترین و جالب‌ترین عوارض ساحلی استرالیا به‌شمار می‌روند. استرالیا به هشت ایالت و سرزمین فدرال تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید[۳۸]، و پرت[۳۹]. اقلیم استرالیا از چهار فصل متمایز تشکیل شده است. بهار آن از شهریور تا آبان، تابستان از آذر تا بهمن، پاییز از اسفند تا اردیبهشت، و زمستان آن از خرداد تا مرداد به درازا می‌کشد. فصل بارندگی شمال استرالیا از آبان تا اسفند طول می‌کشد و زمستان نواحی جنوبی و جزیرۀ تاسمانی پربارش‌ترین فصل‌های آن است. میانگین دمای شهر کانبرا در دی‌ماه بیست درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه ۵.۶ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۳۵ میلی‌متر می‌رسد. نواحی شمالی و سواحل شرقی این کشور از گیاهان بومی، مانند اوکالیپتوس و اقاقیا، مستور است و نواحی درون‌بومی را درختچه‌ها و علفزارهای پراکنده پوشانده است. کانگورو، کوآلا، وومبت[۴۰]، شتر وحشی، ماریغ[۴۱] و گونه‌های متنوع پرنده و خزنده و آبزی، حیات وحش آن را تشکیل داده‌اند.

اقتصاد. اقتصاد پیش‌رفتۀ استرالیا، مدیون غنای منابع طبیعی و کشاورزی آن است. بیشتر اراضی این کشور را چراگاه‌های وسیع تشکیل داده و تولیدات کشاورزی آن بعد از دهۀ ۱۹۵۰ با به‌کارگیری روش‌های مکانیزه تا ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. نیشکر، گندم، پنبه، سیب‌زمینی، برنج، مرکبات، موز و انواع میوه، به‌ویژه انگور، از فرآورده‌های مهم کشاورزی این کشورند و شراب یکی از اقلام مهم صادراتی آن محسوب می‌شود. نزدیک به یک‌سوم از اراضی استرالیا به پرورش گوسفند اختصاص یافته و این کشور اولین تولیدکنندۀ پشم جهان است. فرآورده‌های گوشتی و لبنی آن نیز از موقعیت ممتازی برخوردارند. تولید چوب از جنگل‌های استرالیا، که بیشتر در ارتفاعات شرقی و جزیرۀ تاسمانی و استرالیای غربی قرار دارند، یکی از منابع مهم درآمد این کشور است. وسعت جنگل‌های این کشور ۱۶۴.۵میلیون هکتار است و تولید چوب و الوار آن به ۲۴میلیون متر مکعب در سال می‌رسد. استرالیا بزرگ‌ترین معادن آهن و بوکسیت و اورانیوم جهان را دارد و الماس، طلا، نقره، زغال سیاه، منگنز، و مس از دیگر معادن آن است. منابع نفت و گاز طبیعی این کشور در دوراب[۴۲]های ساحل ایالت ویکتوریا قرار دارند. ذخیره نفت آن به ۲.۹میلیارد بشکه و منابع گاز طبیعی آن به ۱,۲۶۰میلیارد متر مکعب بالغ می‌شود. بیشتر نیروی الکتریسیتۀ استرالیا با سوخت‌هایی چون زغال و گاز طبیعی تأمین می‌شود و تولید آن بالغ بر ۱۶۲میلیارد کیلووات ساعت است. صنعت این کشور بیشتر بر تولید آهن، فولاد، وسایل موتوری، پالایش نفت و گاز، مواد پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، وسایل الکتریکی، و الکترونیکی و ماشین‌های کشاورزی استوار است و محصول شیلات آن به ۲۳۰هزار تن در سال بالغ می‌شود.

حکومت و سیاست. نظام حاکم بر استرالیا، دولت پارلمانی فدرال، تحت نظارت تشریفاتی ملکۀ انگلستان است. فرماندار کل استرالیا به پیشنهاد نخست‌وزیر این کشور و با تصویب ملکۀ انگلستان منصوب می‌شود. ۷۶ عضو مجلس سنای آن برای دوره‌های شش‌ساله و ۱۴۸ عضو مجلس نمایندگان این کشور برای دوره‌های سه‌ساله انتخاب می‌شوند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز مسئولیت نخست‌وزیری و اجرایی کشور را برعهده می‌گیرد.

