عصر مفرغ
عصر مفرغ
مرحلۀ پیش از تاریخ که از 5000 تا 1200 پم در خاورمیانه[۱] و از حدود 2000 تا 500 پم را در اروپا شامل میشده است که در این ادوار مس[۲] و مفرغ[۳] (آلیاژی از قلع[۴] و مس) نخستین فلزاتی بودند که بر روی آنها نقش میانداختند و از آن برای ساختن ابزار و سلاح استفاده میکردند. این دوره، مستقل از عصر حجر[۵] توسعه یافته و کاملاً پیش از عصر آهن[۶] بوده است. نخستین صنایع اختصاصی این عصر معدنکاوی و فلزکاری[۷] و اولین اختراع نیز، چرخ بود که بر اثر ابداع آن خیش گاوکش[۸] (در دورۀ نوسنگی[۹] حدود 6000 پم) تحولی در بهرهوری کشاورزی[۱۰] به وجود آورد. عصر مفرغ از دو منظر فلزکاری و فرهنگ حائز اهمیت بوده است:
فلزکاری. مفرغ در خاورمیانه قدیمیترین کاربرد را داشته و در آغاز گمان میرفت که، از طریق اشاعۀ فرهنگ، به سمت غرب و سراسر اروپا گسترش یافته است. اما شیوههای سنیابی مطلق[۱۱] اکنون این اندیشه را به ذهن القا میکنند که آهنکاری ممکن است در نواحی دیگر، ازجمله ناحیۀ اژه[۱۲]، مستقلاً ابداع شده باشد. فلز مهم دیگری و در عصر مفرغ به کار میبردند طلا بود، که در همهجا به حالت خاص یافت میشد و برای آزمایش به کار میرفت.