ابخاز: تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو:جعبه اطلاعات کشور5|نام فارسی=ابخاز|نام لاتین=Abkhazia|موقعیت=شمال غربی گرجستان|جمعیت=240,705 نفر (2011م)|تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع)=|رشد سالانه (درصد)= |مساحت=۸۶۰۰ کیلومتر مربع|پایتخت=سوخومی|شهرهای اصلی=اوچامچیره و گاگرا|نظام سیاسی=|زبان=|دین=در قرن ۱۷م از مسیحیت به اسلام|واحد پول=}} | |||
اَبْخاز (Abkhazia)<br>[[پرونده: 11003100.jpg | بندانگشتی|صومعه ارتدوکس آتوس جديد، ابخاز]]جمهوری خودمختار در شمال غربی [[گرجستان]]<ref>Georgia</ref>؛ وسعت این جمهوری ۸۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن 240,705 نفر است (2011م). این جمهوری، که میان رشتۀ اصلی [[قفقاز، رشته کوه|کوه‌های قفقاز]] و [[دریای سیاه]]<ref>Black Sea</ref> قرار گرفته، دارای آب‌وهوایی نیمه‌استوایی است و کو‌ه‌پایه‌هایی پوشیده از جنگل دارد. پایتخت آن [[سوخومی]]<ref>Sokhumi</ref> و دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از: اوچامچیره<ref>Ochamchire</ref> و [[گاگرا]]<ref>Gagra</ref>. صنایع آن استخراج معادن [[قلع]] و [[زغال سنگ|زغال‌سنگ]] و صنعت [[چوب]] و الوارسازی است. در زمین‌های آن [[میوه]]، [[تنباکو]] و چای کشت می‌شود و جاذبه‌های گردشگری و اماکن تفریحی آن نیز مهم‌اند. ابخاز از دیرباز محل اقامت قوم اَبخاز بوده است که در قرن ۱۷م از [[مسیحیت]] به [[اسلام]] گرویدند. در دهۀ ۱۹۸۰م حدود هفده درصد جمعیت آن مسلمان و دوسوم آنان گرجی‌تبار بودند. ابخاز در قدیم از ایالت باستانی [[کولخیس]]<ref>Colchis</ref> بود و بعداً جزو [[پونتوس]]<ref>Pontus</ref> شد که هر دو از ایالت‌های امپراتوری روم شرقی بودند. در ۷۵۶م به استقلال دست یافت و در ۹۸۵م در دولت گرجستان ادغام شد. در قرن ۱۶م به امیرنشین مستقل تبدیل شد؛ در ۱۵۷۸م به تصرف ترکان [[عثمانی، امپراتوری|عثمانی]] درآمد؛ در ۱۸۱۰م تحت حکومت روس‌ها قرار گرفت؛ و در ۱۸۶۴م به [[روسیه]]<ref>Russia</ref> منضم شد. درپی آن، شورش‌هایی با حکومت روس‌ها درگرفت و بسیاری از اهالی ابخاز به [[ترکیه]]<ref>Turkey</ref> مهاجرت کردند. در ۱۹۲۱م در این سرزمین یک جمهوری شوروی سوسیالیستی مستقل تشکیل گردید. طی سال‌های ۱۹۳۸ـ۱۹۵۳م، مقام‌های گرجی سیاست همگون‌سازی اَبخازی‌ها را به اجرا گذاشتند. از اواخر دهۀ ۱۹۸۰م به این سو، این منطقه درگیر فعالیت‌های جدایی‌طلبانۀ جامعۀ اقلیت مسلمانان ابخازی بود. این فعالیت‌ها در ۱۹۹۲م، به اعلام استقلال این جمهوری و تهاجم سربازان گرجستان انجامید، که در اوت ۱۹۹۲م اختیار این سرزمین را به دست گرفتند. اما، سپس جدایی‌طلبان، با به دست‌آوردن نیمۀشمالی این جمهوری، در اکتبر ۱۹۹۳م، سوخومی، پایتخت این جمهوری، و بخش اعظم بقیۀ سرزمین‌های آن را تصرف کردند. در ۱۹۹۳م «هیئت ناظر سازمان ملل در گرجستان<ref>UN observer Mission in Georgia (UNOMIG)</ref>» در این کشور مستقر شد. در ۱۹۹۴م، طرفین آتش‌بس را پذیرفتند. در طی جنگ چهارساله، که به کشتار نزدیک به ۳هزار تن انجامید، گرجی‌تباران از ابخاز گریختند. در مه ۱۹۹۸م مدتی آتش‌بس نقض شد و با از سرگیری درگیری‌ها، ۲۰هزار نفر از گرجی‌ها از این کشور گریختند. | |||
اَبْخاز (Abkhazia)<br>[[پرونده: 11003100.jpg | بندانگشتی|صومعه ارتدوکس آتوس جديد، ابخاز]]جمهوری خودمختار در شمال غربی [[گرجستان]]<ref>Georgia</ref>؛ وسعت این جمهوری ۸۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن 240,705 نفر است (2011م). این جمهوری، که میان رشتۀ اصلی [[قفقاز، رشته کوه|کوه‌های قفقاز]] و [[دریای سیاه]]<ref>Black Sea</ref> قرار گرفته، دارای آب‌وهوایی نیمه‌استوایی است و کو‌ه‌پایه‌هایی پوشیده از جنگل دارد. پایتخت آن [[سوخومی]]<ref>Sokhumi</ref> و دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از: اوچامچیره<ref>Ochamchire</ref> و [[گاگرا]]<ref>Gagra</ref>. صنایع آن استخراج معادن [[قلع]] و [[زغال سنگ|زغال‌سنگ]] و صنعت [[چوب]] و الوارسازی است. در زمین‌های آن [[میوه]]، [[تنباکو]] و چای کشت می‌شود و جاذبه‌های گردشگری و اماکن تفریحی آن نیز مهم‌اند. ابخاز از دیرباز محل اقامت قوم اَبخاز بوده است که در قرن ۱۷م از [[مسیحیت]] به [[اسلام]] گرویدند. در دهۀ ۱۹۸۰م حدود هفده درصد جمعیت آن مسلمان و دوسوم آنان گرجی‌تبار بودند. ابخاز در قدیم از ایالت باستانی [[کولخیس]]<ref>Colchis</ref> بود و بعداً جزو [[پونتوس]]<ref>Pontus</ref> شد که هر دو از ایالت‌های امپراتوری روم شرقی بودند. در ۷۵۶م به استقلال دست یافت و در ۹۸۵م در دولت گرجستان ادغام شد. در قرن ۱۶م به امیرنشین مستقل تبدیل شد؛ در ۱۵۷۸م به تصرف ترکان [[عثمانی، امپراتوری|عثمانی]] درآمد؛ در ۱۸۱۰م تحت حکومت روس‌ها قرار گرفت؛ و در ۱۸۶۴م به [[روسیه]]<ref>Russia</ref> منضم شد. درپی آن، شورش‌هایی با حکومت روس‌ها درگرفت و بسیاری از اهالی ابخاز به [[ترکیه]]<ref>Turkey</ref> مهاجرت کردند. در ۱۹۲۱م در این سرزمین یک جمهوری شوروی سوسیالیستی مستقل تشکیل گردید. طی سال‌های ۱۹۳۸ـ۱۹۵۳م، مقام‌های گرجی سیاست همگون‌سازی اَبخازی‌ها را به اجرا گذاشتند. از اواخر دهۀ ۱۹۸۰م به این سو، این منطقه درگیر فعالیت‌های جدایی‌طلبانۀ جامعۀ اقلیت مسلمانان ابخازی بود. این فعالیت‌ها در ۱۹۹۲م، به اعلام استقلال این جمهوری و تهاجم سربازان گرجستان انجامید، که در اوت ۱۹۹۲م اختیار این سرزمین را به دست گرفتند. اما، سپس جدایی‌طلبان، با به دست‌آوردن نیمۀشمالی این جمهوری، در اکتبر ۱۹۹۳م، سوخومی، پایتخت این جمهوری، و بخش اعظم بقیۀ سرزمین‌های آن را