بویین زهرا، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران
| نام فارسی =  
| نام فارسی =  
|نام لاتین =  
|نام لاتین =Buin Zahra
| نام‌ قدیمی =  
| نام‌ قدیمی =  
| نام دیگر =  
| نام دیگر =  
| استان = قزوین
| استان = قزوین
| شهرستان =  
| شهرستان =  
| بخش = مرکزی، دشتابی، شال، رامند، آوج، و آبگرم
| بخش = مرکزی، دشتابی، رامند و شال
| موقعیت = جنوب شهرستان‌های قزوین و تاکستان و خرمدرّه، غرب شهرستان آبیک و کرج در استان تهران، و شمال استان‌های مرکزی و همدان
| موقعیت = جنوب شرقی استان قزوین  
| جمعیت = ۱۵۵,۸۸۹ نفر(۱۳۸۵ش)
| جمعیت = 122,994نفر (۱۳9۵ش)
| نوع اقلیم = در نواحی کوهستانی، معتدلِ مایل به سرد - در دشت مرکزی و شمالی معتدل
| نوع اقلیم = نواحی کوهستانی: معتدل و در دشت مرکزی و شمالی معتدل مایل به گرم
از لحاظ بارندگی جزو مناطق خشک
| ارتفاع از سطح دریا =  
| ارتفاع از سطح دریا =  
| تولیدات و صنایع مهم =  
| تولیدات و صنایع مهم =  
| برخی بناهای مهم =  
| برخی بناهای مهم =  
| شهر ها و آبادی های مهم = بوئین‌زهرا، ارداق، اسفرورین، شال، دانسفهان، آبگرم، آوج، رحیم‌آباد، عصمت‌آباد، سگزآباد، خوزنین، و کلنجین
| شهر ها و آبادی های مهم = بوئین‌ زهرا، سگزآباد، دانسفهان، شال، ارداق و عصمت‌آباد.
}} بوئین ‌زَهرا، شهرستان
}}
 
بوئین ‌زهرا، شهرستان  (County) Buin Zahra
[[پرونده:12415500.jpg|بندانگشتی|نقشۀ تقسیمات شهرستان بوئین زهرا براساس دهستان‌ها؛ شهرها به صورت نقاط زرد بر روی نقشه مشخص شده‌اند.]]
واقع در جنوب شرقی [[قزوین، استان|استان قزوین]]، مشتمل بر بخش‌های مرکزی، دشتابی، رامند و شال، با مرکزیت اداری [[بویین زهرا، شهر|شهر بوئین‌ زهرا]]. در شمال با شهرستان‌های [[قزوین، شهرستان|قزوین]] و [[البرز، شهرستان|البرز]]، در شمال غرب و غرب با [[تاکستان، شهرستان|شهرستان تاکستان]]، در جنوب غرب با [[آوج، شهرستان|شهرستان آوج،]] در جنوب با [[مرکزی، استان|استان مرکزی]] ([[زرندیه، شهرستان|شهرستان زرندیه]])، در شرق با [[البرز، استان|استان البرز]] ([[اشتهارد، شهرستان|شهرستان اشتهارد]])، و در شمال شرق با [[آبیک، شهرستان|شهرستان آبیک]] محدود است. ارتفاع‌ متوسط شهرستان از سطح‌ دریا 1,500متر است‌. جنوب و غرب این شهرستان را کوه‌های نسبتاً مرتفعی، چون رامند با ارتفاع ۲,۵۸۰متر، آق‌داغ با ارتفاع ۲,۸۷۸متر، و کوه قراقی با ارتفاع ۲,۸۹۸متر، فراگرفته و نواحی شمالی را دشت هموارِ وسیعی تشکیل داده است. رودخانه‌های حاجی‌عرب و آوج و خشک‌رودهای دیگری، که چندان اهمیت ندارند، زهاب‌های این شهرستان را تشکیل می‌دهند. اقلیم آن در نواحی کوهستانی، معتدل و در دشت مرکزی و شمالی معتدل مایل به گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی خشک، و جمعیت آن 122,994نفر است (۱۳9۵ش)؛ از این مقدار حدود 57درصد شهرنشین و باقی ساکن نقاط روستایی‌اند. مهم‌ترین شهرها و آبادی‌های آن عبارتند از: بوئین‌ زهرا، سگزآباد، [[دانسفهان]]، [[شال]]، [[ارداق]] و عصمت‌آباد.
 
