ابن لبودی
ابن لَبّودی
نام دو تن از دانشمندان روزگار ایوبیان و ممالیک که در پزشکی، حکمت و ریاضی در سوریه مشهور بودند: ۱. شمس‌الدین ابوعبدالله محمد بن عبدان بن عبدالواحد بن لبودی (۵۷۰ ـ دمشق ۶۲۱ق). شمس‌الدین برای فراگیری علوم به ایران رفت و به تحصیل حکمت و طب پرداخت و پس از بازگشت به دمشق، به طبابت و تدریس مشغول شد. وی همچنین تا ۶۱۳ق پزشک مخصوص الملک‌الظاهر غیاث‌الدین، امیر ایوبی حلب، بود. ازجمله آثار منسوب به اوست: شرح فصول بقراط در طب؛ شرح کتاب المسائل حنین بن اسحاق؛ الرّأی المعتبر فی معرفةالقضاء و القدر؛ و رسالاتی در پزشکی. ۲. نجم‌الدین ابوزکریا یحیی بن محمد بن عبدان عبدالواحد بن لبودی (حلب ۶۰۷ـ دمشق ۶۷۰ق). به‌همراه پدرش شمس‌الدین ابوعبدالله محمد به دمشق رفت و نزد مهذب‌الدین عبدالرحیم بن علی دخوار به فراگیری طب پرداخت. او در مقام پزشک مخصوص به خدمت الملک المنصور ابراهیم، امیر ایّوبی حمص، درآمد. از آن پس رفته‌رفته وارد امور سیاسی شد و سرانجام به وزارت رسید. پس از مرگ امیر، به خدمت الملک الصالح نجم‌الدین ایوب درآمد و به نظارت دیوان اسکندریه گماشته شد. سپس منصب نظارت بر دیوان مالیات شام را به او سپردند و تا ۶۶۶ق در همین منصب بود تا این‌که بدرالدین جعفر بن محمد آمِدی، امیر دمشق، منصب او را به کارگزار سادۀ دیوان تبدیل و سپس اموالش را مصادره کرد. در ۶۶۴ق مدرسه‌ای در حومۀ دمشق ساخت و در آن‌جا به تدریس و تألیف پرداخت و پس از مرگ هم همان‌جا دفن شد. شاید بستان لبودی کنونی در دمشق از آثار همان مدرسه باشد. ازجمله آثار منسوب به او در زمینۀ نجوم، طب، حکمت و ریاضی است: آفاق الاشراق (در حکمت)؛ الرسالة الکاملة فی علم الجبر و المقابلة؛ الزیج المقرب المبنی علی الرصد المجرب؛ الرسالة المنصوریة فی الاعداد الوفقیة دربارۀ مربع‌های وفقی؛ الزاهی فی اختصار الزیج الشاهی.