پرش به محتوا

احزاب کمونیست: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۶: خط ۶:
'''احزا‌ب کمونیست پس از ۱۹۴۵'''. با پایان‌یافتن جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۵، حزب‌های کمونیست در بسیاری از کشورهای اروپایی، عمدتاً به‌سبب بالارفتن هزینۀ زندگی و استقرار رژیم‌های کمونیست در کشورهای اروپای شرقی به دست ارتش شوروی (۱۹۴۴ـ۱۹۴۵)، بر نفوذ خود افزودند. اما شاید چشمگیرترین پیشرفت آن‌ها در چین بود که در فاصلۀ ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ جنگی داخلی بین نیروهای کمونیست و نیروهای ملی‌گرای طرفدار [[جیانگ جیه شی|جیانگ جیه‌شی]]<ref>Jiang Jie Shi</ref> (جیانگ کای‌شک) درگرفت و با پیروزی کمونیست‌ها پایان یافت. سرکوب نظامی شورش برضد حزب کمونیست [[مجارستان]] تحت کنترل [[روسیه]] در نوامبر ۱۹۵۶، و اقدام مشابهی که در ۱۹۶۸ برضد رژیم اصلاح‌طلب چکسلوواکی صورت پذیرفت، در حزب‌های کمونیست سراسر اروپا موجی از نارضایی و سرخوردگی برانگیخت. از دید شوروی، این اقدام به سبب دکترین برژنف<ref>Brezhnev Doctrine</ref> اقدامی موجه بود؛ این آموزه از مداخلۀ نیروهای خارجی برای کمک به حزب‌های برادری<ref>fraternal parties</ref>، که زیر فشار داخلی قرار گرفته‌ بودند، حمایت می‌کرد. در آوریل ۱۹۵۶، [[مسکو، شهر|مسکو]] کوشید با برچیدن کومینفورم که جانشین کومینترن شده بود، روند غیرمتمرکز و رو به افزایش استقلال عمل حزب‌های کمونیست را مهار کند و رهبری سوسیالیسم جهانی را خود به‌دست گیرد. ولی کشمکش چین و شوروی در اواخر دهۀ ۱۹۵۰ و اوایل دهۀ ۱۹۶۰ کنترل دیگر حزب‌های کمونیست را از طریق روابط دوجانبه برای مسکو بسیار دشوار کرد زیرا حزب کمونیست چین<ref>Chinese Communist Party</ref> تلاش داشت که حزب‌های کمونیست سراسر جهان را به سوی خود جلب یا آن‌ها را منشعب کند، و در این زمینه موفقیت‌هایی نیز به‌دست آورد که بیش از همه در جنوب شرقی آسیا و در آلبانی<ref>Albania</ref> واقع در جنوب اروپا چشمگیر بود. بزرگ‌ترین حزب‌های کمونیست اروپای غربی که در انتخابات به موفقیت‌هایی دست یافتند حزب‌های کمونیست [[ایتالیا]] و [[فرانسه]] بودند. حزب کمونیست انگلستان (از ۱۹۹۱ با نام چپ‌ دموکراتیک<ref>Democratic Left</ref>) در ۱۹۲۰ برای تبلیغ اصول کمونیسم پایه‌گذاری شد و بسیاری از اعضای مؤسس آن به نهادهای سوسیالیست، به‌ویژه فدراسیون سوسیال دموکرات<ref>Social-Democratic Federation</ref>، تعلق داشتند. در مقایسه، حزب کارگر انگلستان جزء بین‌الملل کارگری و سوسیالیستی<ref>Labour and Socialist International</ref> است که دنبالۀ بین‌الملل دوم پیشین به‌شمار می‌آید و تحت حمایت بیشتر حزب‌های سوسیال دموکرات اروپا و برخی از کشورهای دیگر است.
'''احزا‌ب کمونیست پس از ۱۹۴۵'''. با پایان‌یافتن جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۵، حزب‌های کمونیست در بسیاری از کشورهای اروپایی، عمدتاً به‌سبب بالارفتن هزینۀ زندگی و استقرار رژیم‌های کمونیست در کشورهای اروپای شرقی به دست ارتش شوروی (۱۹۴۴ـ۱۹۴۵)، بر نفوذ خود افزودند. اما شاید چشمگیرترین پیشرفت آن‌ها در چین بود که در فاصلۀ ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ جنگی داخلی بین نیروهای کمونیست و نیروهای ملی‌گرای طرفدار [[جیانگ جیه شی|جیانگ جیه‌شی]]<ref>Jiang Jie Shi</ref> (جیانگ کای‌شک) درگرفت و با پیروزی کمونیست‌ها پایان یافت. سرکوب نظامی شورش برضد حزب کمونیست [[مجارستان]] تحت کنترل [[روسیه]] در نوامبر ۱۹۵۶، و اقدام مشابهی که در ۱۹۶۸ برضد رژیم اصلاح‌طلب چکسلوواکی صورت پذیرفت، در حزب‌های کمونیست سراسر اروپا موجی از نارضایی و سرخوردگی برانگیخت. از دید شوروی، این اقدام به سبب دکترین برژنف<ref>Brezhnev Doctrine</ref> اقدامی موجه بود؛ این آموزه از مداخلۀ نیروهای خارجی برای کمک به حزب‌های برادری<ref>fraternal parties</ref>، که زیر فشار داخلی قرار گرفته‌ بودند، حمایت می‌کرد. در آوریل ۱۹۵۶، [[مسکو، شهر|مسکو]] کوشید با برچیدن کومینفورم که جانشین کومینترن شده بود، روند غیرمتمرکز و رو به افزایش استقلال عمل حزب‌های کمونیست را مهار کند و رهبری سوسیالیسم جهانی را خود به‌دست گیرد. ولی کشمکش چین و شوروی در اواخر دهۀ ۱۹۵۰ و اوایل دهۀ ۱۹۶۰ کنترل دیگر حزب‌های کمونیست را از طریق روابط دوجانبه برای مسکو بسیار دشوار کرد زیرا حزب کمونیست چین<ref>Chinese Communist Party</ref> تلاش داشت که حزب‌های کمونیست سراسر جهان را به سوی خود جلب یا آن‌ها را منشعب کند، و در این زمینه موفقیت‌هایی نیز به‌دست آورد که بیش از همه در جنوب شرقی آسیا و در آلبانی<ref>Albania</ref> واقع در جنوب اروپا چشمگیر بود. بزرگ‌ترین حزب‌های کمونیست اروپای غربی که در انتخابات به موفقیت‌هایی دست یافتند حزب‌های کمونیست [[ایتالیا]] و [[فرانسه]] بودند. حزب کمونیست انگلستان (از ۱۹۹۱ با نام چپ‌ دموکراتیک<ref>Democratic Left</ref>) در ۱۹۲۰ برای تبلیغ اصول کمونیسم پایه‌گذاری شد و بسیاری از اعضای مؤسس آن به نهادهای سوسیالیست، به‌ویژه فدراسیون سوسیال دموکرات<ref>Social-Democratic Federation</ref>، تعلق داشتند. در مقایسه، حزب کارگر انگلستان جزء بین‌الملل کارگری و سوسیالیستی<ref>Labour and Socialist International</ref> است که دنبالۀ بین‌الملل دوم پیشین به‌شمار می‌آید و تحت حمایت بیشتر حزب‌های سوسیال دموکرات اروپا و برخی از کشورهای دیگر است.


