ابراهیم بن صلت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی


ابراهیم بن صلت (Ebrahim Ebn-e Salat)

ابراهیم بن صلت
Ebrahim Ebn-e Salat
شغل و تخصص اصلی مترجم
دوره قرن 3ق
آثار ترجمه : المقالات الاربع یا کتاب الاربعة یا کتاب القضاء علی الحوادث (تصنیف بطلمیوس) به عربی؛ فی صفات لصبی یُصْرع (تصنیف جالینوس) به سریانی و عربی
گروه مقاله زبان شناسی و ترجمه

(نام کامل: ابونوح ابراهیم بن صَلت) مترجم آثار یونانی و سریانی. از زمان تولد و مرگ وی و همچنین زندگی‌اش اطلاعی در دست نیست، جز این‌که براساس نظر اشخاص پس از وی مشخص است که در قرن 3ق می‌زیسته، با طب و نجوم و فلسفه آشنایی داشته و نیز عمده‌ی ترجمه‌های وی برگردان آثار جالینوس به عربی یا سریانی بوده است. ابن‌ ابی‌اُصیبعه، ابن‌ صلت را از مترجمان متوسط عصر خود می‌داند.


برخی از ترجمه‌های او:

  • المقالة الاولی از السماع الطبیعی، تصنیف ارسطو، ابن صلت بر این کتاب شرحی نیز نوشته است.
  • المقالات الاربع یا کتاب الاربعة یا کتاب القضاء علی الحوادث، در ستاره‌شناسی، تصنیف بطلمیوس. این کتاب قبلاً، در اواسط سده‌ی ۲ق توسط ابویحیی البطریق به عربی ترجمه شده و کمی دیرتر، عمر بن فرخان شرحی بر آن نوشته بود؛ بار دیگر ابراهیم ‌بن صلت آن را در اوایل سده‌ی ۳ق/۹م به عربی درآورد و حُنین بن اسحاق به اصلاح ترجمه‌ی وی پرداخت. اصل کتاب از میان رفته و نام یونانی آن نیز مشخص نیست. برای ترجمه‌ی لاتینی آن که چندبار، ازجمله در ۱۱۳۸م صورت گرفته، از ترجمه‌ی عربی ابن ‌صلت استفاده شده است.
  • فی صفات لصبی یُصْرع، تصنیف جالینوس. حنین ‌بن اسحاق قصد ترجمه‌ی این کتاب را داشته، ولی فرصت آن را نیافته است. ابن ‌صلت آن را به سریانی و عربی ترجمه کرد. به گفته‌ی حنین ‌بن اسحاق این کتاب مشتمل بر یک جزء است. از این اثر یک نسخه‌ی خطی مربوط به سده‌ی ۶ق که ظاهراً منحصر به فرد است در ایاصوفیه نگهداری می‌شود.
  • اختصار حیلة البُرء، تصنیف جالینوس. اصل یونانی این کتاب باقی نمانده است. ابراهیم‌ بن صلت آن را به سریانی درآورده و ظاهراً بعدها به عربی ترجمه شده و به احتمال قوی همان است که رازی، یکجا به عنوان اختیارات حیلة البُرء و چند جای دیگر به نام مختصر حیلة البُرء از آن یاد می‌کند.
  • کتاب فی الاورام یا اصناف الغلظ الخارج عن الطبیعة، تصنیف جالینوس. به گفته‌ی حنین‌ بن اسحاق، این اثر شامل یک جزء است و در آن، انواع ورم‌های غیرطبیعی و علائم و ویژگی‌های آن‌ها شرح داده شده است و ظاهراً توسط ایوب ابرش به سریانی ترجمه شده و ابن ‌صلت آن را به عربی درآورده است. یک نسخه‌ی خطی از این اثر در کتابخانه‌ی الازهر نگهداری می‌شود.