مردم‌ بوئین‌زهرا به‌ زبان‌های‌ [[ترکی آذربایجانی|تركی‌ آذربایجانی]] و فارسی‌ سخن می‌گویند و شیعۀ دوازده‌امامی‌ هستند. در چند آبادی شهرستان همچنان [[تاتی|زبان تاتی]] رواج دارد. بوئین‌/بوهین‌ را به‌ معنی‌ خرمنگاه‌ و انبار غله‌، و زهرا را نام‌ شخص‌ یا گل‌ و همچنین به‌ معنای‌ تلألؤ و روشنایی‌ دانسته‌اند. همچنین با توجه به وجود معبد [[آناهیتا (اسطوره)|آناهیتا]] در این منطقه و تغییر نام‌های کهن ایران به نام‌های مقدس در دورۀ اسلامی، کلمۀ زهرا را در این اسم شکل تغییریافتۀ آناهیتا می‌توان دانست. سابقۀ روستانشینی در این ناحیه به هزاره‌های 3 و 4پ‌م می‌رسد. این منطقه تا سدۀ 2ق جزو منطقۀ ری بوده و پس از آن با گسترش قزوین، جزو توابع قزوین شده است. در دورۀ اسلامی منطقۀ بوئین زهرا از دهستان‌ها و بلوکات آباد و در مسیر قزوین و ایالت‌های شمال غربی ایران به مناطق مرکزی و جنوبی بوده است. فعالیت عمدۀ مردم بوئین زهرا مشاغل صنعتی، دامداری و كشاورزی‌ است‌. از محصولات‌ مهم‌ آن‌ غلات‌، پسته، گندم‌، جو، گردو، عدس‌، انگور، پیاز، پنبه و انواع صیفی‌جات است‌. آب زراعی شهرستان علاوه بر چند رودخانۀ فصلی، از طریق چند رشته قنات و چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق (منابع زیرزمینی) تأمین می‌شود. وجود چند شهرک صنعتی، مجتمع‌های صنعتی مهم و شمار زیادی کارگاه، بوئین زهرا را به شهرستانی صنعتی تبدیل کرده است. 
----
 


واقع در جنوب استان قزوین، مشتمل بر بخش‌های مرکزی، دشتابی، شال، رامند، آوج، و آبگرم، با مرکزیت اداری شهر بوئین‌زهرا. از شمال به شهرستان‌های قزوین و تاکستان و خرمدرّه، از شرق به شهرستان آبیک و کرج در استان تهران، و از جنوب به استان‌های مرکزی و همدان محدود است. جنوب و غرب این شهرستان را کوه‌های نسبتاً مرتفعی، چون رامند با ارتفاع ۲,۵۸۰ متر، آق‌داغ، با ارتفاع ۲,۸۷۸ متر، و کوه قراقی، با ارتفاع ۲,۸۹۸ متر، فراگرفته و نواحی شمالی را دشت هموارِ وسیعی تشکیل داده است. رودخانه‌های حاجی عرب و آوج و خشک‌رودهای دیگری، که چندان اهمیت ندارند، زهاب‌های این شهرستان را تشکیل می‌دهند. اقلیم آن در نواحی کوهستانی، معتدلِ مایل به سرد و در دشت مرکزی و شمالی معتدل، از نظر بارندگی جزو نواحی خشک، و جمعیت آن ۱۵۵,۸۸۹ نفر است (۱۳۸۵). مهم‌ترین شهرها و آبادی‌های آن، عبارت‌اند از: بوئین‌زهرا، ارداق، اسفرورین، شال، دانسفهان، آبگرم، آوج، رحیم‌آباد، عصمت‌آباد، سگزآباد، خوزنین، و کلنجین.


<br/> <!--12415500-->
<br/> <!--12415500-->


[[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:قزوین]]
[[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:قزوین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۵۲

بویین زهرا، شهرستان
کشور پرونده:Flag of Iran.svg ایران
استان قزوین
بخش مرکزی، دشتابی، رامند و شال
جمعیت 122,994نفر (۱۳9۵ش)
موقعیت جنوب شرقی استان قزوین
نوع اقلیم

نواحی کوهستانی: معتدل و در دشت مرکزی و شمالی معتدل مایل به گرم

از لحاظ بارندگی جزو مناطق خشک
نام لاتین Buin Zahra
شهر ها و آبادی های مهم بوئین‌ زهرا، سگزآباد، دانسفهان، شال، ارداق و عصمت‌آباد.