تصرف کردند. در ۱۹۹۳م «هیئت ناظر [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]] در گرجستان<ref>UN observer Mission in Georgia (UNOMIG)</ref>» در این کشور مستقر شد. در ۱۹۹۴م، طرفین آتش‌بس را پذیرفتند. در طی جنگ چهارساله، که به کشتار نزدیک به ۳هزار تن انجامید، گرجی‌تباران از ابخاز گریختند. در مه ۱۹۹۸م مدتی آتش‌بس نقض شد و با از سرگیری درگیری‌ها، ۲۰هزار نفر از گرجی‌ها از این کشور گریختند. | |||
'''جنگ برای کسب خودمختاری'''. در ۱۹۸۹م اَبخازی‌ها خواستار جدایی از گرجستان و کسب موقعیت پیشین خود به عنوان یک جمهوری تمام‌عیار [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] شدند. ولی چنین درخواستی، با خواست ملی‌گرایان گرجی منافات داشت که مایل بودند این جمهوری به صورت بخشی از گرجستان درآید. این اختلاف موجب درگیری داخلی در اَبخاز و تظاهرات ملی‌گرایان در سراسر گرجستان گردید. در ژوئیه ۱۹۹۲م، پارلمان محلی اَبخاز به صورت یک‌جانبه استقلال این سرزمین را اعلام کرد. ربوده‌شدن مقام‌های بلندپایۀ گرجی در ماه بعد موجب تهاجم سربازان گرجی به این جمهوری شد که، با اشغال پایتخت آن، حکومتی موقت در آن برپا کردند. گرجستان مدعی بود که نیروهای شورشی در مبارزات خود از کمک نظامی و پشتیبانی هوایی روسیه برخوردارند. در اوایل سپتامبر، با میانجیگری [[یلتسین، بوریس (۱۹۳۱ـ۲۰۰۷)|بوریس یلتسین]]<ref>Boris Yeltsin</ref>، رئیس‌جمهور روسیه، آتش‌بسی برقرار شد ولی چریک‌های جدایی‌طلب در حمله‌ای غافلگیر‌کننده در اکتبر، بار دیگر نیمی از خاک اَبخاز را تصرف کردند و کل منطقۀ شمال سوخومی را به دست آوردند. تا اکتبر ۱۹۹۳م، جز بخش کوچکی، تمام خاک این جمهوری در دست شورشیان بود و پایتخت نیز سقوط کرد. برطبق پاره‌ای گزارش‌ها، حملۀ ۱۲روزۀ ماه‌های [[سپتامبر]] و [[اکتبر]]، موجب آوارگی ۷۰هزار تن شده است. در [[آوریل]] ۱۹۹۴م، موافقت‌نامۀ آتش‌بسی به امضا رسید که به موجب آن ۲۵۰۰ تن از نیروهای پاسدار صلح روس در منطقه استقرار یافتند. در [[نوامبر]] ۱۹۹۴م، پارلمان اَبخاز [[قانون اساسی]] تازه‌ای تصویب کرد که در آن حاکمیت اَبخاز اعلام شده بود؛ ولادیسلاف آردزینبا<ref>Vladislav Ardzinba</ref> هم به ریاست جمهوری برگزیده شد. در نوامبر ۱۹۹۶م، برای تعیین نمایندگان پارلمان جدایی‌طلب اَبخاز انتخابات برگزار شد، اما دولت گرجستان آن را غیرقانونی دانست و محکوم کرد و، در مقابل، ترتیب یک همه‌پرسی را از پناهندگان اَبخازی ساکن گرجستان داد. در اکتبر ۱۹۹۹م، ولادیسلاف آردزینبا، رئیس‌جمهور وقت، بار دیگر بدون هیچ مخالفتی رئیس‌جمهور شد و، در همه‌پرسی مربوط به استقلال، مردم حمایت قاطع خود را از وی ابراز کردند. آردزینبای رئیس‌جمهور اعلام کرد که ابخاز دولتی است برخوردار از حاکمیت ولی [[شواردنادزه، ادوارد (۱۹۲۸ـ۲۰۱۴)|شواردنادزه]]<ref>Shevardnadze</ref>، رئیس‌جمهور گرجستان، و جامعۀ بین‌المللی این انتخابات و [[همه پرسی (رفراندم)|همه‌پرسی]]<ref>referendum</ref> را غیرقانونی دانستند و محکوم کردند.