پاپوآ گینه نو
پاپوآ گینۀ نو (Papua New Guinea)
| پاپوآ گینه نو | |
|---|---|
| نام فارسی | پاپوآ گینه نو |
| نام لاتین | Papua New Guinea |
| نظام سیاسی | فرمانداری کل |
| جمعیت | 11,781,559 نفر (2021) |
| موقعیت | آبهای غربی اقیانوس آرام و در بخش شرقی جزیرۀ گینۀ نو |
| پایتخت | پورت مورزبی |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | 25.5 |
| زبان | انگلیسی |
| گروههای قومی | ۸۴ درصد: پاپوآییها |
| دین | مسیحیت (۵۶ درصد از مردم، پیرو آیین پروتستان) |
| مساحت (کیلومتر مربع) | 462,840 |
موقعیت. این سرزمین در آبهای غربی اقیانوس آرام و در بخش شرقی جزیرۀ گینۀ نو جای دارد و همراه با چند جزیره و جزیرک، سرزمینی را به مساحت 462,840 کیلومتر مربع تشکیل میدهد و پایتخت آن پورت مورزبی[۱] است.
سیمای طبیعی. بیش از ۵/۴ این کشور را بخش شرقی جزیرۀ بزرگ گینۀ نو تشکیل داده و یکپنجم دیگر، به جزایر مرجانی تروبریاند[۲] و جزایر نیوبریتن[۳] و نیوایرلند[۴] تعلق دارد که همگی در مجمعالجزایر بیسمارک[۵] جا دارند. بخش گینۀ نو این کشور از رشتهکوههایی تشکیل شده که تحت تأثیر زمینلرزه و فعالیتهای آتشفشانی بهوجود آمدهاند. رشتهکوههای اوئن استنلی[۶] در جنوب شرقی و ارتفاعات شمال غربی، ازجمله کوههای مهم آن محسوب میشوند و یگانه ناحیۀ کمارتفاع و پهناور آن در اطراف ارتفاعات مرکزی قرار دارد و بلندترین نقطۀ آن، کوه ویلهلم[۷] است که آن نیز، در رشته ارتفاعات مرکزی واقع است و ارتفاع آن به ۴,۶۹۴ متر میرسد. خلیج بزرگ پاپوآ[۸] در ساحل باتلاقی جنوب، که از دلتای رودخانههای متعدد بهویژه رودهای فلای[۹]، کیکوری[۱۰]، و پوراری[۱۱] پدید آمده است قرار دارد؛ و ساحل شرقی نیز خلیجهای هیوئن[۱۲] و میلن و هالینکوت و چند خلیجک دیگر را در خود جا داده است. این کشور از اقلیم گرم و مرطوب مدارگانی همراه با بارانهای شدید فصلی بهرهمند است و از جنگلهای کرنای ساحلی و بلوط، راش، و کاج کوهستانی پوشیده شده است و حیات وحش آن را که بهویژه از پرندگان کمیاب و شترمرغهای غولپیکر و پرندۀ رنگینبال بهشتی تشکیل شده، در پناه خود جای داده است.
اقتصاد. پاپوآ گینۀ نو از نظر منابع طبیعی بسیار غنی است و بیشتر فعالیتهای اقتصادی آن در معدنکاوی و استخراج کانیهایی چون مس و طلا و نقره متمرکز است و گاز طبیعی و نیروی هیدروالکتریک انرژی مورد نیاز آن را تأمین میکنند. کشاورزی این سامان وضعیت نسبتاً مناسبی دارد و غلات، قهوه، چای، کاکائو، کوپرا، روغن نخل، نارگیل، موز، نیشکر، سیبزمینی هندی، و آناناس از مهمترین فرآوردههای صادراتی آن بهشمار میروند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر این کشور، فرمانداری کل با یک مجلس قانونگذاری است. ۱۰۹ عضو مجلس ملی آن هر پنج سال یکبار انتخاب میشوند و فرماندار کل را به سمت خود منصوب میدارند. فرماندار کل نیز نخستوزیر را به مجلس معرفی میکند و پس از تأیید و تصویب مجلس، امور اجرایی به او محول میشود.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور پاپوآ گینۀ نو 11,781,559 نفر است (2021) و تراکم نسبی آن به 25.5 نفر در کیلومتر مربع میرسد. ۸۴ درصد از جمعیت آن را پاپوآییها تشکیل دادهاند و ۵۶ درصد از مردم آن پیرو آیین پروتستاناند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. گینۀ نو از حدود ۲۵۰۰پم مسکون بوده ولی هیچگونه ارتباطی با سرزمینهای دیگر نداشته و ناشناخته بوده است. اسپانیاییها در ۱۵۴۵ به این سرزمین وارد شدند و آن را به مالکیت خود درآوردند. در ۱۷۹۳ انگلیسیها نیز وارد صحنه شدند و آنجا را تصرف کردند. در ۱۹۰۶ آلمان نواحی تحت اشغال انگلستان را اشغال و پس از پایان جنگ جهانی اول به استرالیا که از سوی انگلستان نمایندگی داشت، واگذار کرد و سپس به قیمومت جامعۀ ملل درآمد. این سرزمین در ۱۹۴۶ به خودمختاری داخلی رسید و در ۱۹۷۵ به استقلال کامل دست یافت و از اعضای جامعۀ ملل مشترکالمنافع بریتانیا و نیز عضو سازمان ملل متحد شد.