دیوان وزارت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دیوان وزارت

از دیوان‌های حکومتی ایران. متصدی این دیوان، که در تاریخ ایران دیوان صدارت نیز نامیده شده، «خواجه بزرگ»، «صدر»، «دستور»، «حاجب کل» یا «وزیر» خوانده می‌شد و عالی‌ترین مقام دولتی بود که بر تمامی دیوان‌ها اشراف داشت. به عبارت دیگر مهم‌ترین مرکز کارگزاران دولت بود و احکام روزانه را از طریق دیوان‌های مختلف حکومتی صادر و اجرا می‌کرد. مناصبی چون «وکیل»، برای ارتباط میان سلطان و وزیر در صورت لزوم؛ «نایب»، همکار وزیر در امور اجرایی؛ «منشی» متصدی ثبت کلیه فرمان‌ها؛ و «دبیر» و «کاتب» از تشکیلات این دیوان محسوب می‌شدند. سلاطین و امرا بدون وزیر و کارگزارانش قادر به سلطنت نبودند. دیوان صدرات در دورۀ صفویه، نظارت عالی بر اوقاف را هم داشت و زیر نظر صدر اعظم بود. بعضی از صدرهای ایالتی نیز دارای دیوان بودند.