<br><!--11003100--> | '''جنگ برای کسب خودمختاری'''. در ۱۹۸۹م اَبخازی‌ها خواستار جدایی از گرجستان و کسب موقعیت پیشین خود به عنوان یک جمهوری تمام‌عیار [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] شدند. ولی چنین درخواستی، با خواست ملی‌گرایان گرجی منافات داشت که مایل بودند این جمهوری به صورت بخشی از گرجستان درآید. این اختلاف موجب درگیری داخلی در اَبخاز و تظاهرات ملی‌گرایان در سراسر گرجستان گردید. در ژوئیه ۱۹۹۲م، پارلمان محلی اَبخاز به صورت یک‌جانبه استقلال این سرزمین را اعلام کرد. ربوده‌شدن مقام‌های بلندپایۀ گرجی در ماه بعد موجب تهاجم سربازان گرجی به این جمهوری شد که، با اشغال پایتخت آن، حکومتی موقت در آن برپا کردند. گرجستان مدعی بود که نیروهای شورشی در مبارزات خود از کمک نظامی و پشتیبانی هوایی روسیه برخوردارند. در اوایل سپتامبر، با میانجیگری [[یلتسین، بوریس (۱۹۳۱ـ۲۰۰۷)|بوریس یلتسین]]<ref>Boris Yeltsin</ref>، رئیس‌جمهور روسیه، آتش‌بسی برقرار شد ولی چریک‌های جدایی‌طلب در حمله‌ای غافلگیر‌کننده در اکتبر، بار دیگر نیمی از خاک اَبخاز را تصرف کردند و کل منطقۀ شمال سوخومی را به دست آوردند. تا اکتبر ۱۹۹۳م، جز بخش کوچکی، تمام خاک این جمهوری در دست شورشیان بود و پایتخت نیز سقوط کرد. برطبق پاره‌ای گزارش‌ها، حملۀ ۱۲روزۀ ماه‌های [[سپتامبر]] و [[اکتبر]]، موجب آوارگی ۷۰هزار تن شده است. در [[آوریل]] ۱۹۹۴م، موافقت‌نامۀ آتش‌بسی به امضا رسید که به موجب آن ۲۵۰۰ تن از نیروهای پاسدار صلح روس در منطقه استقرار یافتند. در [[نوامبر]] ۱۹۹۴م، پارلمان اَبخاز [[قانون اساسی]] تازه‌ای تصویب کرد که در آن حاکمیت اَبخاز اعلام شده بود؛ ولادیسلاف آردزینبا<ref>Vladislav Ardzinba</ref> هم به ریاست جمهوری برگزیده شد. در نوامبر ۱۹۹۶م، برای تعیین نمایندگان پارلمان جدایی‌طلب اَبخاز انتخابات برگزار شد، اما دولت گرجستان آن را غیرقانونی دانست و محکوم کرد و، در مقابل، ترتیب یک همه‌پرسی را از پناهندگان اَبخازی ساکن گرجستان داد. در اکتبر ۱۹۹۹م، ولادیسلاف آردزینبا، رئیس‌جمهور وقت، بار دیگر بدون هیچ مخالفتی رئیس‌جمهور شد و، در همه‌پرسی مربوط به استقلال، مردم حمایت قاطع خود را از وی ابراز کردند. آردزینبای رئیس‌جمهور اعلام کرد که ابخاز دولتی است برخوردار از حاکمیت ولی [[شواردنادزه، ادوارد (۱۹۲۸ـ۲۰۱۴)|شواردنادزه]]<ref>Shevardnadze</ref>، رئیس‌جمهور گرجستان، و جامعۀ بین‌المللی این انتخابات و [[همه پرسی (رفراندم)|همه‌پرسی]]<ref>referendum</ref> را غیرقانونی دانستند و محکوم کردند.<br><!--11003100--> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۹