بوئین ‌زهرا، شهرستان (County) Buin Zahra

نقشۀ تقسیمات شهرستان بوئین زهرا براساس دهستان‌ها؛ شهرها به صورت نقاط زرد بر روی نقشه مشخص شده‌اند.

واقع در جنوب شرقی استان قزوین، مشتمل بر بخش‌های مرکزی، دشتابی، رامند و شال، با مرکزیت اداری شهر بوئین‌ زهرا. در شمال با شهرستان‌های قزوین و البرز، در شمال غرب و غرب با شهرستان تاکستان، در جنوب غرب با شهرستان آوج، در جنوب با استان مرکزی (شهرستان زرندیه)، در شرق با استان البرز (شهرستان اشتهارد)، و در شمال شرق با شهرستان آبیک محدود است. ارتفاع‌ متوسط شهرستان از سطح‌ دریا 1,500متر است‌. جنوب و غرب این شهرستان را کوه‌های نسبتاً مرتفعی، چون رامند با ارتفاع ۲,۵۸۰متر، آق‌داغ با ارتفاع ۲,۸۷۸متر، و کوه قراقی با ارتفاع ۲,۸۹۸متر، فراگرفته و نواحی شمالی را دشت هموارِ وسیعی تشکیل داده است. رودخانه‌های حاجی‌عرب و آوج و خشک‌رودهای دیگری، که چندان اهمیت ندارند، زهاب‌های این شهرستان را تشکیل می‌دهند. اقلیم آن در نواحی کوهستانی، معتدل و در دشت مرکزی و شمالی معتدل مایل به گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی خشک، و جمعیت آن 122,994نفر است (۱۳9۵ش)؛ از این مقدار حدود 57درصد شهرنشین و باقی ساکن نقاط روستایی‌اند. مهم‌ترین شهرها و آبادی‌های آن عبارتند از: بوئین‌ زهرا، سگزآباد، دانسفهان، شال، ارداق و عصمت‌آباد.

مردم‌ بوئین‌زهرا به‌ زبان‌های‌ تركی‌ آذربایجانی و فارسی‌ سخن می‌گویند و شیعۀ دوازده‌امامی‌ هستند. در چند آبادی شهرستان همچنان زبان تاتی رواج دارد. بوئین‌/بوهین‌ را به‌ معنی‌ خرمنگاه‌ و انبار غله‌، و زهرا را نام‌ شخص‌ یا گل‌ و همچنین به‌ معنای‌ تلألؤ و روشنایی‌ دانسته‌اند. همچنین با توجه به وجود معبد آناهیتا در این منطقه و تغییر نام‌های کهن ایران به نام‌های مقدس در دورۀ اسلامی، کلمۀ زهرا را در این اسم شکل تغییریافتۀ آناهیتا می‌توان دانست. سابقۀ روستانشینی در این ناحیه به هزاره‌های 3 و 4پ‌م می‌رسد. این منطقه تا سدۀ 2ق جزو منطقۀ ری بوده و پس از آن با گسترش قزوین، جزو توابع قزوین شده است. در دورۀ اسلامی منطقۀ بوئین زهرا از دهستان‌ها و بلوکات آباد و در مسیر قزوین و ایالت‌های شمال غربی ایران به مناطق مرکزی و جنوبی بوده است. فعالیت عمدۀ مردم بوئین زهرا مشاغل صنعتی، دامداری و كشاورزی‌ است‌. از محصولات‌ مهم‌ آن‌ غلات‌، پسته، گندم‌، جو، گردو، عدس‌، انگور، پیاز، پنبه و انواع صیفی‌جات است‌. آب زراعی شهرستان علاوه بر چند رودخانۀ فصلی، از طریق چند رشته قنات و چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق (منابع زیرزمینی) تأمین می‌شود. وجود چند شهرک صنعتی، مجتمع‌های صنعتی مهم و شمار زیادی کارگاه، بوئین زهرا را به شهرستانی صنعتی تبدیل کرده است.