منتظری، حسین علی (نجف آباد ۱۳۰۱ش ـ قم ۱۳۸۸ش)

حسین علی منتظری;
زادروز	نجف آباد ۱۳۰۱ش;
درگذشت	قم ۱۳۸۸ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیلات علوم دینی تا بالاترین سطوح اجتهادی (ابتدا در نجف آباد و سپس اصفهان و قم)
شغل و تخصص اصلی	مرجع تقلید
آثار	دروس ولایت فقیه (۴ جلد)؛ تفسیر نهج البلاغه
گروه مقاله	دین اسلام

مُنتَظری، حسین‌علی (نجف‌آباد ۱۳۰۱ش ـ قم ۱۳۸۸ش)

روحانی ایرانی، عضو شورای انقلاب، دومین امام جمعۀ تهران، مرجع تقلید و مدرس دینی در حوزۀ علمیۀ قم. تحصیلات علوم دینی را از ابتدا در نجف‌آباد و سپس اصفهان و قم تا بالاترین سطوح اجتهادی ادامه داد. سپس همراه با دوست هم‌درس و هم‌فکرش مرتضی مطهری نقش اساسی در انتقال آیت‌الله بروجردی به قم و مرجعیت عام او داشت و از برجسته‌ترین شاگردان وی بود. پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی، به حلقۀ یاران و شاگردان امام خمینی (ره) پیوست و در تثبیت مرجعیت ایشان نیز نقش داشت، چنان‌که امام پس از تبعید از ایران وی را به‌عنوان نمایندۀ تام‌الاختیار خویش منصوب و معرفی کرد. در ۱۳۴۲ش دستگیر و شکنجه و آزار شد. در ۱۳۴۳ مخفیانه به عراق رفت و با امام خمینی (ره) مذاکرات و برنامه‌های حرکتی انقلابی و دینی را بررسی کرد. در بازگشت دو بار دستگیر و به مسجد‌سلیمان تبعید شد. در ۱۳۴۵ نیز دو بار دستگیر و شکنجه، و پس از دو سال آزاد شد. در ۱۳۵۲ به طبس و اواسط ۱۳۵۳ به خلخال و سپس به سقّز تبعید شد. سرانجام در تیرماه ۱۳۵۴ دوباره دستگیر و به دَه سال زندان محکومش کردند. در آستانۀ انقلاب اسلامی از زندان آزاد شد و به دیدار امام خمینی (ره) در پاریس رفت، و مسئولیت‌های مهمی به وی واگذار شد. پس از بازگشت به ایران، به عضویت شورای انقلاب درآمد و با تشکیل مجلس خبرگانِ بررسیِ قانون اساسی به ریاست آن مجلس انتخاب شد. وی از طرّاحان نظریۀ ولایت فقیه در آن مجلس بود. پس از ارتحال آیت‌الله سید محمود طالقانی، امامت نماز جمعۀ تهران را برعهده گرفت. آیت‌الله منتظری از سوی مجلس خبرگان به‌عنوان قائم‌مقام رهبری برگزیده شد، اما در ۱۳۶۷ از قائم‌مقامی رهبری استعفا داد و پس از پذیرش این استعفا از سوی امام در قم به درس و بحث علمی پرداخت. ازجمله آثار اوست: دروس ولایت فقیه (۴ جلد)؛ تفسیر نهج‌البلاغه؛ خاطرات؛ توضیح المسائل.