آل کرت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
آلِ کَرْت Al-e Kart (Kart dynasty) | |||
| سلسله‌ای از حکمرانان (۶۴۳ـ۷۸۳ق) شرق [[خراسان]]. نخستین فرد این خاندان شمس‌الدین محمد بن ابوبکر (← [[شمس الدین کرت|شمس‌الدین کرت]]) نوۀ تاج‌الدین عثمانی مرغینی، است که سرسلسلۀ آل کرت به‌شمار می‌رود. وی در ۶۱۸ق، به هنگام حملۀ [[مغول|مغولان]] به [[هرات، شهر (افغانستان)|هرات]]، به دستور [[اباقاخان]] به قلعه‌ای در سر حد [[قفقاز، منطقه|قفقاز]] تبعید شد. قلمرو کرت پس از غلبۀ مغولان بر [[ایران]] بر ویرانه‌های پادشاهی [[غوریان|غوریان]] (آل شنسب) بنیان گذارده شد. آنان با برقراری رابطۀ نزدیک با مغولان، موقعیت خود را استحکام بخشیدند و از طرف آن‌ها به فرمانروایی هرات رسیدند. میان حکمرانان سُنّی‌‌مذهب آل کرت و امرای شیعه‌‌مذهب سربداری همیشه درگیری وجود داشت و همین امر، زمینه را برای لشکرکشی [[امیرتیمور]] به [[خراسان]] فراهم کرد. تیمور در اولین لشکرکشی خود هرات را تصرف کرد (۷۸۳ق) و با تسلیم ملک [[غیاث الدین کرت دوم، پیرعلی ( ـ۷۸۳ق)|غیاث‌الدین پیرعلی]]، حکومت آل کرت به پایان رسید. اوج اقتدار آل کرت و آبادانی شهر هرات در زمان پادشاهی معزالدین پیر حسین کرت بود. حوزۀ حکمرانی آل کرت در ابتدا شامل تمام ولایات هرات، جام، باخزر، [[پوشنگ|پوشنگ]]، [[غور]]، خیسار، [[فیروزکوه (افغانستان)|فیروزکوه]] (در افغانستان)، [[غرجستان]]، مرغاب، [[مروالرود]]، [[فاریاب (ولایت)|فاریاب]] تا کنار [[سیحون|رود سیحون]]، [[اسفزار]]، [[فراه|فراه]]، [[سیستان، ناحیه تاریخی|سیستان]]، کابل و قسمتی از افغانستان شرقی تا کنار رود [[سند، رود|سند]] بود. [[ربیعی پوشنگی، صدرالدین (پوشنگ ۶۷۱ـ۷۰۲ق)|ربیعی پوشنجی]] تاریخ این خاندان را در منظومه‌ای به نام کرت‌نامه به نظم درآورده است. | ||
امرای آل کرت از این قرارند: [[شمس الدین کرت|شمس‌الدین محمد]] (۶۴۳ـ۶۸۴ق)؛ [[رکن الدین کرت ( ـ۷۰۵ق)|رکن‌الدین]] (۶۷۷ـ۶۸۲ق)؛ [[فخرالدین کرت ( ـ۷۰۶ق)|فخرالدین]] (۶۸۴ـ۷۰۶ق)؛ [[غیاث الدین کرت اول|غیاث‌الدین اول]] (۷۰۶ـ۷۲۹ق)؛ [[شمس الدین محمد کرت ( ـ۷۳۰ق)|شمس‌الدین دوم]] (۷۲۹ـ۷۳۰ق)؛ [[حافظ کرت|حافظ بن غیاث‌الدین]] (۷۳۰ـ۷۳۲ق)؛ [[معزالدین کرت|معزالدین حسین]] (۷۳۲ـ۷۷۲ق)؛ [[غیاث الدین کرت دوم، پیرعلی ( ـ۷۸۳ق)|غیاث‌الدین دوم]] (۷۷۲ـ۷۸۳ق). | |||
---- | |||
[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:تمدن ها و حکومت های آسیای مرکزی]] | [[Category:تاریخ جهان]] [[Category:تمدن ها و حکومت های آسیای مرکزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۱۸
آلِ کَرْت Al-e Kart (Kart dynasty)
سلسله‌ای از حکمرانان (۶۴۳ـ۷۸۳ق) شرق خراسان. نخستین فرد این خاندان شمس‌الدین محمد بن ابوبکر (← شمس‌الدین کرت) نوۀ تاج‌الدین عثمانی مرغینی، است که سرسلسلۀ آل کرت به‌شمار می‌رود. وی در ۶۱۸ق، به هنگام حملۀ مغولان به هرات، به دستور اباقاخان به قلعه‌ای در سر حد قفقاز تبعید شد. قلمرو کرت پس از غلبۀ مغولان بر ایران بر ویرانه‌های پادشاهی غوریان (آل شنسب) بنیان گذارده شد. آنان با برقراری رابطۀ نزدیک با مغولان، موقعیت خود را استحکام بخشیدند و از طرف آن‌ها به فرمانروایی هرات رسیدند. میان حکمرانان سُنّی‌‌مذهب آل کرت و امرای شیعه‌‌مذهب سربداری همیشه درگیری وجود داشت و همین امر، زمینه را برای لشکرکشی امیرتیمور به خراسان فراهم کرد. تیمور در اولین لشکرکشی خود هرات را تصرف کرد (۷۸۳ق) و با تسلیم ملک غیاث‌الدین پیرعلی، حکومت آل کرت به پایان رسید. اوج اقتدار آل کرت و آبادانی شهر هرات در زمان پادشاهی معزالدین پیر حسین کرت بود. حوزۀ حکمرانی آل کرت در ابتدا شامل تمام ولایات هرات، جام، باخزر، پوشنگ، غور، خیسار، فیروزکوه (در افغانستان)، غرجستان، مرغاب، مروالرود، فاریاب تا کنار رود سیحون، اسفزار، فراه، سیستان، کابل و قسمتی از افغانستان شرقی تا کنار رود سند بود. ربیعی پوشنجی تاریخ این خاندان را در منظومه‌ای به نام کرت‌نامه به نظم درآورده است.
امرای آل کرت از این قرارند: شمس‌الدین محمد (۶۴۳ـ۶۸۴ق)؛ رکن‌الدین (۶۷۷ـ۶۸۲ق)؛ فخرالدین (۶۸۴ـ۷۰۶ق)؛ غیاث‌الدین اول (۷۰۶ـ۷۲۹ق)؛ شمس‌الدین دوم (۷۲۹ـ۷۳۰ق)؛ حافظ بن غیاث‌الدین (۷۳۰ـ۷۳۲ق)؛ معزالدین حسین (۷۳۲ـ۷۷۲ق)؛ غیاث‌الدین دوم (۷۷۲ـ۷۸۳ق).