ابن قصاب، محمد بن علی (۵۲۰ـ۵۹۲ق)

محمد بن علی بن قصاب;
زادروز	۵۲۰ق;
درگذشت	۵۹۲ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	ادیب و شاعر
شغل و تخصص های دیگر	دولتمرد
گروه مقاله	دین اسلام

ابن قصّاب، محمد بن علی (۵۲۰ـ۵۹۲ق)

(نام کامل: مؤيدالدين ابوالفضل (يا ابوالمظفر) محمد بن علی بن احمد بن قصاب بغدادی) ادیب، شاعر و دولتمرد ایرانی‌تبار دستگاه خلافت عباسی. چون پدرش در بغداد دکان قصابی داشت وی به ابن قصاب آوازه یافت. در کودکی دانش آموخت و در حساب و مقاسمه و کشاورزی مهارت یافت. چندی در شیراز به کتابت ‌پرداخت. در ۵۸۴ق خلیفه ناصر عباسی او را به بغداد خواست و دیوان دبیری و سپس سرپرستی همۀ دیوان‌های خود را به او سپرد. پس از آن به وزارت رسید. وی در بغداد کتابخانه‌ای نفیس ساخت و آن را بر اهل علم وقف کرد، چندی بعد خلیفه وی را با سپاهی گران به گرفتن خوزستان فرستاد. شوشتر بدون مقاومتی تسلیم و پس از آن همه شهرهای خوزستان گشوده شد. چون در همان زمان تکش خوارزمشاه بسیاری از متصرفات سلجوقیان را از دست آنان بیرون کرده بود، خلیفه رسولانی نزد او فرستاد و بخشی از متصرفات جدید او را خواستار شد. تکش نیز خواست خلیفه را پذیرفت و خلیفه ابن قصاب را با فرمان حکومت و خلعت و هدایای بسیار نزد او فرستاد. اما ابن قصاب با بی‌تدبیری تکش را بر خود بیمناک کرد و سرانجام در جنگی که در شعبان ۵۹۲ق میان آنان درگرفت ابن قصاب ناگهان درگذشت و پیکرش را در همدان به خاک سپردند. در پایان همان ماه، تکش بر همدان استیلا یافت و پیکر ابن قصاب را از گور بیرون کشید و سرش را به خوارزم فرستاد.