مردم و تاریخ. جمعیت استرالیا حدود ۲۲,۷۰۲,۳۴۸ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۲.۸ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۳ درصد است و سفیدپوستان[۴۳] ۹۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۹۶ درصد از مردم آن مسیحی‌اند و ۹۱ درصدشان در شهرها زندگی می‌کنند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. میانگین امید به زندگی در استرالیا ۷۹ سال است و ۹۹ درصد بزرگ‌سالان آن باسوادند. بومیان اصلی استرالیا که در حدود ۴۰هزار سال پیش در این سرزمین ساکن شده‌اند، نخستین ساکنان کشور مزبور را تشکیل می‌دهند و به احتمال زیاد، نخستین بیگانگانی که از این سرزمین دیدار کرده‌اند، آسیایی‌ها بوده‌اند. لوئیس وائس دِ تورس[۴۴]، دریانورد و پویندۀ اسپانیایی، در ۱۶۰۶ از سواحل شمالی این سرزمین دیدن کرد و از تنگۀ تورس[۴۵] گذشت. هلندی‌ها در همان سال در ساحل شرقی خلیج کارپنتاریا پیاده شدند و در نیمۀ اول قرن ۱۷ سواحل شمالی و غربی قارۀ مزبور را شناسایی کردند و آن‌جا را هلندنو نامیدند. آبل تاسمان[۴۶] هلندی جزیرۀ تاسمانیا و نیوزیلند را شناسایی کرد و ویلیام دَمپیر[۴۷] در ۱۶۸۸ از کرانه‌های شرقی آن دیدن کرد و آن را به مالکیت انگلستان درآورد. کاپیتان جیمز کوک[۴۸] در ۱۷۷۰ به آن نواحی سفر کرد و نخستین ماندگاه[۴۹] انگلیسی به نام پورت جکسون[۵۰] در ۱۷۸۸ احداث شد که بعدها به سیدنی تغییر نام یافت. متیو فلیندرز[۵۱] از ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۳ پیرامون این سرزمین را از سوی دریا پیمود و آن‌جا را استرالیا نامید. انگلیسی‌ها در ۱۸۲۹ سراسر آن را به مالکیت خود درآوردند و مکدوآل استوارت[۵۲] نیز در ۱۸۶۲ از شرق به غرب آن را پیمود. ماندگاه‌های گوناگونی که به مرور تأسیس شده بودند، با هم متحد شدند و انگلستان را برای کسب استقلال در فشار گذاشتند. آنان در ۱۹۰۱ کشور مشترک‌المنافع استرالیا را تأسیس کردند و نخستین قانون اساسی آن در ۱۹۰۲ تدوین و تصویب شد. ارتش استرالیا در جنگ جهانی دوم علیه آلمان نازی و ژاپن جنگید و در پایان جنگ مالکیت بعضی سرزمین‌ها و جزایر اطراف را به‌دست آورد.

 

  1. ↑ Timor Sea
  2. ↑ Arafura Sea
  3. ↑ Coral Sea
  4. ↑ Tasman Sea
  5. ↑ Tasmania Island
  6. ↑ Canberra
  7. ↑ Western Highlands
  8. ↑ Central Lowlands
  9. ↑ Eastern Heights
  10. ↑ Hamersley
  11. ↑ Musgrave
  12. ↑ Mac Donnel
  13. ↑ Kimberley Plateau
  14. ↑ Great Victoria Desert
  15. ↑ Gibson Desert
  16. ↑ Great Sandy Desert
  17. ↑ Simpson Desert
  18. ↑ Ayers Rock
  19. ↑ Uluro National Park
  20. ↑ Great Artesian Basins
  21. ↑ Eyre Lake
  22. ↑ Murray
  23. ↑ Cape York Peninsula
  24. ↑ Bass Strait
  25. ↑ Australian Alps
  26. ↑ Great Dividing Range
  27. ↑ Cosciusko
  28. ↑ Murrumbidgee
  29. ↑ Lachlan
  30. ↑ Darling
  31. ↑ Fitzroy
  32. ↑ Belyando
  33. ↑ Great Australian Bight
  34. ↑ Carpentaria
  35. ↑ Australian Antarctic Territory
  36. ↑ coral reef
  37. ↑ Great Barrier Reef
  38. ↑ Adelaide
  39. ↑ Perth
  40. ↑ wombat
  41. ↑ possum
  42. ↑ off shore
  43. ↑ caucasian
  44. ↑ Luis Vaez De Torres
  45. ↑ Torres Strait
  46. ↑ Abel Tasman
  47. ↑ William Dampier
  48. ↑ Capt James Cook
  49. ↑ settlement
  50. ↑ Port Jackson
  51. ↑ Matthew Flinders
  52. ↑ McDouall Stuart
برگرفته از «https://wikijoo.ir/index.php?title=استرالیا&oldid=2010131431»