ابراهیم ادهم بلخی

ابراهیم ادهم بلخی
درگذشت	شام ۱۶۶/۱۶۰‌ق
شغل و تخصص اصلی	زاهد و عارف
گروه مقاله	عرفان

ابراهیم اَدهَم بلخی ( ـ شام ۱۶۶/۱۶۰‌ق)
(نام کامل: ابواسحاق ابراهیم بن اَدهم بن سلیمان بن منصور البلخی العجلی) زاهد و عارف پرآوازۀ قرن دوم. از امیرزادگان بلخ بود و بر اثر تحول روحی، راه سیر و سلوک درونی را درپیش گرفت و از ملک و دارایی پدر دست برداشت. زندگی او از بسیاری جهات شبیه زندگی بوداست و در سبب خروج او از روش عادی زندگی و آغاز سیر و سلوک، داستان‌های گوناگون گفته‌اند. بعضی از مورخین شیعی معتقدند او خدمت امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) رسیده و به آنان ارادت می‌ورزیده است ولی دلیل مبنی بر شیعه‌بودن او نیست. به گفتۀ عطّار، ابراهیم پس از ترک بلخ، به نیشابور رفت و در آن‌جا در غاری مدت 9 سال به عبادت و ریاضت مشغول شد. در مکه به دیدار و صحبت سفیان ثوری و فضیل بن عیاض نایل شد. گفته‌اند شاگرد ابوحنیفه بود و ابوحنیفه از او بسیار تجلیل می‌کرده است. وی به ارتزاق از دسترنج و روزی حلال اهمیت زیاد می‌داده و در جنگ با رومیان شرکت داشته است. شخصیت او در شکل‌گیری تصوف اولیه بسیار مؤثر بوده و همواره به عنوان سرمشقی از زهد و ترک علایق دنیوی و مخالفت با نفس شناخته می‌شده و داستان‌ها حتی افسانه‌هایی پیرامون او ساخته شده است. به اعتقاد بیشتر مورخان، در جنگ با رومیان بیمار شد و درگذشت. در مورد مکان مقبرۀ او نیز اختلاف است.