| ابخاز | |
|---|---|
| نام فارسی | ابخاز |
| نام لاتین | Abkhazia |
| جمعیت | 240,705 نفر (2011م) |
| موقعیت | شمال غربی گرجستان |
| پایتخت | سوخومی |
| رشد سالانه (درصد) | |
| شهرهای اصلی | اوچامچیره و گاگرا |
| دین | در قرن ۱۷م از مسیحیت به اسلام |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۸۶۰۰ کیلومتر مربع |
اَبْخاز (Abkhazia)
جمهوری خودمختار در شمال غربی گرجستان[۱]؛ وسعت این جمهوری ۸۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن 240,705 نفر است (2011م). این جمهوری، که میان رشتۀ اصلی کوه‌های قفقاز و دریای سیاه[۲] قرار گرفته، دارای آب‌وهوایی نیمه‌استوایی است و کو‌ه‌پایه‌هایی پوشیده از جنگل دارد. پایتخت آن سوخومی[۳] و دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از: اوچامچیره[۴] و گاگرا[۵]. صنایع آن استخراج معادن قلع و زغال‌سنگ و صنعت چوب و الوارسازی است. در زمین‌های آن میوه، تنباکو و چای کشت می‌شود و جاذبه‌های گردشگری و اماکن تفریحی آن نیز مهم‌اند. ابخاز از دیرباز محل اقامت قوم اَبخاز بوده است که در قرن ۱۷م از مسیحیت به اسلام گرویدند. در دهۀ ۱۹۸۰م حدود هفده درصد جمعیت آن مسلمان و دوسوم آنان گرجی‌تبار بودند. ابخاز در قدیم از ایالت باستانی کولخیس[۶] بود و بعداً جزو پونتوس[۷] شد که هر دو از ایالت‌های امپراتوری روم شرقی بودند. در ۷۵۶م به استقلال دست یافت و در ۹۸۵م در دولت گرجستان ادغام شد. در قرن ۱۶م به امیرنشین مستقل تبدیل شد؛ در ۱۵۷۸م به تصرف ترکان عثمانی درآمد؛ در ۱۸۱۰م تحت حکومت روس‌ها قرار گرفت؛ و در ۱۸۶۴م به روسیه[۸] منضم شد. درپی آن، شورش‌هایی با حکومت روس‌ها درگرفت و بسیاری از اهالی ابخاز به ترکیه[۹] مهاجرت کردند. در ۱۹۲۱م در این سرزمین یک جمهوری شوروی سوسیالیستی مستقل تشکیل گردید. طی سال‌های ۱۹۳۸ـ۱۹۵۳م، مقام‌های گرجی سیاست همگون‌سازی اَبخازی‌ها را به اجرا گذاشتند. از اواخر دهۀ ۱۹۸۰م به این سو، این منطقه درگیر فعالیت‌های جدایی‌طلبانۀ جامعۀ اقلیت مسلمانان ابخازی بود. این فعالیت‌ها در ۱۹۹۲م، به اعلام استقلال این جمهوری و تهاجم سربازان گرجستان انجامید، که در اوت ۱۹۹۲م اختیار این سرزمین را به دست گرفتند. اما، سپس جدایی‌طلبان، با به دست‌آوردن نیمۀشمالی این جمهوری، در اکتبر ۱۹۹۳م، سوخومی، پایتخت این جمهوری، و بخش اعظم بقیۀ سرزمین‌های آن را تصرف کردند. در ۱۹۹۳م «هیئت ناظر سازمان ملل در گرجستان[۱۰]» در این کشور مستقر شد. در ۱۹۹۴م، طرفین آتش‌بس را پذیرفتند. در طی جنگ چهارساله، که به کشتار نزدیک به ۳هزار تن انجامید، گرجی‌تباران از ابخاز گریختند. در مه ۱۹۹۸م مدتی آتش‌بس نقض شد و با از سرگیری درگیری‌ها، ۲۰هزار نفر از گرجی‌ها از این کشور گریختند.
