ساردنی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
سارْدِنی (Sardinia) | سارْدِنی (Sardinia) | ||
(به ایتالیایی: ساردنیا<ref>Sardegna</ref>) جزیرۀ کوهستانی و ناحیۀ ویژۀ خودمختار | (به ایتالیایی: ساردنیا<ref>Sardegna</ref>) جزیرۀ کوهستانی و ناحیۀ ویژۀ خودمختار [[ایتالیا]]، در حدود ۲۴۰کیلومتری جنوب غربی پوزۀ<ref>promontory </ref> اوربتلو<ref>Orbetello </ref> در [[توسکان]]<ref>Tuscany </ref>. ۲۴,۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت و۱,۶۵۱,۹۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۲). دومین جزیرۀ بزرگ مدیترانه است و استان''''های [[کالیاری، استان|کالیاری]]<ref>Cagliari </ref>، [[نویورو، استان|نوئورو]]<ref>Nuoro </ref>، [[اوریستانو، استان|اوریستانو]]<ref>Oristano </ref>، و [[ساساری، استان|ساساری]]<ref>Sassari </ref> را شامل می''''شود. مرکز آن [[شهر کالیاری]] است. چوب''''پنبه، میوه، غلات، توتون، مواد معدنی (سرب، روی، و منگنز)، و مواد پتروشیمی صادر می''''کند. کوستا اسمرالدا<ref>Costa Smeralda</ref> (ساحل زمردین) در شمال غربی و شهرکی متعلق به [[مفرغ، عصر|عصر مفرغ]]<ref>Bronze Age</ref> از نقاط دیدنی آن است. ساردنی پس از قرن''''ها سلطۀ خارجی، در ۱۷۲۰ با [[پیمون]]<ref>Piedmont</ref> متحد شد و این پادشاهی دوگانه، اساس ایتالیای متحد را در ۱۸۶۱ پی''''ریزی کرد. بین ۵۰۰ و ۴۸۰پ''''م ساردنی در تصرف کارتاژها بود. پس از جنگ اول پونی<ref>First Punic War</ref> در ۲۳۵پ''''م، روم این جزیره را تصرف و آن را به یک استان تبدیل کرد؛ در ۲۲۷پ''''م کُرس<ref>Corsica</ref> ضمیمۀ این استان و در ۶۷م از آن جدا شد. ساردنی تأمین''''کنندۀ ذرت امپراتوری روم و تولید''''کنندۀ نقره و نمک بود. پس از حمله''''های [[گوت ها|گوت]]<ref>Goth</ref>ها و [[واندال ها|واندال]]<ref>Vandal</ref>ها، به تصرف امپراتوری روم شرقی<ref>Eastern Roman Empire</ref> درآمد. در قرن ۱۱م کشور پادشاهی مستقلی بود. آراگون از ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۶م بر جزیره حکومت کرد و از ۱۴۷۸م تا ۱۷۱۳ نایب''''السلطنۀ اسپانیا بر آن تسلط داشت؛ این جزیره سپس به [[اتریش]] و سرانجام در ۱۷۱۸ به دوک''''نشین ساووا<ref>Savoy</ref> تعلق یافت که لقب پادشاه ساردنی را بر خود نهاد. ویکتور امانوئل دوم<ref>Victor Emmanuel II</ref>، یکی از فرزندان او، در ۱۸۶۱ پادشاه ایتالیا شد. | ||
| | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۸
سارْدِنی (Sardinia)
(به ایتالیایی: ساردنیا[۱]) جزیرۀ کوهستانی و ناحیۀ ویژۀ خودمختار ایتالیا، در حدود ۲۴۰کیلومتری جنوب غربی پوزۀ[۲] اوربتلو[۳] در توسکان[۴]. ۲۴,۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت و۱,۶۵۱,۹۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۲). دومین جزیرۀ بزرگ مدیترانه است و استان‌های کالیاری[۵]، نوئورو[۶]، اوریستانو[۷]، و ساساری[۸] را شامل می‌شود. مرکز آن شهر کالیاری است. چوب‌پنبه، میوه، غلات، توتون، مواد معدنی (سرب، روی، و منگنز)، و مواد پتروشیمی صادر می‌کند. کوستا اسمرالدا[۹] (ساحل زمردین) در شمال غربی و شهرکی متعلق به عصر مفرغ[۱۰] از نقاط دیدنی آن است. ساردنی پس از قرن‌ها سلطۀ خارجی، در ۱۷۲۰ با پیمون[۱۱] متحد شد و این پادشاهی دوگانه، اساس ایتالیای متحد را در ۱۸۶۱ پی‌ریزی کرد. بین ۵۰۰ و ۴۸۰پ‌م ساردنی در تصرف کارتاژها بود. پس از جنگ اول پونی[۱۲] در ۲۳۵پ‌م، روم این جزیره را تصرف و آن را به یک استان تبدیل کرد؛ در ۲۲۷پ‌م کُرس[۱۳] ضمیمۀ این استان و در ۶۷م از آن جدا شد. ساردنی تأمین‌کنندۀ ذرت امپراتوری روم و تولید‌کنندۀ نقره و نمک بود. پس از حمله‌های گوت[۱۴]ها و واندال[۱۵]ها، به تصرف امپراتوری روم شرقی[۱۶] درآمد. در قرن ۱۱م کشور پادشاهی مستقلی بود. آراگون از ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۶م بر جزیره حکومت کرد و از ۱۴۷۸م تا ۱۷۱۳ نایب‌السلطنۀ اسپانیا بر آن تسلط داشت؛ این جزیره سپس به اتریش و سرانجام در ۱۷۱۸ به دوک‌نشین ساووا[۱۷] تعلق یافت که لقب پادشاه ساردنی را بر خود نهاد. ویکتور امانوئل دوم[۱۸]، یکی از فرزندان او، در ۱۸۶۱ پادشاه ایتالیا شد.