'''دهۀ ۱۹۹۰'''. با افول کمونیسم در اواخر دهۀ ۱۹۸۰ و دهۀ ۱۹۹۰، بسیاری از حزب‌های کمونیست، به‌ویژه در اتحاد شوروی و اروپای شرقی، از قدرت به زیر آمدند. در اواخر دهۀ ۱۹۹۰ فقط چین، [[لایوس|لائوس]]<ref>Laos</ref>، [[ویتنام]]، [[کوبا]]، و [[کره شمالی|کرۀ شمالی]] همچنان دولت‌های کمونیست تک‌حزبی باقی ماندند، اما در طی دهۀ ۱۹۹۰ حزب‌های کمونیست سابق در [[لهستان]] و روسیۀ سفید ([[بلاروس]]) دولت تشکیل دادند.
'''دهۀ ۱۹۹۰'''. با افول کمونیسم در اواخر دهۀ ۱۹۸۰ و دهۀ ۱۹۹۰، بسیاری از حزب‌های کمونیست، به‌ویژه در اتحاد شوروی و اروپای شرقی، از قدرت به زیر آمدند. در اواخر دهۀ ۱۹۹۰ فقط چین، [[لائوس]]<ref>Laos</ref>، [[ویتنام]]، [[کوبا]]، و [[کره شمالی|کرۀ شمالی]] همچنان دولت‌های کمونیست تک‌حزبی باقی ماندند، اما در طی دهۀ ۱۹۹۰ حزب‌های کمونیست سابق در [[لهستان]] و روسیۀ سفید ([[بلاروس]]) دولت تشکیل دادند.


<br />
<br />
۴۵٬۹۱۲

ویرایش