تفت، شهر

تفت، شهر
کشور	ایران
استان	یزد
شهرستان	تفت
بخش	مرکزی
جمعیت	18,464نفر (1395ش)
موقعیت	۵۲۰کیلومتری جنوب شرقی تهران و ۲۳کیلومتری جنوب غربی یزد، سر راه یزد به ابرکوه و یزد به هرات
نوع اقلیم	معتدل و خشک
ارتفاع از سطح دریا	1,560متر
تولیدات و صنایع مهم	اَنار، غلات و حبوبات و منسوجات دستباف
برخی بناهای مهم	مجموعه تاریخی شاه نعمت‌الله ولی
نام لاتین	Taft

مجموعۀ تاریخی شاه نعمت‌الله ولی؛ تفت

تفت، شهر Taft, city

شهری در استان یزد و مرکز اداری شهرستان تفت. در منطقه‌ای کوهستانی در دامنه‌های شیرکوه، به فاصلۀ ۵۲۰کیلومتری جنوب شرقی تهران و ۲۳کیلومتری جنوب غربی یزد، سر راه یزد به ابرکوه و یزد به هرات، قرار دارد و ارتفاع آن ۱,۵۶۰متر است. اقلیم این شهر معتدل و خشک و جمعیت آن 18,464نفر است (1395ش). مردم این شهر فارس‌زبان و شیعۀ دوازده‌امامی و شامل اقلیتی زرتشتی‌اند. عمده‌ترین محصولات آن اَنار، غلات و حبوبات و منسوجات دستباف است. فعالیت‌های‌ صنعتی‌ شهر تفت‌ عبارتند از صنایع‌ تولید مواد غذایی‌ و لوازم‌ خانگی‌ چوبی‌، کارگاه‌های‌ تولید کفش‌ و پوشاک‌ و مصالح‌ ساختمانی‌ و فلزکاری‌. مجموعه تاریخی شاه نعمت‌الله ولی، مربوط به سدۀ 10ق و پس از آن مشتمل بر حسینیه، مسجد، بقعه، زورخانه، مدرسه، بازار، میدان و آب‌انبار از آثار تاریخی این شهر است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دربارۀ وجه‌ تسمیۀ تفت‌ دو نظر وجود دارد: یکی‌ وجود کوه‌ تفت‌ در جنوب‌ شهر که‌ بر اثر تابش‌ آفتاب‌ به‌شدت‌ سوزان‌ (تفتیده‌) می‌شده‌ است‌ و دیگری‌ به‌ خاطر سبد یا طَبَقی‌ که‌ اهالی‌ میوۀ باغ‌هایشان‌ را در آن‌ می‌ریختند و تفت نامیده می‌شده. اگرچه برخی اثار تاریخی نشان از مسکونی بوده شهر تفت در پیش از اسلام دارد، اما تا پیش از سدۀ 8ق نشانی از این نام در منابع نیست. برخی از خانه‌های شهر تفت ساخت اولیه‌شان مربوط به سده‌های 7 و 8ق است. در 821ق شاه نعمت‌الله ولی در تفت خانقاهی ساخت که پس از او زعامتش با فرزندش، شاه خلیل ثانی، بود. در پایان‌ سدۀ 13ش، تفت‌ قصبه‌ای‌ معتبر و از توابع‌ یزد بود و در سال 1331ش‌ به شهر ارتقاء یافت.

---