عصر مفرغ

عصر مفرغ

مرحلۀ پیش از تاریخ که از 5000 تا 1200 پ‌م در خاورمیانه و از حدود 2000 تا 500 پ‌م را در اروپا شامل می‌شده است که در این ادوار مس و مفرغ (آلیاژی از قلع و مس) نخستین فلزاتی بودند که بر روی آن‌ها نقش می‌انداختند و از آن برای ساختن ابزار و سلاح استفاده می‌کردند. این دوره، مستقل از عصر حجر توسعه یافته و کاملاً پیش از عصر آهن بوده است. نخستین صنایع اختصاصی این عصر معدن‌کاوی و فلزکاری و اولین اختراع نیز، چرخ بود که بر اثر ابداع آن خیش گاوکش (در دورۀ نوسنگی حدود 6000 پ‌م) تحولی در بهره‌وری کشاورزی به وجود آورد. عصر مفرغ از دو منظر فلزکاری و فرهنگ حائز اهمیت بوده است:

فلزکاری. مفرغ در خاورمیانه قدیمی‌ترین کاربرد را داشته و در آغاز گمان می‌رفت که، از طریق اشاعۀ فرهنگ، به سمت غرب و سراسر اروپا گسترش یافته است. اما شیوه‌های سن‌یابی مطلق اکنون این اندیشه را به ذهن القا می‌کنند که آهن‌کاری ممکن است در نواحی دیگر، ازجمله ناحیۀ اژه، مستقلاً ابداع شده باشد. فلز مهم دیگری و در عصر مفرغ به کار می‌بردند طلا بود، که در همه‌جا به حالت خاص یافت می‌شد و برای آزمایش به کار می‌رفت.

فرهنگ. در اروپا، مراسم خاکسپاری مردمان عصر مفرغ موجب شده است که مقدار زیادی ظروف سفالین و اشیای دیگری تولید شود که نشانه‌هایی برای درک شیوۀ زندگی و باورهای آیینیِ عامۀ مردم و نخبگان به دست می‌دهند. از این اشیاء به اضافۀ دست‌ساخته‌های فلزی، می‌توان به منظور توصیف، تشخیص، و مشاهدۀ گسترش فرهنگ‌های محلی - از قبیل فرهنگ مردم مشربه‌ساز - استفاده کرد.