آزی کیوه، اننامدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۱: خط ۳۱:
آزی‌کیوِه، اِننامْدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶)(Azikiwe, Nnamdi)<br/>  
آزی‌کیوِه، اِننامْدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶)(Azikiwe, Nnamdi)<br/>  
[[پرونده:10118500-2.jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:10118500-2.jpg|بندانگشتی]]
دولتمرد و رئیس‌جمهور [[نیجریه]] (۱۹۶۳ـ۱۹۶۶م) و از رهبران ملی‌گرای دهۀ ۱۹۴۰م و خواهان خودمختاری نیجریه. نخست‌وزیر نیجریۀ شرقی بود (۱۹۵۴ـ۱۹۵۹م). پس از استقلال آن کشور، فرماندار کلّ فدراسیون نیجریه شد (۱۹۶۰ـ۱۹۶۳م). درخلال جنگ داخلی (۱۹۶۷ـ۱۹۷۰م) که براثر جدایی [[بیافرا]]<ref>Biafra</ref> رخ داد، نخست از ایبو<ref>Ibo</ref>، گروه قومی خود، حمایت کرد، اما در ۱۹۶۹ به حمایت از دولت فدرال پرداخت. از ۱۹۷۸، تا ممنوعیت تشکیل احزاب سیاسی (۱۹۴۸) رهبر حزب خلق نیجریه<ref>Nigeria People’s Party</ref>&nbsp;بود و در ۱۹۸۶ از سیاست کناره گرفت. آزی‌کیوه در زونگرو<ref>Zungeru</ref>، واقع در ایالت نیجر، زاده شد و در امریکا تحصیل کرد. از ۱۹۳۴ در گلدکوست<ref>Gold Coast</ref>&nbsp;(غنا<ref>Ghana</ref>ی کنونی) سردبیر روزنامه شد و پس از بازگشت به نیجریه (۱۹۳۷) به انتشار روزنامه وست افریکن پایلوت<ref>West African Pilot</ref>&nbsp;و یکسری روزنامه‌های زنجیره‌ای در لاگوس پرداخت. در ۱۹۴۶ شورای ملی نیجریه و کامرون<ref>National Council of Nigeria and Cameroons</ref>&nbsp;را تأسیس کرد و تا ۱۹۶۰ ریاست آن را برعهده داشت. در ۱۹۵۶ به سوءاستفاده از اموال دولتی به نفع بانک افریکن کنتیننتال<ref>African Continental Bank</ref>&nbsp;که سهام‌دارِ آن بود متهم و دادگاهی شد. آثارش، که عمدتاً دربارۀ ملی‌گرایی افریقایی است، عبارت‌اند از ''افریقای بیدارشده''<ref>''Renascent Africa''</ref>&nbsp;(۱۹۳۷)،''افریقایی‌ها در دوران باستان و قرون وسطا''<ref>''The African in Ancient and Medieval History''</ref> (۱۹۳۸)، ''برنامۀ سیاسی نیجریه''<ref>''Political blueprint of Nigeria''</ref>&nbsp;(۱۹۴۳) و ''انقلاب نظامی در نیجریه''<ref>''Military Revolution in Nigeria''</ref>&nbsp;(۱۹۷۲).
دولتمرد و رئیس‌جمهور [[نیجریه]] (۱۹۶۳ـ۱۹۶۶م) و از رهبران ملی‌گرای دهۀ ۱۹۴۰م و خواهان خودمختاری نیجریه. نخست‌وزیر نیجریۀ شرقی بود (۱۹۵۴ـ۱۹۵۹م). پس از استقلال آن کشور، فرماندار کلّ فدراسیون نیجریه شد (۱۹۶۰ـ۱۹۶۳م). درخلال جنگ داخلی (۱۹۶۷ـ۱۹۷۰م) که براثر جدایی [[بیافرا، جمهوری|بیافرا]]<ref>Biafra</ref> رخ داد، نخست از [[ایبو]]<ref>Ibo</ref>، گروه قومی خود، حمایت کرد، اما در ۱۹۶۹م به حمایت از دولت فدرال پرداخت. از ۱۹۷۸م، تا ممنوعیت تشکیل احزاب سیاسی (۱۹۴۸م) رهبر حزب خلق نیجریه<ref>Nigeria People’s Party</ref> بود و در ۱۹۸۶م از سیاست کناره گرفت. آزی‌کیوه در زونگرو<ref>Zungeru</ref>، واقع در ایالت [[نیجر، جمهوری|نیجر]]، زاده شد و در [[امریکا، ایالات متحده|امریکا]] تحصیل کرد. از ۱۹۳۴م در گلدکوست<ref>Gold Coast</ref> ([[غنا]]<ref>Ghana</ref>ی کنونی) سردبیر روزنامه شد و پس از بازگشت به نیجریه (۱۹۳۷م) به انتشار روزنامه وست افریکن پایلوت<ref>West African Pilot</ref> و یکسری روزنامه‌های زنجیره‌ای در [[لاگوس]] پرداخت. در ۱۹۴۶م شورای ملی نیجریه و [[کامرون]]<ref>National Council of Nigeria and Cameroons</ref> را تأسیس کرد و تا ۱۹۶۰م ریاست آن را برعهده داشت. در ۱۹۵۶م به سوءاستفاده از اموال دولتی به نفع بانک افریکن کنتیننتال<ref>African Continental Bank</ref> که سهام‌دارِ آن بود متهم و دادگاهی شد. آثارش، که عمدتاً دربارۀ ملی‌گرایی افریقایی است، عبارت‌اند از ''افریقای بیدارشده''<ref>''Renascent Africa''</ref> (۱۹۳۷م)،''افریقایی‌ها در دوران باستان و قرون وسطا''<ref>''The African in Ancient and Medieval History''</ref> (۱۹۳۸م)، ''برنامۀ سیاسی نیجریه''<ref>''Political blueprint of Nigeria''</ref> (۱۹۴۳م) و ''انقلاب نظامی در نیجریه''<ref>''Military Revolution in Nigeria''</ref> (۱۹۷۲م).


