سلطانیه، شهرستان
سلطانیه، شهرستان (County) Soltaniyeh
واقع در مناطق شمال غربی ایران و شرق مرکزی استان زنجان، با مرکزیت اداری شهر سلطانیه. براساس مصوبۀ هیأت وزیران در جلسۀ مورخ 29 خرداد 1392ش ضمن تغییر و اصلاحاتی در بخش سلطانیه و انتزاع آن از شهرستان ابهر ایجاد شده است. اگرچه سابقۀ سکونت در این منطقه به هزارههای پیش از میلاد میرسد، اما دورۀ رونق سلطانیه به زمان هشتمین سلطان ایلخانان، سلطان محمد خدابنده (الجایتو)، بازمیگردد که به تبعیت از پدرش (ارغونخان) اقدام به احداث شهری در این منطقه برای تختگاه خود کرد. این شهر از همان زمان به دلیل سلطاننشین بودن به سلطانیه شهرت یافت. پس از دورۀ حکومت الجایتو، سلطانیه رونق خود را از دست داد و تا پیش از دورۀ معاصر، در دورههای مختلف ویران شد. نخست در زمان تیمور و میرانشاه بخشهایی از آن را کوبیدند. در زمان صفویه صرفاً به دلیل واقع بودن بین مسیر تبریز و اصفهان، سلطانیه حکم توقفگاه بین راهی را پیدا کرد. در دورۀ قاجار سلطانیه و زنجان مهمترین آبادیهای بلوک خمسه (ولایت خمسه/ولایات خمسه) و زیر نظر ایالت آذربایجان اداره میشدند. در دورۀ جنگهای ایران و روس این منطقه و خاصه شهر سلطانیه مجدداً آسیب زیادی دید. در تقسیمات کشوری دورۀ رضاشاه سلطانیه جزو استان یکم بود. پس از ایجاد شهرستان ابهر، سلطانیه تا سال 1392ش یکی از بخشهای آن بوده است.