آزادی بحث و تحقیق: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


آزادی بحث و تحقیق (academic freedom)<br/> آزادی معلمان و محققان، به‌ویژه استادان و پژوهشگران دانشگاه‌ها، در تدریس، تحقیق، و بیان اندیشه‌های خود، بی آن‌که از سوی سازمانی که تابع آن‌اند مورد تعرّض یا تحت فشار قرار گیرند. در کشورهایی با حکومت دموکراسی، بحث و تحقیق در شمار حقوق مدنی است، گرچه عملاً، در بسیاری از موارد، این حقوق رعایت نمی‌شود. پذیرش آزادی بحث و تحقیق بر این اصل مبتنی است که وسیله‌ای برای توسعۀ دانش انسانی است، نه وسیله‌ای برای القای عقاید رسمی دینی یا سیاسی؛ و همچنین بر این باور مبتنی است که تحقیق، اگر بدون نگرانی از نتایج آن به عمل آید، حقیقت را بهتر آشکار می‌کند. فکر تحقیق آزادانه، ابتدا در عصر روشنگری<ref>Enlightenment</ref>&nbsp;(قرن ۱۸) در اروپا، و در برابر فشارهای کلیسا، مطرح شد و نویسندگانی چون جان لاک<ref>John Locke</ref>، تامس هابز<ref>Thomas Hobbes</ref>، جان بنتام<ref>John Bentam</ref>، چارلز داروین<ref>Charles Darwin</ref>&nbsp;و هربرت اسپنسر<ref>Herbert Spencer</ref>&nbsp;درباره آن سخن گفتند و از آن دفاع کردند. در قرن‌های ۱۸ و ۱۹، با توسعۀ روش‌های تجربی علوم در دانشگاه‌های اروپا و امریکا، آزادی بحث و تحقیق گسترش بیشتری یافت، اما طی قرن ۲۰ و ظهور ایدئولوژی‌ها و حکومت‌های دیکتاتوری، در روسیه و آلمان نازی، افریقای جنوبی، چین کمونیست و برخی کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق در دانشگاه‌های این گونه کشورها محدود و ممنوع شد. پس از سقوط دولت آلمان نازی و تغییر یا ایجاد تحولات سیاسی در کشورهایی چون اتحاد شوروی سابق و افریقای جنوبی و چین کمونیست و کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق نیز تا حدودی افزایش یافته است. در ایران، تا اواخر قرن گذشته، تعلیم و تعلّم، رویکرد به فلسفه و گرایش به تصوف چندان با آزادی توأم نبود؛ ولی با توسعۀ دانشگاه‌ها و تحولات آموزش و پرورش جدید این گونه فشارها کاهش یافته و میدان بحث و تحقیق توسعۀ چشمگیری یافته است و این در حالی است که در کشورهای غربی تحقیق دربارۀ هولوکاست هنوز ممنوع و قابل تعقیب قضایی است.<br/> &nbsp;
آزادی بحث و تحقیق (academic freedom)<br/> آزادی معلمان و محققان، به‌ویژه استادان و پژوهشگران دانشگاه‌ها، در تدریس، تحقیق، و بیان اندیشه‌های خود، بی آن‌که از سوی سازمانی که تابع آن‌اند مورد تعرض یا تحت فشار قرار گیرند. در کشورهایی با حکومت [[دموکراسی]]، بحث و تحقیق در شمار [[حقوق مدنی]] است، گرچه عملاً، در بسیاری از موارد، این حقوق رعایت نمی‌شود. پذیرش آزادی بحث و تحقیق بر این اصل مبتنی است که وسیله‌ای برای توسعۀ دانش انسانی است، نه وسیله‌ای برای القای عقاید رسمی دینی یا سیاسی؛ و همچنین بر این باور مبتنی است که تحقیق، اگر بدون نگرانی از نتایج آن به عمل آید، حقیقت را بهتر آشکار می‌کند. فکر تحقیق آزادانه، ابتدا در [[روشنگری|عصر روشنگری]]<ref>Enlightenment</ref> (قرن ۱۸م) در [[اروپا، قاره|اروپا]]، و در برابر فشارهای [[کلیسا]]، مطرح شد و نویسندگانی چون [[لاک، جان (۱۶۳۲ـ۱۷۰۴)|جان لاک]]<ref>John Locke</ref>، [[هابز، تامس (۱۵۸۸ـ۱۶۷۹)|تامس هابز]]<ref>Thomas Hobbes</ref>، جان بنتام<ref>John Bentam</ref>، [[داروین، چارلز (۱۸۰۹ـ۱۸۸۲)|چارلز داروین]]<ref>Charles Darwin</ref> و [[اسپنسر، هربرت (۱۸۲۰ـ۱۹۰۳)|هربرت اسپنسر]]<ref>Herbert Spencer</ref> درباره آن سخن گفتند و از آن دفاع کردند. در قرن‌های ۱۸ و ۱۹م، با توسعۀ روش‌های تجربی علوم در دانشگاه‌های اروپا و امریکا، آزادی بحث و تحقیق گسترش بیشتری یافت، اما طی قرن ۲۰م و ظهور [[ایدیولوژی|ایدئولوژی‌]]<nowiki/>ها و حکومت‌های [[دیکتاتوری]]، در [[روسیه]] و [[آلمان]] نازی، [[افریقای جنوبی، جمهوری|افریقای جنوبی]]، [[چین]] کمونیست و برخی کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق در دانشگاه‌های این گونه کشورها محدود و ممنوع شد. پس از سقوط دولت آلمان نازی و تغییر یا ایجاد تحولات سیاسی در کشورهایی چون اتحاد [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] سابق و افریقای جنوبی و چین کمونیست و کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق نیز تا حدودی افزایش یافته است. در ایران، تا اواخر قرن گذشته، تعلیم و تعلم، رویکرد به [[فلسفه]] و گرایش به تصوف چندان با آزادی توأم نبود؛ ولی با توسعۀ دانشگاه‌ها و تحولات آموزش و پرورش جدید این گونه فشارها کاهش یافته و میدان بحث و تحقیق توسعۀ چشمگیری یافته است و این در حالی است که در کشورهای غربی تحقیق دربارۀ [[هولوکاست]] هنوز ممنوع و قابل تعقیب قضایی است.<br/> &nbsp;