&nbsp;
&nbsp;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۴۲

اننامدی آزی کیوه
Nnamdi Azikiwe
زادروز زونگرو، نیجر ۱۹۰۴م
درگذشت ۱۹۹۶م
ملیت نیجریایی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر نویسنده و روزنامه نگار
آثار برنامه سیاسی نیجریه (۱۹۴۳)؛ انقلاب نظامی در نیجریه (۱۹۷۲)
گروه مقاله تاریخ جهان
اننامدی آزی کیوه

آزی‌کیوِه، اِننامْدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶)(Azikiwe, Nnamdi)

دولتمرد و رئیس‌جمهور نیجریه (۱۹۶۳ـ۱۹۶۶م) و از رهبران ملی‌گرای دهۀ ۱۹۴۰م و خواهان خودمختاری نیجریه. نخست‌وزیر نیجریۀ شرقی بود (۱۹۵۴ـ۱۹۵۹م). پس از استقلال آن کشور، فرماندار کلّ فدراسیون نیجریه شد (۱۹۶۰ـ۱۹۶۳م). درخلال جنگ داخلی (۱۹۶۷ـ۱۹۷۰م) که براثر جدایی بیافرا[۱] رخ داد، نخست از ایبو[۲]، گروه قومی خود، حمایت کرد، اما در ۱۹۶۹م به حمایت از دولت فدرال پرداخت. از ۱۹۷۸م، تا ممنوعیت تشکیل احزاب سیاسی (۱۹۴۸م) رهبر حزب خلق نیجریه[۳] بود و در ۱۹۸۶م از سیاست کناره گرفت. آزی‌کیوه در زونگرو[۴]، واقع در ایالت نیجر، زاده شد و در امریکا تحصیل کرد. از ۱۹۳۴م در گلدکوست[۵] (غنا[۶]ی کنونی) سردبیر روزنامه شد و پس از بازگشت به نیجریه (۱۹۳۷م) به انتشار روزنامه وست افریکن پایلوت[۷] و یکسری روزنامه‌های زنجیره‌ای در لاگوس پرداخت. در ۱۹۴۶م شورای ملی نیجریه و کامرون[۸] را تأسیس کرد و تا ۱۹۶۰م ریاست آن را برعهده داشت. در ۱۹۵۶م به سوءاستفاده از اموال دولتی به نفع بانک افریکن کنتیننتال[۹] که سهام‌دارِ آن بود متهم و دادگاهی شد. آثارش، که عمدتاً دربارۀ ملی‌گرایی افریقایی است، عبارت‌اند از افریقای بیدارشده[۱۰] (۱۹۳۷م)،افریقایی‌ها در دوران باستان و قرون وسطا[۱۱] (۱۹۳۸م)، برنامۀ سیاسی نیجریه[۱۲] (۱۹۴۳م) و انقلاب نظامی در نیجریه[۱۳] (۱۹۷۲م).

 


  1. Biafra
  2. Ibo
  3. Nigeria People’s Party
  4. Zungeru
  5. Gold Coast
  6. Ghana
  7. West African Pilot
  8. National Council of Nigeria and Cameroons
  9. African Continental Bank
  10. Renascent Africa
  11. The African in Ancient and Medieval History
  12. Political blueprint of Nigeria
  13. Military Revolution in Nigeria