بوشهر، استان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بوشِهر، استان

بوشهر، استان
کشور ایران
جمعیت 1,163,400نفر (1395ش)
موقعیت جنوب ایران - جنوب استان‌های خوزستان و بویراحمد، غرب استان‌های فارس و هرمزگان، و شمال و شرق خلیج فارس
مرکز بندر بوشهر
تعداد شهرستان‌ها 10
تعداد بخش ها 27
مساحت 27,653کیلومترمربع
شهرهای مهم بندر بوشهر، اهرم، بندر دیلم، برازجان، بندر کنگان، بندر گناوه، بندر دیر، خورموج، جم و بندر عسلویه
کوه‌های استان خورموج (۱,۹۵۰ متر)، نخا (۱,۷۹۳ متر)، درا (۱,۷۰۶ متر)، سیاه‌کوه (۱,۶۹۱ متر)، و قلعه دختر (۱,۱۹۰متر)
رودهای استان هلّه (حلّه)، دالکی، شوراهرم، و مُند
اقلیم گرم تا خیلی گرم و خشک
تولیدات و صنایع مهم فرآورده‌های کشاورزی: خرما، مرکبات، تنباکو، صیفی‌جات، و محصولات جالیزی، گندم، جو و سایر غلات - پرورش مرغ و ماهی و میگو - فعالیت‌های صنعتی: تولید شیشه، بلور، و مصالح ساختمانی - منابع زیرزمینی: نفت و گاز طبیعی، آهک، گل سفید، و گچ
نقشۀ آخرین تقسیمات استان بوشهر (براساس شهرستان‌ها)

واقع در جنوب ایران. از شمال به استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد، از شرق به استان‌های فارس و هرمزگان، و از جنوب و غرب به خلیج فارس محدود است. نواحی شمالی و شرقی این استان را کوهستان‌های نه‌چندان مرتفع و اراضی غرب آن را دشت ساحلی نسبتاً پهناوری فراگرفته است، که عمدتاً از آبرفت رودخانه‌های متعدد آن ناحیه پدید آمده است. کوه خورموج، با ارتفاع ۱,۹۵۰متر، و کوه‌های نخا (۱,۷۹۳متر)، درا (۱,۷۰۶متر)، سیاه‌کوه (۱,۶۹۱متر)، و قلعه‌دختر (۱,۱۹۰متر) از بلندترین نقاط آن محسوب می‌شوند. اقلیم این استان گرم تا خیلی گرم و خشک است و به‌همین علت رودخانه‌های چندان معتبر و پرآبی ندارد و زهاب‌های آن به رودخانه‌های هلّه (حلّه)، دالکی، شوراهرم، و مُند منحصر می‌شود، که غالباً خیلی شور و فصلی‌اند. خط ساحلی این استان از بریدگی‌ها و خورهای متعددی تشکیل یافته است، که خلیجک‌های بوشهر و نای‌بند از آن جمله‌اند.

استان بوشهر با 1,163,400نفر جمعیت (۱۳9۵ش) و 27,653کیلومترمربع از 10 شهرستان و ۲7 بخش، با مرکزیت اداری بندر‌شهر بوشهر تشکیل شده است و جزایر خارک، خارکو، فارسی، عباسک، جبرین، نخیلو، و ام‌الکرم جزیی از این استان به‌حساب می‌آیند. از شهر و بندرشهرهای مهم آن به بندر بوشهر، اهرم، بندر دیلم، برازجان، بندر کنگان، بندر گناوه، بندر دیر، خورموج، جم و بندر عسلویه می‌توان اشاره کرد.

شهرستان‌های استان بوشهر: بوشهر، تنگستان، دشتستان، دشتی، دیر، دیلم، کنگان، عسلویه، جم و گناوه.

مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی آن عبارتند از خرما، مرکبات، تنباکو، صیفی‌جات، و محصولات جالیزی. کشت گندم و جو و سایر غلات و نیز پرورش مرغ و ماهی و میگو نیز از دیگر فعالیت‌های کشاورزی استان مزبور است. استان بوشهر از نظر منابع زیرزمینی، به‌ویژه نفت و گاز طبیعی، موقعیت نسبتاً ممتازی دارد و بعد از خوزستان در جایگاه دوم قرار دارد. افزون بر نفت و گاز طبیعی، آهک، گل سفید، و گچ ازجمله کانی‌های آن است. فعالیت‌های صنعتی آن عبارتند از تولید شیشه، بلور، و مصالح ساختمانی. غیر از تنگستان، که از نظر رشادتِ ساکنان آن در جنگ جهانی اول و مبارزه با انگلیسی‌ها و جلوگیری از نفوذ آنان به داخل ایران در موقعیت خاصی قرار دارد، تاریخ بقیۀ استان همان تاریخ بوشهر است. در تقسیمات کشوری آبان ۱۳۱۶ش جزیی از استان هفتم (فارس) بود. در ۱۳۴۰ش از استان فارس جدا و به فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس با مرکزیت اداری شهر بوشهر تبدیل شد و در ۱۳۵۵ش به استان بوشهر تغییر نام یافت.