جنگ برای کسب خودمختاری. در ۱۹۸۹م اَبخازی‌ها خواستار جدایی از گرجستان و کسب موقعیت پیشین خود به عنوان یک جمهوری تمام‌عیار شوروی شدند. ولی چنین درخواستی، با خواست ملی‌گرایان گرجی منافات داشت که مایل بودند این جمهوری به صورت بخشی از گرجستان درآید. این اختلاف موجب درگیری داخلی در اَبخاز و تظاهرات ملی‌گرایان در سراسر گرجستان گردید. در ژوئیه ۱۹۹۲م، پارلمان محلی اَبخاز به صورت یک‌جانبه استقلال این سرزمین را اعلام کرد. ربوده‌شدن مقام‌های بلندپایۀ گرجی در ماه بعد موجب تهاجم سربازان گرجی به این جمهوری شد که، با اشغال پایتخت آن، حکومتی موقت در آن برپا کردند. گرجستان مدعی بود که نیروهای شورشی در مبارزات خود از کمک نظامی و پشتیبانی هوایی روسیه برخوردارند. در اوایل سپتامبر، با میانجیگری بوریس یلتسین[۱۱]، رئیس‌جمهور روسیه، آتش‌بسی برقرار شد ولی چریک‌های جدایی‌طلب در حمله‌ای غافلگیر‌کننده در اکتبر، بار دیگر نیمی از خاک اَبخاز را تصرف کردند و کل منطقۀ شمال سوخومی را به دست آوردند. تا اکتبر ۱۹۹۳م، جز بخش کوچکی، تمام خاک این جمهوری در دست شورشیان بود و پایتخت نیز سقوط کرد. برطبق پاره‌ای گزارش‌ها، حملۀ ۱۲روزۀ ماه‌های سپتامبر و اکتبر، موجب آوارگی ۷۰هزار تن شده است. در آوریل ۱۹۹۴م، موافقت‌نامۀ آتش‌بسی به امضا رسید که به موجب آن ۲۵۰۰ تن از نیروهای پاسدار صلح روس در منطقه استقرار یافتند. در نوامبر ۱۹۹۴م، پارلمان اَبخاز قانون اساسی تازه‌ای تصویب کرد که در آن حاکمیت اَبخاز اعلام شده بود؛ ولادیسلاف آردزینبا[۱۲] هم به ریاست جمهوری برگزیده شد. در نوامبر ۱۹۹۶م، برای تعیین نمایندگان پارلمان جدایی‌طلب اَبخاز انتخابات برگزار شد، اما دولت گرجستان آن را غیرقانونی دانست و محکوم کرد و، در مقابل، ترتیب یک همه‌پرسی را از پناهندگان اَبخازی ساکن گرجستان داد. در اکتبر ۱۹۹۹م، ولادیسلاف آردزینبا، رئیس‌جمهور وقت، بار دیگر بدون هیچ مخالفتی رئیس‌جمهور شد و، در همه‌پرسی مربوط به استقلال، مردم حمایت قاطع خود را از وی ابراز کردند. آردزینبای رئیس‌جمهور اعلام کرد که ابخاز دولتی است برخوردار از حاکمیت ولی شواردنادزه[۱۳]، رئیس‌جمهور گرجستان، و جامعۀ بین‌المللی این انتخابات و همه‌پرسی[۱۴] را غیرقانونی دانستند و محکوم کردند.