بورگونی، ناحیه

بورگونْیْ، ناحیه (Burgundy)

ناحیۀ جدید و دوک‌نشین سابق در شرق مرکزی فرانسه، شامل ولایت‌های اَن، کوتْ دور، نِوِر، سون‌ ـ اِ ـ لوآر، و یون. ۳۱,۶۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱,۶۰۹,۷۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). مرکز اداری آن دیژون است. رودهای رون، سن، و لوآر در آن جریان دارند و شهرهای بزرگش عبارت‌اند از ماکون، اوتون، شالون ـ ‌سورـ سون، و بور. ناحیۀ بورگونی در دوران حکومت روم ترقی کرد و شهر اوتون پایتخت شمال شرقی گل بود. بورگونی قبیله‌ای ژرمنی بود که نخستین مملکت بورگونی را در قرن ۵م تأسیس کرد. در ۵۳۴م مغلوب فرانک‌ها شدند، و در ۷۵۱م کارولنژیان بر این ناحیه مسلط شدند. بورگونی در ۸۴۳م بین شارل اول فرانسه و برادرش امپراتور لوتار اول تقسیم شد. این دو بخش در ۹۳۳م متحد شدند و دومین مملکت بورگونی را تشکیل دادند، که بعدها به مملکت آرل شهرت یافت. این پادشاهی از قرن ۱۱م بخشی از امپراتوری مقدس روم بود تا این‌که در ۱۳۷۸م به فرانسه واگذار شد. تقسیم‌بندی دیگری در قرن ۹م صورت گرفت و دوک‌نشین بورگونی (شبیه ناحیۀ کنونی) و بخش آزاد بورگونی، یا فرانش ـ کنته ایجاد شدند. فرانش ـ کُنْته در ۱۰۳۳م جزو امپراتوری مقدس روم شد و سرانجام در ۱۶۷۸ به فرانسه پیوست. دوک‌نشین بورگوندی در ۱۰۱۵م به مالکیت فرانسه در آمد، اما از ۱۳۶۳م دوک‌های بورگوندی بر آن حکومت کردند که سرزمین خود را تا دریای مانش، و بیشتر خاک بلژیک و هلند، و همچنین فلاندر، آرتوا و فرانش ـ کنته گسترش دادند. دوک‌های قدرتمند بورگونی کوشیدند بر دیگر پادشاهان فرانسه مسلط شوند و مناقشه به نبردی نزدیک نانسی در ۱۴۷۷م انجامید که به شکست و کشته‌ شدن شارل دلیر، دوک بورگونی، منجر شد. بخشی از این سرزمین جزئی از امپراتوری مقدس روم و بقیۀ آن تا انقلاب فرانسه یکی از ایالات فرانسه شد.

---