[[Category:جامعه شناسی]] [[Category:قوانین و طبقات اجتماعی، القاب و عناوین]] [[Category:حقوق]] [[Category:اصطلاحات، قوانین، جرم و جزا]]
[[Category:جامعه شناسی]] [[Category:قوانین و طبقات اجتماعی، القاب و عناوین]] [[Category:حقوق]] [[Category:اصطلاحات، قوانین، جرم و جزا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۰۷

آزادی بحث و تحقیق (academic freedom)
آزادی معلمان و محققان، به‌ویژه استادان و پژوهشگران دانشگاه‌ها، در تدریس، تحقیق، و بیان اندیشه‌های خود، بی آن‌که از سوی سازمانی که تابع آن‌اند مورد تعرض یا تحت فشار قرار گیرند. در کشورهایی با حکومت دموکراسی، بحث و تحقیق در شمار حقوق مدنی است، گرچه عملاً، در بسیاری از موارد، این حقوق رعایت نمی‌شود. پذیرش آزادی بحث و تحقیق بر این اصل مبتنی است که وسیله‌ای برای توسعۀ دانش انسانی است، نه وسیله‌ای برای القای عقاید رسمی دینی یا سیاسی؛ و همچنین بر این باور مبتنی است که تحقیق، اگر بدون نگرانی از نتایج آن به عمل آید، حقیقت را بهتر آشکار می‌کند. فکر تحقیق آزادانه، ابتدا در عصر روشنگری[۱] (قرن ۱۸م) در اروپا، و در برابر فشارهای کلیسا، مطرح شد و نویسندگانی چون جان لاک[۲]، تامس هابز[۳]، جان بنتام[۴]، چارلز داروین[۵] و هربرت اسپنسر[۶] درباره آن سخن گفتند و از آن دفاع کردند. در قرن‌های ۱۸ و ۱۹م، با توسعۀ روش‌های تجربی علوم در دانشگاه‌های اروپا و امریکا، آزادی بحث و تحقیق گسترش بیشتری یافت، اما طی قرن ۲۰م و ظهور ایدئولوژی‌ها و حکومت‌های دیکتاتوری، در روسیه و آلمان نازی، افریقای جنوبی، چین کمونیست و برخی کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق در دانشگاه‌های این گونه کشورها محدود و ممنوع شد. پس از سقوط دولت آلمان نازی و تغییر یا ایجاد تحولات سیاسی در کشورهایی چون اتحاد شوروی سابق و افریقای جنوبی و چین کمونیست و کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق نیز تا حدودی افزایش یافته است. در ایران، تا اواخر قرن گذشته، تعلیم و تعلم، رویکرد به فلسفه و گرایش به تصوف چندان با آزادی توأم نبود؛ ولی با توسعۀ دانشگاه‌ها و تحولات آموزش و پرورش جدید این گونه فشارها کاهش یافته و میدان بحث و تحقیق توسعۀ چشمگیری یافته است و این در حالی است که در کشورهای غربی تحقیق دربارۀ هولوکاست هنوز ممنوع و قابل تعقیب قضایی است.
 

  1. Enlightenment
  2. John Locke
  3. Thomas Hobbes
  4. John Bentam
  5. Charles Darwin
  6. Herbert Spencer