آبزی

آبْزی (aquatic)
هر نوع موجودی که در آب زندگی می‌کند. حیات در زمین از اقیانوس‌ های اولیه سرچشمه گرفته است، زیرا محیط آبی مزایای فراوانی برای موجودات زنده دارد. آبزدایی در آب تقریباً ناممکن است، در آب دما معمولاً پایدار می‌ماند و چگالی آب پشتیبانی فیزیکی برای جانور فراهم می‌سازد. همۀ‌ شکل‌هایی از حیات که قادر نیستند خارج از آب زندگی کنند، دوزیستانی که گاه و بیگاه وارد آب می‌شوند، و حشراتی که مرحله‌ای از چرخۀ زندگی خود را در آب به‌سر می‌برند، آبزی‌اند. گیاهان آبزی را آب‌رُست می‌نامند. بیشتر بی‌مهرگان ابتدایی آبزی واقعی‌اند. شقایق‌های دریایی، عروس_دریایی، بسیاری از کرم‌های خاکی، و سخت‌پوستانی مانند خرچنگ پهن و خرچنگ دراز، ماهی مرکب، و نرم‌تنانی مانند صدف دوکفه‌ای و صدف خوراکی، جز برخی از نرم‌تنان شکم‌پا، مانند حلزون خاکی، در صورت محرومیت از محیط آبی هلاک می‌شوند. در میان مهره‌داران، ماهی‌ها منحصراً در محیط آبی زندگی می‌کنند. ماهیان با آبشش‌‌ها تنفس می‌کنند، بدن‌شان از فلس پوشیده‌شده، شکل‌شان کشیده و فشرده است، چشم‌های آن‌ها با چگالی آب متناسب است، استقرارشان را با باله‌ها متوازن می‌سازند، و دم فشردۀ جانبی‌شان به‌مثابۀ پارو عمل می‌کند. برخی خزندگان، مثل کروکودیل‌ها و لاک‌پشت‌ها، را آبزی در نظر می‌گیرند، امّا این موجودات در هوا تنفس می‌کنند و برای تخمک‌گذاری به خشکی می‌آیند. تقریباً همۀ پرندگان آبزی دارای پاهای پرده‌دار، پارومانند، و چندقطعه‌ای‌اند. برخی از این پرندگان عبارت‌اند از مرغ_غواص، پرندۀ دریایی اُوک، ماکارو، پنگوئن منقارتیغی، غازها، اردک‌ها، پلیکان‌ها، غاز_دریایی_شمالی، و مرغ_نوروزی. پنگوئن همانند فُک در خشکی به‌سختی حرکت می‌کند، ولی به‌آسانی در آب شنا می‌کند. پستاندارانی مانند نهنگ و خوک دریایی دریازی واقعی‌اند. این موجودات پوستی چرب و صاف و لایه‌ای عایق از پیه دارند که احشای درونی آن‌ها را می‌پوشاند. این جانوران زمانی که زیر آب به‌سر می‌برند، قادرند وقفۀ تنفسی طولانی را تحمل کنند. فیل دریایی و فُک غذای خود را از آب به‌دست می‌آورند، ولی در صخره‌های کنار آب زاد و ولد و استراحت می‌کنند. اندام‌های حرکتی جلویی آن‌ها پارومانند است و اندام‌های حرکتی عقبی‌شان نیز، که به‌شکل پاروست، در پشت قرار گرفته‌اند و همۀ ساختارهای درونی آن‌ها از چربی اشباع است. سایر پستانداران آبزی، مثل سمور دریایی، معمولاً دارای پاهای پرده‌دار‌ند و فقط برای شکار وارد آب می‌شوند. معدودی از حشرات نیز مراحل نارس آبزی دارند و معمولاً در آب‌های شیرین زندگی‌ می‌کنند. در برخی راسته‌ها، گونه‌هایی یافت می‌شود که در همۀ مراحل، شامل تخم، لارو و بالغ، در آب به‌سر می‌برند. اعضای یازده راسته از ۲۹ راستۀ ردۀ حشرات در برخی مراحل آبزی‌اند. دو گونه از راستۀ فنردُمیان در همۀ مراحل زندگی آبزی‌اند. این دو گونه عبارت‌اند از Hydropodura aquatica و Isotoma palustris.هر دو گونه را در آب‌های سطحی بریتانیا می‌توان یافت. لارو سه راستۀ کوته‌زیان(حشره‌های زودمیر)، دندان‌داران (سنجاقک‌ها)، و بافته‌بالیان آبزی است، ولی بالغان خشکی‌زی‌اند. در راستۀ رگ‌بالان، تاربالان (مگس_ابریشم) پولک‌بالان (پروانه‌ها و بیدها)، و دوبالان (مگس‌ های واقعی) لاروهای برخی گونه‌ها آبزی‌اند. در نیم‌بالان (ساس‌ها) و قاب‌بالان (سوسک‌ها)، برخی اعضا، مثل ساس‌های آبی، طی همۀ مراحل چرخۀ زندگی‌شان در آب‌اند. پرده‌بالان، راسته‌ای از حشرات اجتماعی، شامل مورچه‌ها و زنبورها، برخی از گونه‌های آبزی حشرۀ ایکنئومون، و نیز مراحل نارس آگریوتیپوس و مرحلۀ بالغ گونه‌های Caraphractus و Prestwitchia آبزی‌اند.

 

---