احنف بن قیس (بصره ۳ق ـ کوفه ۷۲ق)
اَحْنَف بن قیس (بصره ۳ق ـ کوفه ۷۲ق)
از تابعین و فاتحین بزرگ اسلام. از جوانی شیخ بنی تمیم بود. در دورۀ خلافت عمر همراه با سران قبیله به مدینه آمد و مسلمان شد و همۀ بنی تمیم نیز اسلام آوردند. در عهد عثمان در سپاه ابوموسی در فتوحات عراق و خراسان و ماوراءالنهر شرکت فعال داشت و بعد در سپاه عبدالله بن عامر قهستان، هرات، مرو، مروالرود، و بلخ را فتح کرد. وی در دوران خلافت علی (ع) به بصره بازگشت. در ۳۶ق که سپاه طلحه و زبیر همراه با عایشه به قصد جنگ با حضرت علی (ع) به عراق آمدند، با قوم خود در این جنگ (جمل) شرکت نکرد. در جنگ صفین (۳۷ق) در لشکر امام (ع) با معاویه جنگید. در ۵۶ق معاویه از احنف دعوت کرد تا برای جانشینی یزید با وی بیعت کند، ولی او نپذیرفت و به معاویه سخنان درشت گفت. احنف در حلم و حوصله یگانۀ روزگار خود بود.