اسپانیا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سیمای طبیعی'''. کشور اسپانیا در حدود ۸۵ درصد از شبه‌جزیرۀ ایبری را شامل شده و بعد از فرانسه، دومین کشور وسیع اروپای غربی است. طول کرانه‌های مدیترانه‌ای آن ۱,۶۶۰ کیلومتر و طول سواحل آن در اقیانوس اطلس ۷۱۰ کیلومتر است. رشته‌کوه‌های [[پیرنه]]<ref>Pyrenees</ref> با درازای ۴۳۵ کیلومتر واقع در شمال، از ساحل خلیج بیسکی در غرب تا [[مدیترانه، دریای|دریای مدیترانه]] در شرق کشیده شده و اسپانیا را از فرانسه و کشور کوچک آندورا جدا کرده‌اند و [[جبل طارق، تنگه|تنگۀ جبل‌طارق]]<ref>Strait of Gibraltar</ref>، در جنوب، با پهنای حدود پانزده کیلومتر، اسپانیا را از [[افریقا، قاره|قارۀ افریقا]] جدا ساخته است. مهم‌ترین عارضۀ طبیعی اسپانیا فلات (تختال<ref>tableland</ref>) تقریباً خشک و بی‌درختی است با نام مِسِتا سنترال<ref>Meseta Central</ref> که در مرکز کشور جا دارد. ارتفاع میانگین این تختال ۶۰۰ متر است و از رشته‌کوه‌هایی چون: سیِرا دِ گوئاداراما<ref>Sierra De Guadarama</ref>؛ با ارتفاع ۲,۴۲۹ متر، سیرا دِ گرِدوس<ref>Sierra De Gredos</ref>؛ با ارتفاع ۲,۵۹۱ متر، مونتس دِ تولدو<ref>Montes De Toledo</ref>، سیرا مورِنا<ref>Sierra Morena</ref>؛ با ارتفاع ۱,۳۲۳ متر، سِرانیا دِ کوئنکا<ref>Serrania De Cuenca</ref>؛ با ارتفاع ۱,۸۵۴ متر، سیرا دِ لا دِماندا<ref>Serrania de La Demanda</ref> و سیرا دِ گاتا<ref>Sierra De Gata</ref> تشکیل شده و درّه‌های ژرف متعددی آن را قطع می‌کنند. افزون بر تختال مرکزی، کوه‌های [[کوردیرا کانتابریکا]]<ref>Cordillera Cantabrica</ref> در شمال غربی کشور و نیز رشته‌کوه‌های [[سیرا نوادا (اسپانیا)|سیرا نوادا]]<ref>Sierra Nevada</ref> در جنوب کشور، با ارتفاع ۳,۴۷۷ متر در قلّۀ مولاسن<ref>Mulhacen</ref>، از دیگر ارتفاعات اسپانیا محسوب می شوند. [[قناری، جزایر|جزایر قناری]] (کاناری)<ref>Canary Island</ref>، به گویش اسپانیایی ایزلاس کاناریاس<ref>Islas Canarias</ref>، واقع در دوراب<ref>off. shore</ref>های کرانه‌های شمال غربی افریقا، و نیز [[بالیار، جزایر|جزایر بالئار]]<ref>Balearic Islands</ref>، در دوراب‌های غربی دریای مدیترانه، بخشی از خاک اسپانیا محسوب می‌شوند و آتشفشان پیکو دِ تئیده<ref>Pico De Teide</ref> با ارتفاع ۳,۷۱۵ متر، واقع در جزیرۀ تنریفه<ref>Tenerife</ref> (جزایر کاناری)، بلندترین نقطۀ اسپانیا به‌شمار می‌آید. جلگه‌های ساحلی اسپانیا در دریای مدیترانه باریک و حداکثر پهنای آن‌ها حدود ۳۰ کیلومتر است. دلتای روداِبرو<ref>Ebro</ref>، دماغۀ نائو<ref>Cape Nao</ref>، مرداب ساحلی مِنور، دماغۀ پالوس<ref>Cape Palos</ref>، و دماغۀ گاتا<ref>Cape Gata</ref> از عوارض ساحلی مهم مدیترانه‌اند و شهر بارسلون مهم‌ترین و زیباترین شهر ساحلی آن است. اسپانیا در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی نسبتاً خشک و کم‌باران است و مهم‌ترین رودخانه‌های این کشور عبارت‌اند از دوئرو<ref>Duero</ref>، [[ابرو|اِبرو]]، تاخو<ref>Tajo</ref> ([[تاگوس]]<ref>Tagus</ref>)، [[گوادیانا]]<ref>Guadiana</ref>، خوکار<ref>Jucar</ref> و [[گوادالکیویر]]<ref>Guadalquivir</ref>. کشور اسپانیا به هجده منطقۀ خودگردان و چندین استان تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از [[مادرید، شهر|مادرید]]، [[بارسلونا (اسپانیا)|بارسلون]]، [[آلیکانته، شهر|آلیکانته]]<ref>Alicante</ref>، بادالونا<ref>Badalona</ref>، [[بیلبایو|بیلبائو]]<ref>Bilbao</ref>، [[قرطبه]] (کوردووا)<ref>Cordoba</ref>، لاکورونیا<ref>La Coruña</ref>، [[خیخون]]<ref>Gijon</ref>، [[گرانادا، شهر|گرانادا]]<ref>Granada</ref>، اوسپیتالت<ref>Hospitalet</ref>، [[مورسیا، شهر|مورسیا]]<ref>Murcia</ref>، و [[پالما د مایورکا|پالما دِ مایورکا]]<ref>Palma De Mallorca</ref>. نواحی شمالی اسپانیا، از [[گالیسیا (اسپانیا)|گالیسیا]]<ref>Galicia</ref> در غرب تا پیرنۀ غربی، اقلیم دریایی مرطوب دارد. زمستان‌های آن ملایم و تابستان‌های آن نسبتاً خنک است. نواحی مرکزی این کشور اقلیم قاره‌ای دارد و زمستان‌های خیلی سرد و تابستان‌های خیلی گرم از ویژگی‌های آن است. کرانه‌های شرقی و جنوبی آن، اقلیم مدیترانه‌ای دارند و زمستان‌های این مناطق ملایم مایل به گرم و تابستان‌های آن‌ها خشک و بسیار گرم است. میانگین دمای شهر مادرید در دی‌ماه ۵ درجه سانتی‌گراد و در تیرماه ۲۵ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۴۱۹ میلی‌متر می‌رسد. نواحی مرطوب شمالی را جنگل‌های برگ‌ریز<ref>decidous</ref> فراگرفته و نواحی جنوبی دارای جنگل‌های مخروطی<ref>coniferous</ref> است. بعضی نواحی تختال مرکزی نیز با جنگل‌های مصنوعی، درختچه‌های خشک‌رُست<ref>dry Growing</ref>، و بوته‌زار پوشیده شده است. گونه‌هایی از گربه‌سانان بومی افریقا و پرندگان مهاجر حیات وحش این کشور را تشکیل داده‌اند.

{| class="wikitable"